Güneş leke guruplarını kullanarak diferansiyel dönmenin ve meridyenel sirkülasyonun tayini

Abstract

ÖZET İstanbul Üniversitesi Gözlemevi ' nde 1 976. 30-1 986. 73 yılları arasında tam bir güneş leke çevrimini C21.çevrinû kap sayan güneş leke gözlemleri kullanılarak güneşin diferansiyel dönmesi ve meridyenel sirkülasyonu tayin edilmiştir. Bu çalışmada öncelikle diferansiyel dönmenin; aD Helyografal enleme, bD Çevrimin fazına, cD Leke grubunun tipine bağlılığı ile meridyenel sirkülasyonun ± 35°enlemleri arasındaki 5 lik enlem kuşaklarındaki değeri incelenmiştir. Çevrim uzunluğu 10 faza ayrılarak, araştırma faz faz yapılmaya çalışılmıştır. Daha sonra bütün çevrim gözönüne alınarak genel sonuçlara gidilmiştir. Bu çalışmanın sonunda güneş yüzeyi üzerindeki açısal hızın alçak enlemlerden yüksek enlemlere doğru monoton bir azalma gösterdiği; diferansiyel dönmenin çevrimin fazına bağlı olarak değiştiği; C tipindeki lekelerin en hızlı, H ve J tipin deki lekelerin ise en yavaş dönen lekeler olduğu görülmüştür. Ayrıca 21. güneş leke çevriminde, kuzey yarım kürenin güney yarım küreden daha hızlı bir dönme gösterdiği CO. 08 derece/günD, ve her iki yarım kürede genel olarak güneye doğru bir sürüklen menin var olduğu tespit edilmiştir.

SUMMARY The differential rotation and the meridional circula tion of the Sun were obtained using the sunspots drawings of the Istanbul University Observatory for the period 1976. SO - 1986. 75 C21. sunspot cycle}. The aim of this study was to look for the dependence of the differential rotation on a} the helyographical latitudes, b) the phase of the cycle, cD the type of the sunspot groups. The meridional circulation in every 5° latitude range between ± 35° was also investigated. The cycle length was devided into 10 phases and the every phase is investigated separetely. Then, taking into account the whole cycle, the general results were obtained. At the end of this study we arrive at the following conxl usi ons : - The angular velocity of the sun decreased from low latitudes to high latitudes, - The differential rotation depends on the phase of the cycle, - It seems that sunspots in their early stage of deve lopment C essentially C-typesD rotate considerably faster than sunspots of H and J-types. We found that there is a general south-drift in both hemisphere during the cycle. İİ