Karotid arter intima-media kalınlığı ve plak varlığının serebral beyaz cevher hiperintens lezyonları ve enfarkt oluşumu üzerine etkisi

Abstract

Ekstrakranial karotis arterlerde en sık rastlanan patoloji aterosklerotik hastalıktır.Karotis arter intima-media kalınlığının (ĐMK) ölçümü, erken aterosklerozdeğerlendirilmesinde kullanılır. Karotis aterosklerozunun ana lezyonu plaklardır.Ultrasonografi (US), pratik ve noninvaziv bir yöntem olup, artmış ĐMK veaterosklerotik plakların değerlendirilmesinde başarılıdır. Serebral beyaz cevherhiperintens (SBCHĐ) lezyonları, birçok hastalıkta ortak bulgudur. Her yaştagörülebilmekle birlikte ileri yaşlarda sıklığı artar. Ateroskleroz sürecinin en önemlisonucu, gelişen plak ve embolilerin damarları tıkaması sonucu oluşan serebralenfarktlardır. SBCHĐ lezyonları ve serebral enfarktlar inme açısından yüksek riskfaktörüdür. Bu çalışmada, karotid arter ĐMK artışı ve plak varlığının SBCHĐlezyonları ve enfarkt oluşumu üzerine etkisinin araştırılması amaçlandı. Kranialmanyetik rezonans görüntüleme (MRG) sonrasında karotis Doppler US tetkikiyapılan, yaşları 20-82 arasında 100 kadın 100 erkek toplam 200 olgu çalışmayaalındı. ĐKA ve AKA ĐMK ve plak varlığı araştırıldı. Kranial MRG'de hiperintenslezyonların varlığı ve sayısı değerlendirilip toplam yük değeri hesaplandı. Karotidarter ĐMK, plak, SBCHĐ lezyonların toplam yükü ve enfarktın yaş, cinsiyet ve vibirbirleri arasındaki ilişki değerlendirildi. Yaşın ilerlemesi ile birlikte, ĐMK vetoplam yük artışı, plak ve enfarkt görülme sıklığında artış olduğu görüldü. Cinsiyetfaktörünün ĐMK, hiperintens toplam yükü ve plak üzerine etkisi izlenmedi. Ancakenfarktın erkek cinsiyet ile ilişkisi saptandı. ĐMK'nın toplam yük üzerine etkisininbulunmadığı ancak enfarkt ile kuvvetli ilişkisi saptandı. Plağın ise hem toplam yükhemde enfarkt ile ilişkili olduğu görüldü.Anahtar kelimeler: Karotid arter ĐMK, plak, serebral beyaz cevher hiperintenslezyonlar, enfarkt

Atherosclerotic disease is the most common pathology encountered on extracranialcarotid artery. Measurement of carotid intima-media thickness (IMT) is used inevaluation of early atherosclerosis. The staple lesion in carotid atherosclerosis is theplaque. Sonography, while being a practical and non-invasive method, is successfulat assessment of increased IMT and atherosclerotic plaques. Hyperintense cerebralwhite matter lesions are common findings in a wide range of diseases. They can beencountered at any age and their frequency increases with age. The most importantconsequence of atherosclerosis are cerebral infarcts, which are a result of vascularobstruction due to plaque formations and emboli. Hyperintense white matter lesionsand cerebral infarcts constitude a greater risk of stroke. In this study, our aim was toresearch on the effect of increased carotid IMT and carotid plaques over hyperintensecerebral white matter lesions and infarct formation. 200 patients (100 male, 100female, age 20-82) ,whose carotid Doppler sonography were performed after cranialmagnetic resonance imaging (MRI), were included in the study. Relationshipbetween carotid IMT, plaque, total hyperintense white matter lesion load, infarct andwith age and gender was evaluated. As age progresses, an increment was observed atIMT, total lesion load, plaque and infarct frequency. No effect of gender over IMT, viiitotal lesion load and plaque was observed. However, there was a relationshipbetween male gender and infarct formation. IMT displayed no effect over total lesionload but a showed a strong relationship with infarct formation. Plaque hadrelationship with both total lesion load and infarct formation.Key words: Carotid IMT, plaque, hyperintense cerebral white matter lesions, infarc