Nortriptilin hidroklorürün 7,7,8,8-tetrasiyanokinodimetan (TCNQ) ile spektrofotometrik miktar tayini

Abstract

V. ÖZET Bu çalışmada bir tt akseptörü olan 7, 7,8, 8-tetra- siyanokinodimetan (TCNQ) reaktifi kullanılarak nortrip- tilin hidrokloriir için yeni bir spektrof otometrik tayin yöntemi geliştirilmiştir. Literatürdeki TCNQ ile yapalan spektrof otometrik tayinler reaktifin elektron veren maddelerle etkileşme si sonucu oluşan şiddetli koyu mavi renkli TCNQ radikal anyonunun absorbansınm ölçülmesine dayanmaktadır. Reaktif sekonder alifatik aminlerden yalnızca efedrinin tayinine uygulanmıştır. Bu çalışmanın başlangıcında bu grubu taşıyan birçok ilaç maddesi ile yapılan ön deneylerde TCNQ radikal anyonu oluşmadığı görüldü. A.Öztunç, sekonder alifatik amin grubu içeren bir trisiklik antidepresan olan maprotilin hidroklorür' ün TCNQ ile radikal anyon vermemesine karşın çözelti ısıtıldığında şiddetli bir mor renk verdiğini saptamış ve buna dayanan bir spektrof otometrik yöntem geliştir miştir (94). Bu çalışmada TCNQ reaktif inin bu yeni ana litik kullanımından yararlanarak maprotiline benzer bir antidepresan olan nortriptilin hidroklorür için yeni bir spektrof otometrik yöntem geliştirildi. Reaksi yon için optimum koşullar saptandı ve absorbansm konsantrasyonla doğrusal olduğu konsantrasyon, alanı belirlendi. Buna göre reaksiyon dört kat reaktif- 27 - fazlasx ile asetonitrilli ortamda 80 de 10 dakika ısıtma ile yapıldığında absorbansla konsantrasyon ara sında 1-10 yg mi konsantrasyon alanında doğrusal bir ilişki vardır. Ölçü grafiğinin regresyon eşitliği A = 0.1266 C - 0.014 (r = 0.9999)'dir. Geliştirilen yöntem maddenin film kaplı tablet- lerdeki tayinine uygulanmış ve bulunan sonuçlar BP 1980 UV-spektrof otometrik yöntemle elde edilenlerle doğru luk ve katilik yönünden t ve F testleri uygulanarak kıyaslanmıştır. % 95 olasılık düzeyinde her iki yöntem arasında doğruluk ve katilik yönünden anlamlı bir fark olmadığı bulunmuştur. Amitriptilin, diazepam, nitrazepam, medazepam, oxazepam, klordiazepoksit, promazin, perfenazin gibi ilaç maddeleri ve çok kullanılan tablet yardımcı mad deleri tayine zarar vermezler. Sonuç olarak, geliştirilen yöntem basit, ekono mik, hassas ve seçicidir. Nortriptilinin rutin analiz lerine güvenle uygulanabilir.

VI. SUMMARY In this work, a spektrophotometric method was developed for the determination of tricyclic antidep ressant nortriptyline hydrochloride. 7, 7,8, 8-tetracya- yoquinodimethane (TCNQ), a TT-acceptor, was used as the reagent. Published spectrophotometry methods with TCNQ are based on the measurement of the absorption of in tense blue coloured TCNQ radical anion formed by the interaction of the compounds with TCNQ. The reagent was applied to only the determination of ephedrine as aliphatic seconder amines. In preliminary examinations in this work, some drugs containing this group were subjected to the reaction with TCNQ and no radical anion formation was observed. A.Öztunç(94) developed a spectrophotometry method for the determination of maprotilin hydrochloride, a tricyclic antidepressant with a secondary aliphatic amino group, using TCNQ as reagent. The method is based on the formation of an intensive purple coloured reac tion product, not the usual TCNQ radical anion. In the present work, this new analytical usage of TCNQ was employed for the determination of nortriptyline hydro chloride, an antidepressant of similar structure with maprotilin. Optimum reaction conditions were determined.- 29 - In conclusion, the Beer law was obeyed over the concent ration range of 1-10 yg ml when the reaction was car ried out at 80 for 10 min. in acetonitril with a 4- fold exces of reagent. The regression equation is A=0.1266 C- 0.014 (r = 0.9999). The proposed method was applied to the assay of nortriptilin HCL in film-coated tablets and, the results were compared with those of obtained by the BP 1980 UV- spectrophotometric method. When the t and F tests were applied at the 95 % confidence level, there is no sig nificant difference between the proposed and BP method with respect to accuracy and precision. Amitriptyline, diazepam, oxazepam, medazepam, promazine, perphenazine, chlordiazepoxlde, nitrazepam and common tablet excipients do not interfere in the presence method. In conclusion, the proposed procedure is simple, inexpensive, sensitive and selective. The method is recommended for the routine determination of nortripty line hydrochloride.