Denerve dokulardaki üçüncü derece yanıklarda `Calcitonin gene-related peptide (CGRP)`in yara iyileşmesine etkisi

Abstract

Denervasyonun yara iyileşmesi üzerindeki olumsuz etkileri klinik olarak sık görülmektedir. Nöropeptidler özellikle yara iyileşmesinin inflamasyon fazında olmak üzere tüm fazlarında etkilidir. Sinir sisteminde bol miktarda bulunan potent bir nöropeptid olan CGRP, nörojenik inflamasyonda düzenleyici rol oynamaktadır. Denervasyonun ve topikal uygulanan CGRP'nin yara iyileşmesine etkilerinin araştırıldığı bu çalışmada, ağırlığı 180-200 g arasında olan Wistar cinsi dişi albino sıçanlar kullanıldı. Deney grubu sıçanlara önce cerrahi denervasyon, iki hafta sonra kapsaisin ile kimyasal denervasyon uygulandı. Tüm sıçanların sağ ve sol torakolomber bölgelerine IIIº yanık alanları oluşturuldu. Yanık alanındaki küçülme, kontraksiyon miktarı aralıklarla ölçülerek yaranın tamamen iyileştiği gün kaydedildi ve biyopsiler alındı. Çalışmada CGRP içeren ve içermeyen kitosan baz jel olmaküzere iki farklı jel kullanıldı ve bu jeller tüm sıçanlara yanık oluştulduktan bir gün sonra uygulanmaya başlandı. Hematoksilen eozin ve modifiye Masson trikrom yöntemiyle boyanan kesitler; yara iyileşme süreci açısından skorlanarak değerlendirildi. Takipler sonucunda; denerve alanların daha geç iyileştiği, sadece baz kitosan jel uygulanan alanların kontrol grubuna göre daha hızlı iyileştiği gözlendi. Kimyasal denervasyon uygulanan alanlarda CGRP içeren kitosan jel uygulaması sadece baz kitosan jel uygulamasına göre yara iyileşmesini olumlu yönde etkiledi. Baz kitosan jel uygulanan alanların, kendi haline bırakılan kontrol grubuna göre daha hızlı iyileştiği gözlendi. Çalışmamız sonucunda elde edilen bulgular ile; denervasyonun yara iyileşmesini olumsuz etkilediği, CGRP'nin denervasyonun olumsuz tamamen etkilerini ortadan kaldıramadığı, periferik sinir yapılarının sağlam olduğu alanda yara iyileşmesini olumlu etkilediği ve kitosan jelin, yara iyileşmesini olumlu yönde etkilediği görüldü. Elde ettiğimiz sonuçlar, nöropeptidlerin yara iyileşmesinde topikal olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Denervasyon, CGRP, Yara İyileşmesi, Yanık. Destekleyen Kurumlar: Kırıkkale Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi, 2006-43 numaralı proje, 2006/066 sayılı etik kurul kararı ile

Negative effects of denervation on wound healing are common in clinic cases. Neuropeptides are effective in all phases of wound healing especially in inflamatory phase. CGRP, which is a potent neuropeptide and found in large amount in nervous system, plays regulatory roles in neurogenic inflamation. We studied the effects of denervation and topical CGRP on wound healing in Wistar albino rats weighting 180-200g. In experimental group rats were surgically denervated initially. After two weeks chemical denervation was performed by using capsaicin. Third degree burns on left and right thoraco-lumbar region of all rats were created. The decrease in site of burn wound and amount of contractures were measured intervals and the date of complete healing was noted, biopsies were taken. We used two different chitosan based gels, one containing CGRP and the other has not. All rats were managed with these gels, one day after burns. Sections which were stained with Hematoxylin-eosin and modified Masson Tricrom techniques were evaluated to score healing process. Late wound healing was observed in denervated tissues, in only chitosan based gel performed group, healing processes was faster than in control group. In chemical denervation group, CGRP containing chitosan gel effected wound healing positively with respect to only chitosan based gel. However, chitosan based gel performed areas healed faster than control in which no treatment was performed. In our study, we observed that denervation effects wound healing negatively and CGRP cannot reverse these negative effects completely, on the other hand, in peripheric nerve spared area it benefits wound healing and chitosan gels also effects wound healing positively. Our results demonstrate that neuropeptides may be used in topical forms in wound healing. Key Words: Denervation, CGRP, Wound Healing, Burn. Supporter Institutions: Kırıkkale University Scientific Research Project Units, 2006-43 number project, 2006/066 number ethic decision