Beyaz yumurtacı yerli otoseks hibritlerin elde edilmesinde ikili ve dörtlü melezleme yöntemlerinin karşılaştırılması

Abstract

- 92 - ÖZET Araştırmanın başlangıç materyalini günlük kibrit civcivlerde kanat tüylenme hızına göre cinsiyet ayırımına olanak veren iki baba (Oı ve O2) ve iki ana (Ti ve 1s>) ebeveyn soyu oluşturmuştur, âna vs baba soylarından elde edilen iki ebeveyn soyu (ChxOa ve Tısla) ile saf soylar (Oı, O2, Ti, ve Ta>, yumurtacı ebeveyn matlarda üzerinde durulan değişik varla özellikleri bakısından karşılaştırılanlardır. Alti ebeveyn soyundan elde edilen iki ikili seies <QıxTı ve OazTa) ve bir dörtlü saiez «Oı:xOs:>3C(Tî2Ta» Mbrit grubu da değişik verimler bakımından karşılaştırılanlardır. Böylece bir yandan ebeveyn soylarında yapılan melezlemelerin etkisi.araştırılmış diğer yandaş da ikili ve dörtlü melezleme sistemleri ile elde edilen kibritlerde performans farklılıkları belirlenmiştir.Ele alınan ebeveyn soylarından hibrit elde etseds dörtlü melezlemeye geçilip geçilemeyeceği ve saf soyların büyük ebeveyn olarak kullanılıp kullanılanayacakları ortaya konulmaya çalışılmaktır. Araştırmada ele alınan özellikler; kuluçka sonuçları, cinsi olgunluk yağı ve ağırlığı, %50 yumurta verim yası ve ağırlığı, yumurta verimi, yumurta ağırlığı, yasa gücü ve dönem sona canlı ağırlığı olup, ebeveynlerde bunlara ilaveten kuluçkalık yumurta verimi ve ilk an yumurta ağırlıkları da değerlendirilmiştir. O-ı, Oa, Q ı söz. Ti, Ta ve Tısla ebeveyn soylarında döllülük oranları sırasıyla Ü96.34, %94.27, %95.89, %90.95, %92.99 ve %86.10; çıkış gücü ise %88.40, %88.06, S94.04, %89.2f, %91.13 ve %90.57 bulunmuştur. ikili ıselss OîxT-; ve OaxTa kibritlerinde döllülük oranı r*93.2S ve r.91.37, çıkış gücü ise %86.00 ve S85.9İ olana; dörtlü melez (OısQ2>a:(TıxTi:)` lerde ise %90.71 ve %87.92 olarak bulunmuştur. Cinsi olgunluk yası ebeveynlerde 170.94±1.02 ile Î78.31±İ.OO arasında değişirken, kibritlerde 159.46±1.35 vs 184.29±O.S8 gün olarak saptanışı ş t ir. Hibrit gruplarından OüxT=:5 ler dışındakilerde cinsi olgunluk yası ebeveynlerinden yüksek bulunmuştur. Cinsi olgunluk-93- ağırlığı Ot, Qs» 0-sxOa» Ti, Ta vs TısTs> ebeveya soylarında sırasıyla İ509.97±12.5f 1487.54±13. Q, 1429.96±İ2.7, 1391.22±10.l, Î42Q.89±9.3 ve 1408.38±S.4 g. olarak bulunuş; gerek cinsi olgunluk yası, gerekse cinsi olgunluk ağırlığı bakısından ebeveya gruplarindaki farklılıklar önemli bulunmuştur. Hîbrit gruplarında cinsi olgunluk ağırlığı ebeveynlerine göre daha yüksek bulunmuş, dörtlü aelesler en yüksek ortalamaya sahip olmuşlardır, Ebeveya ve kibritlerin %50 verim yasları ile canlı ağırlıkları, cinsi olgunluk yaşı ve ağırlıklarına bağlı alarak değişmiş» ancak bu özellik bakımından ebeveyn ve hibritlerde cinsi olgunluk yaşındaki kadar farklılık görülmemiştir. Tavuk-îrüzes yuzsurta verişleri (52. hafta soau) ebeveyn soyla¬ rında yukarıdaki sıra île 135.09±2.47, Î28.S5±3.15, 139,G7±2.7îf İ35.27±2.65, 135.75±3.20 ve 142.71±3.10 adet buluıuauş, Cb genotip grubu dışında soylarda farklılıklar önemli olmamıştır. ikili aelaz OıxTı ve QasT^ hibritlerinde aynı değerler I35.49±2.43 ve 143.13±3.1S adet; dörtlü aeles (0!:cO-£>s(TısT->' lerde ise 143.40±3.34 adet bulun- a.U'2, gruplar arasında OısTı' lar dışında farklılıklar önemli olmuştur. Genelda hibritler ebeveynlerinden daha yüksek yumurta verisine sahip olmuşlardır. ilk on yumurta ağırlıkları ebeveyn genotipler arasında farklılık jösternd.3. Oı, 0^. Qıxöa, Ti, Ta ve TırcTV lerde sırasıyla 47.30±0.29, 49.05±0.33, 47.04±0.38. 