İlk defa sentez edilen monohidroksi tetradekanoik asidler ile yapılan trigliseridlerin in vivo ve in vitro olarak lipaz ile etkileşimi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada 3-.7-.9-ve 13- monohidroksi tetra dekanoik asidler ve bu asitlerin metil esterleri, uygun monoketo tetradekanoik asid metil esterlerinin NaBH. ile indirgenmesi sonucu elde edilerek saf laştırılmış. fiziksel ve kimyasal özellikleri saptanmıştır. 7- ve 9- monohidroksi tetradekanoik asid, 3-.7-.9- ve 13- monohidroksi tetradekanoik asid metil esterleri ile 7- monoketo tetradekanoik asid metil esteri ilk defa bu çalışmada sentez edilmiştir. Monoketo asid metil esterlerinin, hidroksi asid metil esterlerine NaBH. ile indirgenmesi % 100 ' e yakın bir verimle gerçekleştirilmiştir. Sentezleri yapılan monohidroksi tetradekanoik asid ve metil esterlerinin yapılarının aydınlatılması ve saf lık kontrolleri gaz kromatograf isi. ince tabaka kroma- tografisi. İR spektrumu. NMR spektrumu. kütle spektrog- rafisi ve mikro analiz yardımı ile yapılmıştır. Çalışmada sentez edilen hidroksi tetradekanoik asidlerden 4 ayrı trigliserid yine ilk defa sentez edilmiş ve bu trigliseridlerin özellikleri saptanmıştır. Yapılacak in vivo deneylerde kullanılmak üzere ayrıca trimiristin de sentez edilmiştir. Bu yağların in vivo olarak lipaz ile parçalanma ları incelenmiştir. Bu maksatla ağırlıkları, yaşları ve cinsleri aynı olan BALB/C înbred ırkı fareler deney hayvanı olarak seçilip ayrı ayrı yerlerde korunarak onlara özel bir diyet uygulanmıştır. Hazırlanan trigliseridler farelerin besin maddelerine belirli mik tarlarda karıştırılarak verilmiştir. Belirli süre sonun-da deney hayvanlarının dışkılarında serbest yağ asidi ve yağ tayini yapılarak, yağ asidi zincirinde hidroksi grubunun yerine göre parçalanmada bir değişkenlik olup olmadığı araştırılmıştır. Ayrıca aynı trigliseridlerin lipaz ile verdiği reaksiyonlar in vitro olarakta incelenmiş ve araların daki ilişki saptanmıştır. Çalışmanın in vivo olarak yapılan ikinci bölümünde deney sonucu, hayvanlar hemen açılarak ince bağırsak, kör bağırsak, safra kesesi ve mideleri makroskopik ola rak incelenmiş ve bunların çok belirgin şekilde büyüdüğü ve üst yüzeylerinin yağlandığı saptanmıştır. Ayrıca karaciğer hücrelerinin ışık mikroskopu altında, yağsız beslenmeye tabi tutulan hayvanların karaciğer hücreleri ile karşılaştırılması yapılmış, deney hayvanlarında bu hücrelerde büyük değişkenlikler saptanmıştır.

SUMMARY In this study, 3-,7-,9-and 13-monohydroxy tetradecanoic acids and their methyl esters obtained by reduction of their corres ponding monoketo tetradecanoic acid methyl esters with NaBH. were synthesized, purified and their physical and chemical properties were determined, 7- and 9-monohydroxy tetradecanoic acids, 3-»7-,9- and 13-mono-. hydroxy tetradecanoic acid methyl esters and 7 -monoketo tetradecanoic^' methyl ester were synthesized for the first time in this work. The reduction of monoketo acid methyl esters to hydroxy acid methyl esters by NaBH. was achieved with a yield almost of 100$. The structural elucidation and impurity tests of monohydroxy tetradecanoic acids and their methyl esters which were synthesized were performed by gas chromatography, TLC, IR, NMR, Mass spectros copy and micro analysis. In this work, the synthesis of 4 different triglycerides from hydroxy tetradecanoic acids was reported for the first time and their properties were determined. On the other hand, to carry out in vivo tests trimyristin glyceride was also synthesized. In vivo tests on hydrolysis of these fats by lipase were deter mined on BALB/C inbred mice of the same weight, age and sex. They were fed with a special diet of triglycerides added to animal feed and caged separately. Free fatty acids and fats determinations were carried out on the feces and the effect of hydroxy group position was investigated on the decomposition of fats. The reaction of the mentioned triglycerides with lipase and their relationship were determined by in vitro tests. In vivo studies were carried out by an abdominal puncture of mice and examinations on small intestine, appendix, gall bladder and stomach were done by macroscopic analysis. As a result it was- 2 - pbserved that hypertrophy was existed and on the surface of the organs were covered with a fat layer. On the other hand with the aid of light microscope significant difference was observed by comparing the liver cells of the mice fed with non fat nutrition with those of fat rich.