Pamuk üretiminde azot-su-verim ilişkilerinin araştırılması

Abstract

VI ÖZ Pamuk tarımında azot-su-verim ilişkilerinin araştırıldığı bu çalışma, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği arazisinde (Arık Serisi 'nde) 1983, 1984, 1985 yıllarında kurulan tarla denemeleri şeklinde yürütülmüştür. Buna ek olarak, nitrat azotunun yıkanma mekanizmasını daha ayrıntılı biçimde açıklığa kavuşturmak için laboratuvar koşullarında kolon denemeleri kurulmuştur. Araştırma alanı için önerilebilecek en uygun azot dozunun 16 kg/da olduğu; toprakta kullanılabilir su, ?o40 düzeyine düşünce sulama yapılma sının yararlı olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Pamuk bitkisinin mevsimlik su tüketimi 724 mm olarak saptanmıştır. Tansiyometrelerin pamuğun sulama zamanının belirlenmesinde kullanılabileceği irdelenerek; 30 cm toprak derinliğine yerleştirilecek bir veya birkaç tansiyometre 70 cb'a ulaştığında sulamanın yapılabileceği sonucuna varılmıştır. Deneme koşulları altında, uygulanan azot dozlarının ve sulama düzeylerinin, pamuğun kalite unsurları üzerine belirgin bir etkisi olmamıştır. Araştırma bulguları, yıkanma olaylarının yalnız deneme yılların da uygulanan gübre miktarları ile açıklanamıyacağını; ancak, fazla azot ve aşırı su uygulanması durumda yıkanma kayıplarının daha da artabileceğini göstermiştir.

VII ABSTRACT The relations between the different application levels of nitrogen and irrigation water, and the yield in cotton production were studied on Arak Series, in the Ç.Ü. Faculty of Agriculture Experiment Farm in 1983, 1984 and 1985. In addition to this field experiment, laboratory studies were conducted to investigate the mechanism of N0,-N leaching in details, using column technique.! Results of the experiment show that the most suitable N application rate is 16 kg/da, and the cotton should be irrigated when the available water level reduced to 40?o of the total. The water consumption of the cotton in one growing season was found to be 724 mm. It was also investigated if tensiometers could be used to determine the irrigation time. It was found that when the tensiometers readings, placed to 30 cm depth, reaches to 70 cb, cotton should be irrigated. The application levels of nitrogen and irrigation water did not make any significant effect on the quality of the cotton. According to the results, leaching phenomena could not be explained with the amounts of fertilizers used during the years of experiment alone, but the excess amount of nitrogen and irrigation water causes the higher amounts of nitrogen leaching from the field.