Okul öncesi dönem çocuklarının yeme davranışlarının değerlendirilmesi

Abstract

Kırklareli ilinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi anaokullarına devam eden çocukların yeme davranışlarının değerlendirilmesi amacıyla yapılan bu araştırma nicel modelde tasarlanmış, tanımlayıcı bir araştırmadır. Evreni, Eylül 2018- Ocak 2019 tarihleri arasında il merkezinde bulunan, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı 4 anaokuluna devam eden öğrencilerin anneleri oluşturmaktadır. Örneklem seçme yöntemi olarak Basit Rassal Örnekleme kullanılmış, örneklem hacmi 314 olarak hesaplanmıştır. Onam veren ve araştırmaya katılan 316 anneye sosyo-demografik form ve Behavioral Pediatrics Feeding Assessment Scale (Davranışsal Pediatrik Besleme Değerlendirmesi Ölçeği-DPBDÖ) araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Okullar araştırmacı tarafından ziyaret edilerek, veriler annelerle yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesi SPSS istatistik programı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı istatistiklerde minimum maksimum değerler, aritmetik ortalama, standart sapma, frekans ve yüzdelik dağılımlar verilmiştir. Grupları kıyaslamalarda Mann- Whitney U Testi, Kruskal- Wallis Testi, Spearman Korelasyon Testi, Varyans Analizleri kullanılmıştır. Araştırmaya katılan çocukların %53,2' si erkek, %44,9' u 5 yaşında olup %50,3' ü `Zübeyde Hanım Anaokulu` öğrencisidir. Ölçek puan ortalaması 52,84 ± 10,69 bulunmuştur (Alınabilecek minimum puan 24, maksimum puan 120 dir). Ailelerin aylık gelir seviyesine göre en az bir grubun çocuklarının ölçek puan düzeyleri diğerlerininken farklı bulunmuştur (χ2(3)=9,390, p<0,05). Farkın kaynağı `0-1600 TL` aylık gelir seviyesindeki ailelerin çocuklarının `4501 TL ve üzeri` gelir seviyesindekilerin çocuklarından istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek puana sahip olmalarıdır. Aile tiplerine göre en az bir grubun çocuklarının ölçek puan düzeyleri diğerlerinden farklıdır (χ2(2)= 8,731, p< 0,05). Buna göre geniş aile tipine sahip çocuklar çekirdek aileye sahip çocuklara göre anlamlı derecede daha yüksek puan almışlardır. Ölçek alt boyutlarına ait bulgular değerlendirildiğinde, en yüksek ortalamanın 18,20 ± 4,57 ile yiyecek seçiciliği alt boyutunda, en düşük ortalamanın ise 7,39 ± 3,21 ile erken dönem pütürlü yiyecek reddi alt boyutunda olduğu görülmüştür. Ölçek alt boyutlarını etkileyen faktörlere bakıldığında anne eğitim seviyesine göre en az bir grubun çocuklarının yiyecek seçiciliği düzeyleri diğerlerininken farklı bulunmuştur (χ2(4)=12,776, p< 0,05). Bu anlamlı farkın kaynağı `ortaokul` eğitim seviyesine sahip annelerin çocuklarının, `önlisans` eğitim seviyesine sahip annelerin çocuklarından istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek yiyecek seçiciliği düzeylerine sahip olmalarıdır. Ailelerin toplam çocuk sayılarına göre en az bir grubun çocuklarının erken dönem pütürlü yiyecek reddi düzeyleri diğerlerininken farklı bulunmuştur (χ2(2)=7,240, p< 0,05). Bu anlamlı farkın kaynağı `bir çocuklu` ailelerin çocuklarının, `iki çocuklu` ailelerin çocuklarından istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek erken dönem pütürlü yiyecek reddi düzeylerine sahip olmalarıdır.

This research, which was conducted in order to evaluate the eating behaviors of children attending official kindergartens of the Ministry of National Education in Kırklareli province, is a descriptive research designed in a quantitative model. The universe of this research consists of the mothers of students attending four kindergartens in the central district of Kırklareli between September 2018 and January 2019. Simple Random Sampling was used as the sampling method and the sample volume was calculated as 314. 316 mothers who had already given consent, participated in the study. Behavioral Pediatrics Feeding Assessment Scale (BPFAS) was applied by the researcher. Schools were visited by the researcher and the data was collected by face-to-face interviews with mothers. Data was evaluated using the SPSS statistical program. The minimum maximum values, arithmetic mean, standard deviation, frequency and percentage distributions are given in descriptive statistics. Mann-Whitney Test, Kruskal-Wallis Test, Spearman Correlation Test and Variance Analysis were used for the comparisons between groups. The 53,2% of those children participating in the study were boys and 44,9% were 5 years old. The 50,3% of the children are the students of ''Zübeyde Hanım Kindergarten''. The mean of BPFAS was 52,84 ± 10,69. (The minimum score taken from this scale is 24, and the maximum score is 120). BPFAS levels of children of at least one group were found to be different from others according to their monthly income level. (χ2(3)=9,390, p < 0,05) The source of this significant difference is; the children of those families with a ''0-1600 liras''monthly income level have statistically significant higher scores than those with a ''4501 liras and above'' monthly income level. BPFAS levels of children of at least one group are different from others according to family types. (χ2(2)= 8,731, p < 0,05). Accordingly, the children with a large family type had significantly higher scores than those with an elementary family. When the findings of the scale subscales were evaluated, it was seen that the highest average was inthe food selectivity subscale with 18,20 ± 4,57 and the lowest average was in the early period ragged food selectivitity subscale with 7,39 ± 3,21.When the factors affecting the subscales of the scale were examined, it was found that the food selectivity levels of the children of at least one group were different than the others (χ2(4)=12,776, p< 0,05). The source of this significant difference is that the children of mothers with 'secondray school' education level have significantly higher levels of food selectivity than the children of mothers with associate education level. According to the total number of children of the families, the earlt period refusal of children of the least one group was found to be different from those of the others (χ2(2)=7,240, p< 0,05). The reason for this significant difference is that the children of ' one- child' families have significantly higher levels of early food rejection that the children of ' two child families'.