Kırklareli ili merkez ilçe KETEM`e 2012 – 2016 yılları arasında mamografi taramasına gelen kadınların, ikinci mamografi taramasına gelme oranı ve bunları etkileyen faktörler.

Abstract

Kırklareli İli Merkez İlçe Ketem'de 2012 yılında ilk kez mamografi taraması yaptıran kadınların, 2016 yılı sonuna kadar en az ikinci kez tekrar mamografi taramasına gelme oranları ve bunları etkileyen faktörleri tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada örnekleme yöntemine gidilmemiş, 2012 yılında Kırklareli Merkez İlçe KETEM'de ilk kez mamografi çektirmiş 40 - 69 yaş arasındaki kadınlar alınmıştır (n=362). Çalışmaya ait veriler 2012 yılında ilk kez mamografi çektirmiş kadınların mamografi tarama bilgi formlarından elde edilmiştir. Araştırmaya katılan kadınların yaş ortalaması 56,7±6,6 olup %52,2'si 50-59 yaş aralığında, %71'i ilkokul mezunu, %82,8'i evli ve %80,4'ü ev hanımıdır. Kadınların %53,7'si kendi kendine meme muayenesi yapmayı biliyordu ve %42,6'sı muayeneyi TV, gazeteden öğrenmişti. Çalışmaya alınan kadınların %33,1'i tekrar mamografi taramasına gelmiştir. İkinci mamografi taramasına kadınların, %11,3'ü ilk 30 ay içinde, %18,2'si 30-48 ay arasında, gelirken sadece %3,6'sı tam düzenli iki yılda bir taramaya gelmiştir. Kadınların bir sonraki mamografi taramasına gelmeme nedenleri araştırılmış, %40'ı ihmal ettiği veya mamografi çektirmeyi unuttuğu için gelmediğini ifade etmiştir. Düzenli takibe gelen ile gelmeyen olguları ayırt etmede en fazla belirleyici olan etkenler sırasıyla; ailede meme kanseri öyküsünün olmaması, daha önce doğum kontrol hapı kullanıp kullanmama ve daha önce smear testi yaptırıp yaptırmama olarak bulunmuştur Diğer değişkenlere göre düzeltme yapıldığında daha önce doğum kontrol hapı kullanmayanlarda mamografi taramasına gelmeme ihtimali 2,139 kat (%95 Güven Aralığı: 1,178 - 3,883) artmaktaydı (p=0,012). Diğer değişkenlerin etkileri sabit tutulduğunda daha önce smear testi yaptırmamış olanlarda da mamografi taramasına gelmeme ihtimali 1,949 kat (%95 Güven Aralığı: 1,087 - 3,494) artmakta idi (p=0,025).Diğer değişkenlerin etkileri sabit tutulduğunda ailede meme kanseri öyküsü olanlara göre ailede meme kanseri öyküsü olmayanların mamografi taramasına gelmeme ihtimali 2,114 kat (%95 Güven Aralığı: 1,049 – 4,259) daha fazla idi (p=0,036). Mamografi taramalarına takibe gelmeyen olguları ayırt etmede ailede meme kanseri öyküsü olmaması, daha önce doğum kontrol hapı kullanmama ve daha önce smear testi yaptırmama etkilidir. Kadınların bir sonraki mamografi taramasına gelmeme nedenleri sırasıyla; ihmal etme / unutma, vakit ayıramama ve mamografinin 2 yılda bir yaptırılması gerektiğini bilmeme olarak saptanmıştır. Meme kanserinin erken tanısı ve tarama yöntemleri hakkında planlı ve etkin eğitimlerin verilmesi meme kanserine karşı kadınların bilgi ve farkındalığını arttıracaktır.Anahtar sözcükler: Mamografi, Tarama, Meme Kanseri

The aim of this study is to determine the rates of coming back of women who underwent mammography screening for the first time in 2012 in Central District Kerem of Kirklareli to have mammography screening at least for the second time by the end of 2016 and the factors affecting them. No examplification method was used in the study, women between the ages of 40 to 69 with telephone and for the first time had a mammography In 2012, Kırklareli Central District KETEM records were taken instead. The data of the study were obtained from mammography screening information forms of women who had mammography in 2012.The age of the women participated in the study was 56.7 ± 6.6 years, 52.1% of them were in the 50-59 age range, 71% were primary school graduates, 82.8% were married and 80.4% were housewives. 53.7% of the women knew how to perform breast self-examination and 42.6% had learned the examination from TV and newspaper. 33.1% of the women included in the study came back for mammography screening. While 11.3% of the women came to the secondmammography screening in the first 30 months, 18.2% were between 30-48 months, while only 3.6% came to the screening every two years routinely.The reasons for not coming to the next mammography screening of women were searched by phone, 40% stated that they did not come because they neglected or forgot to have mammography. The most determinant factors in distingusihing between follow-up and non-follow-up cases were; no history of breast cancerin the family, whether or not to use a birth control pills andsmear test before respectively.hen the correction was made according to other variables, the probability of not taking mammography screening was 2.139 times more (95% Confidence Interval: 1,178 -3,883) than those who had not used birth control pills before (p = 0.012). When the effects of other variables were kept constant, the probability of non-mammography screening was 1.949 times more (95% xviiiConfidence Interval: 1,087 -3,494) than those who had not had a smear test before. When the effects of other variables were kept constant, probility of non-screening for mammography of those who has not a family history of breast cancer (95% confidence interval: 1,049 -4,259) (p = 0.036) is 2,114 times more (95% Confidence Interval: 1,049 -4,259) than those havea family history of breast cancer (95% confidence interval: 1,049 -4,259) (p = 0.036).No history of breast cancer in familiy,whether or not using contraceptive pills and whether to have smear test before are effective factors in cases of patients who donot follow up on mammography scans. The reasons determineted for not coming to the next mammography screening of women are as follows; neglecting / forgetting, not being able to spare time and not knowing that mammography should be done every 2 years. Providing planned and effective trainings on early diagnosis and screening methods of breast cancer will increase the knowledge and awareness of women against breast cancer.Key words: Mammography, Screening, Breast Cancer