Mühendislik jeofiziği açısından yerkayaçlarının fiziksel özellikleri

Abstract

ÖZET Kayaçların fiziksel ve mekanik özellikleri jeolo jik oluşum, yer ve derinliklerine bağlı olarak değişim göste rir. Bu büyüklüklerin bazıları arasındaki ayrıntılı ilişki lerin belirlenmesi laboratuar ve arazi deneylerinin uygulan ması ile mümkündür. Pilot bölge olarak seçilen `Zonguldak Kömür Havzasında` çeşitli derinliklerden seçilen kayaç örnek leri üzerinde bu tür incelemeler yapılmıştır. Böylece ince leme alanındaki kayaçlarm fiziksel ve mühendislik özellik lerini değerlendirmek ve herhangi bir bölgede yapılması düşü nülen köprü, yol, baraj v.s. gibi önemli yapıların yapımına geçmeden önce, bu bölgeye ilişkin zeminlerin jeofizik ve jeo- teknik arazi ve laboratuar deneylerinin yapılmasının önemini göstermiş oluruz. Zonguldak kömür havzasında, Gelik ve Amasra böl gelerinde yapılan, çeşitli sondajlardan seçilen karot örnek lerinin V ve V hızları ölçülerek, bu hızlar yardımıyla po- P s isson oranı, dinamik shear (kayma) modülü, Young modülü, Bulk modülü gibi bazı jeoteknik büyüklükler bulunmuştur. Ayrıca karot örneklerinin kırma deneyleri (tek eksenli basınç daya nımı) yapılarak sonuçların doğruluk derecesi araştırılmıştır. Bunun yanında yapılan sondajların jeofizik ve litolojik log ve jeolojik kesitleri yardımıyla yapılan deneyler desteklen miştir. Amasra'da Pl sondajı ile ilgili yapılan jeoteknik amaçlı çalışmanın (Bilgin, 1984) sonuçlan, ile bizim yaptığı mız jeoteknik deney sonuçları iyi bir uyum göstermektedir. - ıV hızlarının ve diğer elastik değişkenlerin yüksek olması, inceleme alanında zeminin oldukça emniyetli bir yapıya sahip olduğunu gösterir. Yine araştırmamız sonucunda, zeminin mü hendislik çalışmaları açısından yukarda anlatılan özellikler göz önüne alındığında herhangi bir sorun oluşturmayacak öl çüde sağlam olarak yorumlanabilir. - ıı -

ABSTRACT Physical and mechanxcal features of rocks, are various, depending on deepness, bearing, and sizes. Relations between all of these features, can be differentiate, depending by la boratory analises and field observations. A group of analises had been realized on some specimens, which were taken from various deepness, m coal mine area of Zonguldak. By the way both evaluation of physical and engineering features, had been possible ; besides pointing out of the importance of field and laboratory analises, before starting for a bridge, road or a dam construction doing necessary geopysical and geotechnical test. V_ and V speeds had been calculated on the cores of p s various drill holes in Zonguldak coal area Gelik and Amasra districts, and by using these values, some of the geotechnical results had been found, as of poison ratio, dynamic shear modulus, young modulus, and Bulk modulus. Belides, Uniaxial pressure tests on the core samples had been made and results are correlated. On the other hand, by means of the lıthologıcal logging and geological sections above mentioned analises had been confirmed. The rusults of the geotechnical study on PI drill-cores (Bilgin, 1984) confirms our test results. The ground is in safety because of the V values and the other elastical parameters are found high. As a summary of our study we may say that ground ıs stabil and reliable and we beleive that no problem will exist..11 -