Harran ovasında yaygın iki toprak serisinde toprak su karakteristiklerinin saptanması

Abstract

ÖZET Harran ovasında yaygın Sırrın II ve Harran II serilerinin ikişer prof ilinden genetik horizon esasına göre alman bozulmuş ve bozulmamış toprak örneklerinde, serilere ilişkin bazı temel kimyasal ve fiziksel özellikler., toprak su karakteristikle; I ve doymuş ve doyamamış hidrolik iletkenlik değerleri saptanmıştır. Doymamış hidrolik iletkenlik değerleri., bozulmamış ve bozulmuş örneklerden elde edilen toprak su karakteristikleri kullanılarak, MİLLİNGTON ve QUIRK yöntemiyle elde dilmiştir. Hidrolik iletkenlik hesaplamalarında. `'KUIIN` bilgisayar programı kullanılmıştır. konusu program, pP vePv parametrelerinin hesaplanan yaklaşık değerlerini kullanarak doymamış hidrolik iletkenliği, su içeriği (Pv)'nin bir işlevi olarak MİLLİNGTON ve QUIRK yöntemiyle hesaplanmıştır. Bu değerlerin, su içeriğinin eksilmesiyle exponensiyel olarak azaldığı görülmüştür. Serilere iletkin elde edilen hidrolik iletkenlik değerlerinin, toprakların strüktür ve tekstürüne bağlı olarak önemli ölçüde değiştiği gözlenmiştir. Her iki seride iki farkla zamanda rutubet örneklemeleri yapılmış, bunlardan 11 Ocak 1987 tarifinde Sırrın II serisini 40-50 cm ve Harran II serisinde 90-110 cm derinliklerinde bulunan faydalı suyun 21 Nisan 1987 tarihindeki örneklemelerle tamamen tükendiği belirlenmiş ve profillerin solma noktasının çok gerilerine kadar kuruduğu saptanmıştır. Suyun çok düşük potansiyelllerdeki bu hareketiyle Harran ovası topraklarında suyun sıvı hareketine ilaveten, buhar halindeki hareketinin de büyük önem içerdiği ortaya çıkmıştır.

ABSTRACT On the disturbed and undisturbed soil sassples frosi the genetic horizons -which vers collected froa two represantativ.soil profiles of Sims II and Harran IÎ series 'covering wide ac^rage in Harran plains series of soil physicals chemical analysis were made and- soil moisture character ist icsj saturated and unsaturated hydroulic conductivities were determined. unsaturated hydroulic conductivities were determined using the soil moisture characteristics obtained frcn the disturbed and undisturbed soil samples by MİLLİNGTON and QUIRK saethod. For this `KUINT` computer program was utilized. This program calculates unsaturated hydroulic conductivity using the estimated approximate values of pF and Fv as function of Pv by MİLLİNGTON and QUIRK saethod. Kydrulic conductivity values were found to be decreasing exponential iy by decreasing the' soil aoisture contents. It was found that hydroulic conductivity values were effected by soil texture and structure. The available water found in Sırra is. II and Earran i I series in January 11. 1987, till 40-50 ess and 90-110 ca depths respectively., were found to be exhausted in the April 27. 1987 sampling and soil profiles were found to be dry much beyond the wilting point values f indicating the importance of water ssovesent in vapor froiSj is. addition to liquid water- movement in the soils of Harran 'plain.