Farklı ekim zamanı, ekim şekli, sulama, gübreleme ve değişik zamanlarda yapılan iki ilaçlamanın pamukta beyaz sinek (Bemisia tabaci Genn.) populasyon gelişmesine, bitki gelişmesine ve pamuk verimine etkisi üzerinde araştırmalar

Abstract

Ekim zamaniı pamuk bitkisinin büyüme ve gelişmesinde, generatlf organ oluşturmasında ve Beyaz sinek populasyonunun gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Erken ekimlerde başlangıçta biraz daha yüksek seviyede gelişen Beyaz sinek populasyonu bitkiyi fazla etkilememiş, dana sonra erken ekimden geç ekime doğru gidildikçe bitkide beyaz sinek gelişmesi dana yüksek bir seviyede oluşmuş, geç ekilen pamuk bitkisi yüksek Beyaz sinek populasyonu ile dana duyarlı bir dönemde karşılaşmış ve sonuçta da daha fazla zarar görmüştür. Ekim zamanı gerek doğrudan gerekse Beyaz sinek populasyonunu etkileyerek dolaylı yaldan kütlü pamuk verimine de etki etmiştir; erken ekimden geç ekime doğru gidildikçe kütlü pamuk verimi düşmüştür. Değişik sıra aralıklarına göre yapılan ekimler de Beyaz sinek populasyon gelişmesini ve bitki gelişmesini farklı etkilemişlerdir. 80, 100 ve 120 cm sıra aralıklarında yapılan ekimlerde, dar sıra aralıklarından geniş sıra aralıklarına doğru gidildikçe Beyaz sinek populasyon gelişmesinde önemli düşüşler olmuştur. Dar sıralarda vegetatif gelişme sonucu sıra araları daha çabuk kapanarak, tarlada Beyaz sinek gelişmesi için uygun şartlar daha çabuk oluşmaktadır. Sıra araları kütlü pamuk verimini de önemli şekilde etkilemektedir; Beyaz sinek baskısının oldukça belirgin olduğu deneme yıllarında 80 cm sıra aralığında 120 cm sıra aralığına doğru gittikçe kütlü pamuk verimi de artmıştır. Aşırı sulama ve gübreleme, bitki vegetatif gelişmesini hızlandırarak kısa sürede sıra aralarını kapatıp, tarlada nesin yükselmesine, diğer yandan vegetasyon mevseminln uzamasına neden olmuştur. Bu yüzden de Beyaz sinek için uzun süre uygun ortam oluşturmuştur. Sulama sayısı ve gübre dozu arttıkça Beyaz sinek popu lay onu da artmıştır. Yalnızca yüksek azot dozlarında ve fazla sulama sayılarında pamuk veriminde artış önemsiz seviyede kalırken, Beyaz sinek populasyonunda artış önemli seviyede olmuştur.93 ikinci va üçüncü sulamalara göre daglflk zamanlarda yapılan İki İlaçlamanın Beyaz sinek popu laay onu üzerine etkisi de farklı olmuştur. Sulama sonrası Beyaz sinek popu lasy onu nun artış gösterdiği dönemde 2. su ve 3. su sonrası yapılan iki ilaçlama Beyaz sinek popu lasy onu üzerinde en fazla etkili olmuştur.

Sowing tine plays important role in growth and development of both vegetative and generative parts of the cotton plants. It also effects the dynamics, of cotton whitefly populations. Early planted cotton plants were not effected from the slight development of whitefly populations. As the planting time were delayed, plants became more sensitive to whitefly papulations; and were damaged the most. The sowing time, and the effect of whitefly populations on plants sowed at different times influenced the seed-cotton yield. Delay in planting time caused a decrease on seed-cotton yield. Different row spacing (120, 100, and 80 cm) effected plant growth and developments of whitefly populations. Whitefly populations decreased highly as row spacing were widened. In narrow rows plants established a closed canopy in much shorter time and provided better habitats for whitefly papulations. Seed-cotton yield were lower in narrow rows but increased as the rows were widened. Excessive irrigation and fertilization speeded the plant growth and extended vegetative growth period. High relative humidity were also observed due to closed canopy, creating better habitats for whitefly populations. increase in numbers of irrigation and fertilization rate increased the whitefly populations. The increase in yield were not important at high fertilization rates and irrigation numbers, but the increase in whitefly numbers were importantly higher. Insecticide applications adjusted to the 2nd and 3rd irrigation, showed different effect on whitefly populations. Vhitefly populations showed a rapid increase after the irrigation, and the applications of insecticides right after 2nd and 3rd irrigation were the jnost effective,