Tek türlü ve çok türlü taşımacılığın performans indeksi baz alınarak karşılaştırılması: İskenderun örneği

Abstract

Küresel ticaretin artışına paralel olarak, uluslararası lojistik sektörü bilgiye dayalı planlamaların önemli hale geldiği bir rekabet ortamına dönüşmektedir. Bu nedenle lojistik sektörü üzerine akademik çalışmalar da artmaktadır. Lojistik alanında yapılan akademik çalışmalar, lojistik faaliyetlerin işletilmesi alanında yoğunlaşmaktadır. Bu tez çalışmasında, lojistikte nakliye sürecinin düzenlenmesi ve optimizasyonu üzerine çalışılmaktadır. Çalışmada Türkiye'de şehirlerarası yük taşımacılığında güzergâh tasarımı ve güzergâh tasarımlarının çeşitli kriterlere bağlı olarak performans değerlendirmesi yapılmaktadır. Çalışmanın birinci aşamasında İskenderun'dan çıkan bir filtre malzemesi yükü için diğer 80 ile tek türlü ve çok türlü taşımacılık güzergâhları tasarlanmaktadır. Geliştirilen güzergâh senaryolarında İskenderun'dan 71 ile tek türlü karayolu taşımacılığı, 39 ile tek türlü demiryolu taşımacılığı ve 9 ile tek türlü denizyolu taşımacılığı yapılmaktadır. Yük elleçlenmeden konteyner ile taşındığı kabul edilmektedir. Yük tonajı olarak filtre fabrikasından alınan veriler sonucu 5, 10, 14 tonluk yük birimleri seçilmektedir. Yüklerin kıymet değeri filtre malzemesine göre 5 tonluk yük için 40.000 TL, 10 tonluk yük için 145.000 TL, 14 tonluk yük için 250.000 TL alınmaktadır. Belirlenen güzergâhlarda yakıt tüketimi, maliyet, seyahat süresi, aracın karbondioksit salınımı gibi lojistik performans indeksini etkileyen parametreler hesaplanmaktadır. Güzergahların maliyetleri; araç yakıt tüketimi, kıymet primi, sürücü ve diğer dolaylı giderler baz alınarak hesaplanmaktadır. Seyahat süresi; yükleme ve boşaltma, yolculuk ve sürücü dinlenme süresine göre hesaplanmaktadır. Her bir taşımacılık türü için emisyon miktarı; yük tonajı, taşıma mesafesi ve taşıt cinsine bağlı olarak seçilen emisyon faktörüne göre hesaplanmaktadır. Bunlara göre belirlenen güzergahların maliyet, seyahat süresi ve emisyon miktarı değerleri ağırlıklandırılarak güzergahların performansları incelenmektedir. Böylece İskenderun'dan 80 ile olan tek türlü ve çok türlü güzergahlar yakıt tüketimi, maliyet, zaman ve emisyon değerleri ile aynı anda değerlendirilmektedir.

Parallel to the growth of global trade, international logistics competition is also increasing. For this reason, academic studies on the logistics sector are also increasing. Academic studies in the field of logistics are concentrated in the field of logistics activities. In this study, the regulation and optimization of the transportation process are studied in logistics. In the study, the design of intercity freight transportation route in Turkey has done. Performance evaluation is carried out according to various criteria of these route designs. In the first phase of the study, unimodal and multimodal transportation routes are determined with the other 80 cities for a filter material from Iskenderun. In the developed route scenarios, 71 cities from Iskenderun have unimodal highway transportation, 39 cities with unimodal rail transportation and 9 cities with unimodal maritime transportation. It is assumed that the freight is carried by container without handling the freight. Freight of 5, 10, 14 tones are selected from the filter materials as the freight tonnage. According to the value filter material, 40.000 TL for 5 ton freight, 145.000 TL for 10 ton freight and 250.000 TL for 14 ton freight. The factors affecting the route performance index, such as cost, travel time, car carbon dioxide emission, are calculated on the defined routes. Costs of routes are occurring vehicle fuel consumption, freight value, driver and other indirect costs. Time of transportation is consisted of loading and unloading, travel and driver rest time. Amount of emissions for each type of transportation is calculated according to the selected emission factor depending on the type of vehicle, the freight tonnage and transportation distance. According to these, the cost, travel time and emission amount values of the determined routes are weighted and the performances of the routes are defined. Thus, unimodal and multimodal routes from Iskenderun to 80 cities are evaluated by calculating fuel consumption, cost, time and emission values.