Optimal para politikası enstrümanı seçimi: Türkiye uygulaması

Abstract

İktisat bilim dalının amacı sosyal refahı arttırmaktır. Bu amaca, uzun vadede, üretim faktörlerin daha verimli kullanılmasıyla ya da yeni kaynakların bulunmasıyla ulaşılabilir. Kısa vadede ise sosyal refah, konjonktürel dalgalanmaların minimize edilmesiyle sağlanmaktadır. Merkez bankaları konjonktürel dalgalanmaları minimize edebilmek için fiyat istikrarı ile finansal istikrarı sağlamayı hedeflemektedir. Merkez bankaları bu amaçlara ulaşabilmek için bazı kurumsal ve operasyonel şartları sağlamak zorundadır. Bu çalışma merkez bankalarının operasyonel olarak sağlaması gereken optimal enstrüman seçimi konusu üzerinedir. Çalışmanın ilk bölümü para politikasının önemini ve para politikası uygulamasında sağlanması gereken kurumsal ve operasyonel şartları açıklamaktadır. Ayrıca ilk bölümün sonunda, Türkiye ekonomisinde uygulanan para politikası uygulamaları hakkında kısaca bilgi verilmiş ve ön değerlendirme yapılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde parasal büyüklüklerin optimal enstrüman olup olmadığı irdelenmiştir. Parasal büyüklüklerin optimal enstrüman olma özelliği, para arzının içselliğine bağlıdır. Parasal büyüklükler para otoritesi tarafından kontrol edilemiyorsa ve nihai hedef üzerinde tahmin edilebilir bir etkiye sahip değilse, optimal enstrüman olma özelliğini kaybedecektir. Bu sebepten ötürü parasal taban, para arzı, yurtiçi krediler ve ÜFE değişkenleri arasındaki uzun ve kısa vadeli nedensellik ilişkileri incelenmiştir. Değişkenler arasındaki uzun vadeli ilişkilerin ortaya çıkarılması için Johansen eşbütünleşme analizi, kısa vadeli nedensellik ilişkilerinin bulunması için Granger nedensellik sınaması uygulanmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde, TCMB'nin küresel kriz sonrası yeni politika araçlarıyla uygulamaya başladığı karma para politikası stratejisinin etkinliği sorgulanmıştır. Bu nedenle, ara hedeflerin fiyat istikrarı üzerindeki etkileri ile politika araçlarının ara hedefler üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışma yöntemi olarak değişkenlerin uzun vadeli ilişkilerini ortaya çıkarmak için Johansen eşbütünleşme sınaması ve VHDM; kısa vadeli nedensellik ilişkilerini saptamak içinse Granger nedensellik sınaması uygulanmıştır.

The purpose of economics is to increase social welfare. This aim can be achieved by more efficient use of factors of production or by finding new resources in the long term. Social welfare is ensured by minimizing cyclical fluctuations in the short term. Central banks are targeting price stability and financial stability in order to minimize the cyclical fluctuations. Central banks have to provide certain institutional and operational conditions to achieve these goals. This study is about the optimal instrument selection that the central banks should provide operationally. The first chapter of the study describes the importance of monetary policy and institutional and operational conditions that must be met in the implementation of monetary policy. Moreover, brief information about the monetary policies implemented in Turkey`s economy is given, and preliminary assessment is made. In the second chapter, it was examined whether the monetary aggregates are the optimal policy instruments. The choice of monetary base as a policy instrument is dependent on the endogeneity of money supply. If monetary aggregates cannot be controlled by the monetary authority and have no predictable effect on the final target, it will lose the ability to become an optimal instrument. For this reason, long term and short term causality among monetary base, money supply, credit demands, and inflation are examined. As a research method, the Johansen cointegration test and VECM are used to show long-run causality and Granger causality test is used to examine short-run causality between the variables. In the third chapter of the study, the effectiveness of modified monetary policy was questioned. The CBRT announced in April 2010 that included financial stability in its target function, and in November 2010 started implementing modified monetary policy strategy with new monetary policy tools. Thus, primarily the impacts of intermediate targets on price stability, then the impacts of policy instruments on intermediate targets have been investigated. As a research method, the Johansen cointegration test and VECM are used to show long-run relationships and causality between variables. Then, Granger causality test is used to examine short-run causality between the variables.