44.85±0.23, 46.30±0.29 ve 45.51±0.29 g. alarak bulunmuştur. Ebeveynlere ait ortalama yumurta ağırlıkları da aynı sıra ile 59.51±0.26, 60.97±0.34, 58.95±0.35, 5o.9i-tO.26, 59.76±0.29 ve 59.41±0.26 g. olmuştur, ikili meles 0,xTı ve Q^;<T^ ile dörtlü uslez (Oı:c02)z(Tı xîs> Mbrit gruplarında ise ortalana yuıaurta ağırlıkları sırasıyla 58.34±0.16, 58.52±0.21 ve 58.94±0.24 g. olarak bulunmuş, farklılıklar önemli olamamıştır.. Ebeveyn genotiplarinde kuluçkalık yumurta verimleri arasında farklılıklar önemli bulunan, ikili soy melesleri bu özellik bakısından dana yüksek performans göstermişlerdir.G-t, ö-2, OsxOa, Ti, Ta ve T;xT^ ebeveya genotiplerinde kuluçkalık yumurta veri2ii (tavuk- gün) sırasıyla 114.82±2.30, 1Ö4.34±2.42, 113.S1±2.38, 107.07±2.25,-94- 112.41±2.53 ve 12i.80±2.Ql adet; % kuluçkalık yumurta oranları ise %79.63, S74.03, %79.37} %75.98» %78.45 ve X80.97 olarak bulunmuştur. Q2 ve Ti genotîplerinde kuluçkalık yumurta verimlerinin düşük nisasında bozuk şekilli yumurtalar ve yumurta ağırlığı etkili olmuştur.. Ebeveynlerde büyütme ve yumurtlama dönemi yasana gücü bakısından önemli bir farklılık görülmemiş ; ancak OjsOa ve TısT» selez baba ve ana soylarında daha yüksek ölüm orası gözlenmiştir. Ebeveyn soylarında büyütme dönemizide (0-22. hafta) %5.59 ile %10.68 arasında olan ölüm oranları, kibrit gruplarında %6.51 ile %9.19 arasında degişasis, yumurtlama dönesinde ise aynı sıra ile %5.22 ile %13.27 ve %8.06 ile %11.59 arasında bulunmuştur. OssOz ve Tısla aeles ebeveyn soylarında daîıa yüksek ölüm oranı gözlenirken, dörtlü aslez <OısOs>s<TısTa) hibritlariade ölüm oranının bunlara göre daha as olması dikkati çalışılmıştır. Dönem sonu canlı ağırlığı ebeveyn genotiplerde farili bulunmuş ve baba soyları daha yüksek performans göstermiştir. Yukarıdaki sırs ila ebeveynlerde dönem sonu canlı ağırlıkları 1821.45±18.52, 1809.57±15.68, 1722.48±15.59, 1627.97±İO.98, 1679.74±11.97 ve 1679.29±10.90 g. olarak bulunmuştur. ikili ssies OızT-( ve OsxTa îıibrltleriade aynı değerler 1713.17±11.97 ve 1725.35±Î6.94 g. olurken dörtlü laelez (01zOa)s<T1xTi->' lerde 1694.96±15.39 g. olarak saptanmıştır. Hibrit grupları arasında bu özellik bakımından farklılıklar önemli alısaîsı-3, ancak ikili ıselezler daha yüksek değerler göstermişlerdir.. Elde edilen sonuçlara göre Oı, Os, Ti ve Tİ olarak kodlandırılan beyaz yumurtacı ebeveyn soylarından, ikili aeiezieıse ile ebeveyn elde ederek bunların dörtlü aelez kibritlerin üretişinde kullanılması, ebeveynlerde yumurta verisd ile kuluçkalık yumurta oranı; Müritlerde ise yumurta verisi ile yumurta ağırlıkları bakımından avantaj sağlamıştır. Diğer tün özelliklerde genelde birbirine yakın sonuçlar elde edilsis veya saf ebeveyn soyları aelezlare, ikili malaz kibritler de dörtlü aelezlere göre üstünlük sağlamışlardır..-95- Bazı terimlerde, dörtlü ESİ melezlemelerde görülen ilerlemeler bu yöndeki kararların uygun, koşullar bulunduğu taktirde uygulamaya konulabileceğinî göstemektedir. Bu şekilde, denemeye alınan ebeveyn soylarının uygun koşullarda büyük ebeveyn olarak kullanılması mümkündür. Ancak tüm ikili ve dörtlü melez kombinasyonlar denendikten sonra verilecek kararlar daha geçerli olacaktır.

