Farklı çeşit tohumluk soyada değişik nem ve çarpma hızlarında tane fiziksel ve biyolojik değer kayıplarının saptanması

Abstract

Amsoy,71 Mitchel ve Callan soya çeşitlerinde değişik nem ve çarpma hızlarında dane fiziksel ve biyolojik değer kayıplarını belirlemek amacı ile yapılan bu araştırmada aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. - Her üç çeşit soya tohumunda tohum nem düzeyinin azalması ile kırılma ve çatlama şeklinde gözlenen fiziksel zarar hızla artmaktadır. -Herhangi bir nem seviyesindeki soya tohumlarında çarpma hızının artması ile yine kırılma ve çatlamadan ibaret olan fiziksel zarar artmaktadır. -Amsoy 71, çeşidi Mitchel ve Calland soya çeşitlerine göre kırılma ve çatlamaya karşı daha hassastır. -Fiziksel zarar sonucu tohumda meydana gelen biyolojik değer kaybının Amsoy71, çeşidinde en fazla olduğu gözlenmiştir. Mitchel ve Calland soya çeşitlerinin çimlenme yüzdeleri Amsoy71, çeşidine göre daha fazladır. Bütün çeşitlerde çarpma hızının artırılması ile tohum çimlenme yüzdesi düşmüştür. Elde edilen bu sonuçlara göre araştırmanın konusunu teşkil eden tane fiziksel ve biyolojik değer kayıplarına en fazla tohum nem seviyesi etki etmektedir. Daha sonra çarpma hızı ve en son olarak da çeşit faktörünün etkili olduğu görülmektedir. - Tohumda meydana gelen fiziksel zarar genellikle çatlama ve kırılma şeklinde gözlenmiştir. Fiziksel zararın artışı ile tohumdaki biyolojik değer kaybıda artmaktadır. Özellikle tohumluk olarak ayrılacak olan soyada biyolojik değer kaybının en az düzeyde olması arzulanır. Genellikle biçerdöver ile hasat sırasında meydana gelen bu çeşit zararlar: - Uygun hasat neminin seçilmesi, -Biçerdöverde yapılacak ayarlamalar, - Mekanik zedelenmeye dayanıklı soya çeşidinin kullanılması ile önlenebilir.

This research was conducdet to search for the effects of various humidities and impact speed physical losses and viability losses from biological atand point on Amsoy 71, Mitchel and Calland soybean cultivars. The following results were abtained the research: 1- The humuditiy decrease in hrain coused increased physical damages such as grain breakage and spiliting. 2- When impact speed, the rate of splitting in was increased relatively in a given humidity level. 3- amsoy71, cultivar was found to be more sensitive to breakage and splitting then Mitchel and Calland cultivars. 4- Viebily lost of soybeane which was coused by physical damages was higher in Mitchel and Calland than Amsoy71. 5- Germination rate was decreased in all cultivars in paralel to impact speed increases. According to optained results, the humudity rates of seed was most effective on physical and biological value losses. Impact speet and cultivar effect on the losses follawed the impact speed, respectively. The physical damages on seed appeared as splitting and breakage. Generally the increasa of physical damages on seed caused viability losses in a similer way. The viebily lost of stock seed must be high. In orher words, the viability lost of stock seed supposed to be minimum. To minimize the mentioned losses during hervesting by combine, the following criteries must be taken into consideration. -Selection of ideal humidity level for for hervesting. - Inspection and of suitable soybean cultivar for the physical damage.