Kozan ilçesi dağ ve orman köylerindeki tarım işletmelerinin ekonomik analizi ve verimlilik

Abstract

67 ÖZET Bugüne kadar dag ve orman köylerinde bulunan tarım imletmelerinin ekonomik yapısını ortaya koymaya yönelik yeterince araştırma yapılmamıştır. Bu nedenle; yöredeki tarım imletmelerinin ekonomik analizinin yapılması ve işletmelerde çeşitli faktörler ile verimlilik arasındaki ilişkilerin incelenmesi amacıyla bu çalışma gerçekleştirilmiştir. 49 dag ve orman köyünü kapsayan bu araştırmada veriler 6 köyden anket yoluyla toplanmıştır, işletmeler 5 gruba ayrılarak ekonomik analizleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma alanındaki tarım işletmelerinde ortalama ara2i genişliği 45,8 dekardır. Ekilen arazilerin % 55, 05' inde buğday, % 14, 79' unda susam, % 11, 07' sinde pamuk ve geriye kalan arazilerde de arpa, yulaf, meyve ve diğer ürünler yetiştirilmektedir. işletmelerde ortalama 7,28 nüfus bulunmakta ve nüfusun önemli bir bölümü (%20,23) okuma yazma bilmemektedir. Potansiyel aile işgücünün ise % 65' i atıl bir durumdadır. işletmelerde 6.014.000 TL. olan ortalama aktif sermayenin % 77,09'unu çiftlik sermayesi, % 22,91' ini de işletmeci sermayesi oluşturmaktadır. Hiç bir sermaye unsuru aktif sermaye içinde, rasyonel bir işletmede olması gereken oranlarda değildir. Alet ve raakina sermayesi ise yok sayılabilecek düzeydedir. incelenen işletmelerde kredi kullanımı yaygın olup işletme başına ortalama borç miktarı 168.000 TL. dir. Daha çok kısa vadeli krediler kullanılmaktadır. işletmelerde 1.140.704 TL. olarak bulunan gayrisafi hasılanın % 63,06'smı bitkisel, % 29,76'sını hayvansal gayrisafi hasıla, % 3,95' ini işletme dışı tarımsal gelir ve % 3, 23' ünü de ikametgah kira karşılığı oluşturmaktadır.88 işletme bayma düşen ortalama işletme masrafı 1.059.000 TL. olup büyük bir bölümünü (.% 56,5) aile işgücü ücret kargılığı oluşturmaktadır, işletmelerde ortalama tarımsal gelir ise 614.734 TL. dır. Bu değer araştırma alanı için hesaplanan yeter gelir miktarının % 21,5' idir. işletme genişliği ile verimlilik arasındaki istatistik! analizlerde saf basıla değerleri, işletmelerde işletme masraflarının büyük bir bölümünü nakdi olarak gerçekleşmeyen aile işgücü ücret karşılığının oluşturması nedeniyle kullanılmamış sadece gayrisafi hasıla ve tarımsal gelir değerleri kullanılmıştır. Yapılan istatistik! analizler, küçük işletmelerin araziyi, büyük işletmelerin ise işgücünü daha verimli kullandıklarını göstermiştir.

69 SUMtARY The purpose of this study is to analyze the socio-economic structure and the results of economic activities of the farm holdings located at the mountainous parts of Kozan county of Adana province. The data used in this study were collected from 6 villages out of 49 by using questionnaires. The holdings were divided into five groups to make necessary comparisons. The average size of a farm holding is 45.8 decars in the research area. The 55.05 % of total cultivated area is covered by wheat. Sesame and cotton which are the other major crops produced in the research area constitute 14.79 % and 11.07 % of total respectively. Barley, oats, fruits and etc, are also produced on a small scale. The average size of a farm family is 7.28 persons and the level of education is relatively low and noticeable part of the population is non-educated (20.23 %). The 65 % of total family labour could not be used. The total capital is 6.014.000 TL as an average. The awn capital, at the average, constitute 92.10 % of total capital. The quantity and value of capital according to the types are not found at adequate level. Particulary, the level of machinery and equipment is very low. The amount of credit use among producers is relatively high. It is 168.000 TL at the average per farm. Usually, the short-term credits are used. The total gross income is 1.140.704 TL. Plant production value is 63.06 % and animal production value is 29.76 % out of total. The percentage of off-farm income is 3,95 % of total income.The value of total operating costs Is 1.059.000 TL. The calculated cost for the family labour constitutes 56.5 % of total operating costs. The holdings have obtained 614.734 TL of farm income as an average. This value is only 21.5 % at total adequate farm income calculated for the research area. According to the results of statistical analysis, it was found that; small farms have used land more productive and larger sized farms have used labour more productive, in comparison to other groups.