Dış ticaret hadlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinde enflasyonun rolü: Türkiye uygulaması

Abstract

Ülke sınırlarının ticari anlamda ortadan kalkmasıyla uluslararası ticaret büyükhacme ulaşmış ve ülkeler için önemli bir yapı haline gelmiştir. Ülkelerin uluslararasıticaretinin seyrini gösteren dış ticaret hadleri, ülkelerin dış ticaretten elde ettiği kazançveya kayıpları belirlemede kullanılan bir göstergedir. Ülkelerin elde ettiği kazanç vekayıplar doğrultusunda ülkenin iktisadi büyümesi de şekillenmektedir. Dış ticarethadlerindeki bir değişimin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini olumlu veya olumsuzolmasını belirleyen en önemli faktörlerden biri enflasyon düzeyidir. Bu durum, dışticaret hadleri ve ekonomik büyüme ilişkisinde optimal enflasyon oranının ne olmasıgerektiği ya da her ülke veya ülke grubuna özgü bir eşik değerinin olup olmadığıkonusunu gündeme getirmektedir.Bu çalışmada Türkiye'de düzey 2 alt bölgeleri bazında dış ticaret hadlerininekonomik büyüme üzerindeki etkisinde enflasyonun rolü, 2005-2014 dönemi itibariyleDinamik Panel Eşik Regresyon modeli (DPER) kullanılarak incelenmiştir. Elde edilenbulgulara göre enflasyon eşik düzeyinin % 6,17 olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca,dış ticaret hadlerindeki bir yükselme enflasyon oranının eşik düzeyin altında olmasıdurumunda ekonomik büyümeyi olumlu etkilerken, üzerinde olması durumunda iseolumsuz etkilemektedir. Bu doğrultuda, dış ticaret hadlerindeki bir iyileşmeninekonomik büyümeyi olumlu etkiyebilmesi ve sürdürülebilir büyümenin sağlanabilmesiadına politika yapıcılar enflasyon hedeflerinde bu eşik düzeyini dikkate almalarıgerekmektedir.

International trade has gained more importance and reached huge volumes afterthe abolition of the trade barriers between countries. The terms of trade that shows howwell a country performs in the international trade scene, is an indicator which is used toevaluate the profits and losses in foreign trade. The economic growth of the country isalso formed in parallel with these profits and losses. Inflation rate is the one of the mostimportant factors that determines the positive or negative effects of any change in theterms of trade on economic growth. In this regard, the relationship between the terms oftrade and the economic growth should be examined by questioning what an optimalinflation rate should be or whether there is any inflation threshold that is special to anycountry or a group of countries.In this study, the role of the inflation rate in the effect of the terms of trade oneconomic growth is examined for Turkey based on below level 2 states by using theDynamic Panel Threshold Regression Model covering the years 2005 through 2014.The results demonstrate that inflation threshold is 6,17 %. Additionally, it can be saidthat an increase in the terms of trade affects economic growth positively when theinflation rate is below the threshold and negatively when its above. Consequently, inorder to have sustainable growth and a positive effect on the economy with an increasein terms of trade, politicians have to take this inflation rate threshold into considerationwhilst they are deciding on the inflation targets.