Osteoporotik dişi ve erkek sıçanlarda oksidan/antioksidan dengenin ve vitamin C desteğinin oksidatif stres ve kemik mineral yoğunluğu üzerine etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, sıçanlarda overektomi/orşiektominin kemik mineral yoğunluğu (KMY) ve oksidan durum üzerine etkilerini ve bu etkilerde vitamin C desteğinin oluşturabileceği değişiklikleri araştırmak amacıyla planlandı. Bu amaçla 20 erkek (E) ve 20 dişi (D) olmak üzere toplam 40 adet Wistar Albino Rat çalışmaya alındı. Her iki cinsteki sıçanlardan randomize şekilde kontrol grubu, uygulanacak işleme göre overektomi/orşiektomi ve overektomi/orşiektomi+vitamin C olmak üzere 3 grup oluşturuldu. Gruplar; erkek kontrol grubu (EK, n=6), orşiektomi grubu (EO, n=7), orşiektomi+vitamin C grubu (EOV, n=7), dişi kontrol grubu (DK, n=6), overektomi grubu (DO, n=7), overektomi+vitamin C grubu (DOV, n=7) olarak tanımlandı. Cerrahi işlem yapıldıktan sonra vitamin C grubunun içme suyuna askorbik asit 1g/500 ml su dozunda eklendi. Cerrahi işlemden 100 gün sonra ötenazi öncesinde tüm sıçanların KMY'si dual enerji X-ray absorbsiyometri kullanılarak ölçüldü ve intraabdominal bölgeden kan, femurdan kemik doku örneği alındı. Oksidatif stres (OS)'i değerlendirmek için plazma ve kemik homojenatlarında katalaz (CAT), süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GPx), malondialdehit (MDA), nitrik oksit (NO) ve total sülfidril (t-SH) düzeyleri ölçüldü. İstatistiksel değerlendirme sonucunda KMY'de DO grubunda DK grubuna kıyasla anlamlı azalma (p=0.015), DOV grubunda ise DO'ya göre anlamlı artış (p=0.003) saptandı. Oksidan/antioksidan parametreler açısından her iki cinse ait alt gruplar kendi aralarında kıyaslandığında kemik dokuda: MDA aktivitesi ve NO seviyesi DO'da DK'ye göre anlamlı düzeyde yüksek (p=0.032, p=0.022), DOV'de DO'ya göre düşüktü (p=0.025, p=0.018). SOD aktivitesi ise DO'da DK'ye göre anlamlı düzeyde yüksek (p=0.032), EOV'de EO'ya göre düşüktü (p=0.032). Plazmada; MDA aktivitesi DO'da DK'ya göre (p=0.022), NO seviyesi DO'da DK ve DOV'ye göre anlamlı yüksekti (p=0.017, p=0.018). KMY ile oksidan/antioksidan parametreler arasında herhangi bir korelasyon saptanmadı. Bulgularımız overektominin dişilerde osteoporoz ve oksidatif stres (OS) oluşturabileceğini ve vitamin C desteğinin OS ve KMY değerlerinde iyileşme yönünde değişiklik sağlayabileceğini düşündürmüştür. OS-KMY ilişkisi ile ilgili kesin bir yargıya varmak için ise denek sayısının daha fazla olduğu çalışmalara gereksinim olduğu kanaatindeyiz.

This study was planned to investigate the effects of ovariectomy / orchidectomy on bone mineral density (BMD) and on oxidative state, and the alterations in these effects that Vitamin C supplementation may produce in rats. Fourty Wistar Albino Rats in total, of which 20 were female (F) and 20 were male (M), were taken into the study with this aim. Three groups were randomizely formed from the rats of both genders as control group, ovariectomy/orchidectomy and ovariectomy/orchidectomy+vitamin C groups according to the procedure that will be performed. Groups were defined as male control group (MC, n=6), orchidectomy group (MO, n=7), orchidectomy+vitamin C group (MOV, n=7), female control group (FC, n=6), ovariectomy group (FO, n=7) and ovariectomy +vitamin C group (FOV, n=7). After surgical procedure, ascorbic acid was added to the drinking water of vitamin C group at a dose of 1g/500 ml water. Bone mineral densities of all rats were measured by using dual energy X ray absorptiometry (DEXA) 100 days after the surgical procedure prior to euthanasy and blood sample was collected from intraabdominal region and bone sample from femur. To assess the oxidative stres (OS), catalase (CAT), superoxide dismutase (SOD), glutathione peroxidase (GPx) , malondialdehyde (MDA), nitric oxide (NO) and total sulphydryl (t-SH) levels were measured in plasma and bone homogenates. After statistical evaluation, a significant decrease in BMD was observed in FO group when compared with FC group (p=0.015) and a significant increase was observed in FOV when compared with FO group (p=0.003). When subgroups of both gender groups were compared inbetween regarding oxidant/antioxidant parameters, MDA and NO levels in bone tissue were significantly higher in FO than in FC ( p=0.032, p=0.022) and were significantly lower in FOV than in FO (p=0.025, p=0.018). SOD activity was significantly higher in FO than in FC (p=0.032) and significantly lower in MOV than in MO (p=0.032). In plasma; MDA activity was significantly higher in FO than in FC (.p=0.022), NO level was significantly higher in FO than in FC and FOV (p=0.017, p=0.018). No correlation was observed between BMD and oxidant/antioxidant parameters. Our results suggest that ovariectomy may produce osteoporosis and oxidative stres (OS) in females and vitamin C supplementation may provide alterations regarding improvement in OS and BMD values. We assume that studies with more subject numbers are needed to make a decisive conclusion about OS-BMD relation.