Çukurova bölgesindeki narenciye alanlarının ve 1985 yılında don olayından etkilenen alanların uydu verileri kullanılarak belirlenmesi

Abstract

96 ÖZET Bu çalışmada 30 Şubat ve 8 Mart 1985 tarihli Landsat-5 TM verileri Çukurova Bölgesindeki narenciye alanlarını ve bu tarihlerde meydana gelen don olayının etkilerini belirlemek için kullanılmıştır. Çalışmada farklı yeryüzü örtü tiplerinin birbirlerinden daha iyi ayrılmalarını ve daha iyi yorumlanmalarını sağlamak için görüntü zenginleştirme metodlar ından anabi leşenler ile histogram eşitlemesi» sınıflandırma metodlar ından ise ençok benzerlik ile bitki indeksi metodları kullanılmıştır. Farklı objelerin ortalama yansıtma değerleri hesaplanmış ve TM 4. band ile 5. band' in objeleri birbirinden ayırmada uygun olduğu belirlenmiştir. Metodların çalışması hakkında karar verebilmek için bölgede herbiri 6885 da'lık (255x300 piksel) üç test alanı seçilmiştir. Ençok benzerlik ve bitki indeksi metodları narenciye kaplı alanlarını sınıflandırmada kullanılmıştır. Sınıflama sonuçları ile araziye gidilerek yapılan yer gerçeklerinin karşılaştırılması sonucunda» ençok benzerlik metodunun narenciye alanlarını belirlemede daha uygun olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak toplam 8.754.000 da'lık alan içerisinde narenciye alanları kapsamının 5İ1,4 olduğu bulunmuştur. Okaliptüs ile kaplı alanların narenciye alanları ile tüm bandlarda yaklaşık aynı yansıtma değerine sahip oluşu nedeniyle, */.3 civarında hata okaliptüs alanlarının narenciye sınıfına girmesinden gelmektedir. Sınıflamadan dolayı gelen hata oranının ise *Alk civarında olduğu sınıflandırılmış görüntülerin aynı bölgeye ait hava fotoğrafları ile karşılaştırılması sonucu hesaplanmıştır. Sınıflandırmadan gelen büyük hatanın nedeni, Çukurova Bölgesinde bulunan narenciye kaplı alanların küçük olması ve diğer meyva ağaçları ile karışık bir şekilde bulunması, bunun yanında ise TM bandlarına ait olan algılayıcı düzeneklerin ayırma güçlerinin böyle alanları ayırmak için yeterli derecede büyük olmamasındandır.97 Çukurova Bölgesinde don olayından etkilenen alanları belirlemek için Landsat TM termal band verileri kullanılmıştır. Don olayı sonucu meydana gelen soğuk hava koridorlarının Seyhan nehri boyunca ve Adananın güneyine doğru uzandığı görülmektedir. Bunun nedeni, nehrin soğuk havayı akış yönünde taşımasından ileri gelmektedir. Bunun yanında» ısı kapasitesi yüksek olan ve iyi dranaja sahip kırmızı Akdeniz topraklarının bulunduğu bölgelerin daha sıcak olduğu belirlenmiştir. Narenciye ile sınıflandırılmış görüntüsü ile termal band görüntüsünün çakıştın İması sonucunda, don olayından etkilenen ve etkilenmeyen alanlar bulunmuştur. Sonuç olarak* TM termal band verilerinin soğuk hava koridorlarını belirlemede kullanışlı olduğu ve soğuk havadan etkilenen bölgelerin olayın tekrarı halinde yeniden etkilenme olasılığının yüksek olduğu, yeni kurulacak narenciye alanlarının böyle alanlar içerisinde kurulmaması gereği vurgulanmıştır. Çalışmada bölge üzerindeki atmosferde bulunan su buharı dağılımının eşit olduğu kabul edilmiştir.

98 SUMMARY In this study, Landsat-5 TM data dated 20 February and 8 March in 1985 were used to produce a map of the citrus planted areas and to determine the frost damage occured and affected between the early February and the middle of March in 1985. In order to differentiate types of plants and to determine the citrus areas» both image enhencement methods such as principal compound and histogram equalization» and classification methods such as maximum likelihood and vegetation index were used. The average brightness of different types of objects in all TM bands were determined and it was found that the classification of different objects are better in band 4 and band 5. In the region» three test areas of which were about 6885 da (255x300 pixels) each» were selected to see how the methods work. Maximum likelihood and vegetation index methods were used for classification. As a result of comparison of the classified images and ground-truth, the maximum likelihood method is suitable for determination of citrus areas. Consequently, It was found that V.1.4 of the area (3060x1000 pixels = 2.754.O0O da) was covered with citrus. It was also concluded that the maximum likelihood method is better then the vegetation index method to classify the citrus areas. About y.3 of the error comes from the ocaliptus planted areas because the reflectance values of ocaliptus and citrus about the same. y.14 of the error comes from the classification. This is because most of the citrus planted areas are small so the classification error gets large. If the spatial resolution of Landsat TM were larger» the classification error would be small. In order to determine the frost affected areas in Çukurova Region» Landsat TM thermal data was used. It was concluded that the cold weather corridors lied along the Seyhan River and the southern part of Adana City. That is because the river caries the cold weather along its flowing direction. Besides that, very well drained red mediterranean99 soils located on the marine terraces were found the wormest part of the region because of the higher topographic position and higher emittance of red mediterranean soils. Overlaping of the citrus classified images and the thermal images showed the distribution of the frost affected and unaffected areas. It was also concluded that TM thermal data is useful 1 to determine cold weather corridors which in term determine boundary of the frost sensitive area in which crops such as citrus and vegetables should not be planted. This result is also important since one can determine the hot corridors so that the farmers can build the greenhouses in such hot corridors. Throughout the work» we assumed that the atmospheric condition over the region is the same.