17.yüzyıl Moğol müverrihi Saganseçen`in, `Had-un Ündüsün-ü Erdeni-yin Tobçı` (Hanların menşei hakkında hazinelerinin tarihi) IV.bölüm eserinin tercümesi ve değerlendirmesi

Abstract

Bu çalışmada biz 1662 yılında Ordos prensi Sagan Seçen tarafindan yazılan `Had-un Ündüsün-ü Erdeni-yin Tobçi` (Hanların Menşei Hakkında Hazinelerinin Tarihi) adlı tarih eserini ana klasik Moğolca metininden çağdaş Türk diline çevirmeye çalıştık. Eserin kopya şeklinde 40 civarinda nüshası olduğundan en yaygın olan `Urgu` nüshasından çevirdik.Eser altı bölümünden oluşmaktadır. Biz bundan en büyük kısmı olan 4. Bölümünü veya Moğollarin tarihine ait kısmını çevirdik. Çeviriyi yaparken Budizm, kültür terimleri, eski tarihsel sözleri ve unvanları dipnot şeklinde açıklamaya çalıştık. Özel isimleri ana metiniyle bire bir çevirirken yanlış yazılmış ya da açıklama yapılması gerekenleri '( )', '[ ]' içerisinde düzeltmelerini yaptık.`Erdeni-yin Tobçi` adlı eser Moğol tarih kaynaklar arasında `Moğolların Gizli Tarihi` gibi hakkında bir çok araştırma yapılan bir kaynaktır. Tezimizin birinci bölümünde eserin üzerine yapılan çevrileri ve temel araştırmaların hakkında özet şekilde bilgi verdik.Eserin transkripsiyonunu yaparken uluslararası transkripsyon sistemine uygun bir şekilde yaptık ve ihtiyaci duyulan yerde daha önceki çalışmalardan faydalandık.Anahtar kelimler: Erdeni-yin Tobçi, Moğol tarihi, Sagan Seçen

In this thesis, we attempted to translate one of the immense Mongolian historical chronicle that named `Had-un Ündüsün-ü Erdeni-yin Tobçi` (Precious summary) written in 1662 by Sagang Sečen into Turkish language. There are around 40 versions of this historical source. We have translated from `Urgu` version which is the most spread and accurate among all.The source consists of six parts. We have translated the 4th part which consists of Mongolian chronic. Moreover, we have added some explanations in the text as well as in footnotes on different terms related to Buddhism, old words, personal names and the social structure of the Mongols.`Erdeni-yin Tobçi`, the historical source has been described as `the Secret History of The Mongols` in the different sources written in Mongolian language. Therefore, we have briefly summarised about other translation works as well as previous researches in first part of the thesis. In transcription, we used previous works where it was needed and have done it in line by following the international transcription system or line by line.Key word: Erdeni-yin Tobchi, Mongolian History, Sagang Sechen