-96- SHMâll The aaterial af this study cossisted of two sire (Ts and Ta) and two dam (Qı and Cb) strains wMch aave given tle apportunity for separating sesas la day old caicks. Twa parentai strains by crossing sire aad dam strains (ChsOa and TjxT2) »ere ccıspared witi. püre strains (öı, Oa, Ti and Ta) wlth respect to varlous perfonaance clıaracteristics. in addltîoa, varîous parforuHaces of two two-way crosses aad ona four-way cross type hybrids, abtaiaed from sis parental strains were studied. Thus, bati the effects of crossîug om pareatal straîns aad perfarasanca dîfferences af twa-way and four-way feybrids were studied. Tae passîbilities of obtaining iybrids through four-way crossing of parsatal strains and usiı&g pura straias as grand paraııts, were iavestigated. in this study; viabiiity, reproduction. traits, sexual naturity age and vreight, 50% egg production ağa and weig-ût, tntal egg production, egg wsight and ÎİVQ weigat at tae snd of tâe layinj periad as weil as ûatcMng egg prcductiaa. and ths weignt of first tea agg-s were studied. Fartility rates of pareatal strains of Oı, QE, OısO^, Ti, Ta and TssTa were 98.34, 94.27, 95.89, 90,95, 92.99 and 86,10 ?` respectively. Wîıara as batchabiiities for the saaıe gaaotypes ware 33.40, 88.06, 94.04, 39.27, 91.13 aad 90.57%, respactively. Fartility rates and natchabilitias far two-way crass hybrids OıxTı and O-^sI^ wera 93.25 and 91.37%, and 36.00 and 85.91 %, respectiveiy. lean sexual jaaturity ages of parental straias were 170.94±1.02 aad 178.31±Î.OO days and tie iybrids were fotmd ta be ranging between 169.40±i.35 and İ84.29±0.86 days, respectiveiy. ît was deterısined that the sezual aaturity ages of îjybrids witi the ascsption of hybrid OaxTa wera nigiıer than tîıose of tna parents. The sejraal aaturity weigats for Oı, 02. Chjcöa, Ti, T2 and TızTa were 1509.97±12.5, 1487.54±13.6, İ429.96±12.7, 1391.22±10.l, 1425.89±9.3 and 1406.38±S.4.-97- gr., respectively. Bifferences anong the parental strains with raspect to sexual aaturity age and weight were faund ta be statlstically significaat. The serraal saturity weights af hybrid graups wsre higher than those of parental strains. Highest sean of sexual aaturity weight was achieved in four-way crosses. 50% production ages aad liva weigiıts of !xybrids and parsnts were changed by sestsal aaturlty age acd weigîrt, but the dîfferences betwess lıybrids and paraats in tiese traits ware less thaa that in semai aaturity. leaa hen-lıaused egg production for the above aaîitîaaed parestal strains were Î35.09±2,47f 126.85±3.15, 139.07±2.71, 135.27±2.Q5f 135.75±3.20 aad 142.71±3.10 eggs respectiveiy, the hen-hSüsed egg productions af ali the straias with the escaption of Oa genotype group were aot statistically sîgaificant, lean hen-housed egg productions for two-way cross hybrîds ChxTı and OazTa were 135,49±2.43 and 14S.I3±3.IS aggs -aad for faur-way crcss hybrids (OısO2:>2<Tî:îTs> 143.40±3.35 aggs respectively; the differences aseng the graups with the axception af OıxTı wera found to be Insignificant. in general the hybricLs produced nora aggs thaa the parental strains..Haan first ten egg «eights fer the parental straias Oı. 02, OıiîO^, Ti, Ta and T.sTa were 47.3Q±0.29, 49.05+0.33, 47.04±0.38, 44.65±0.23, 46.30±0.29 and 45.81±0.29 g. respectively. Heaa egg weights for the above jssntionad parental strains were 59.öl±0.25j 60.97±0.34, 5S.95±0.35, 56.9α0.26, 59.76±0.29 and 59.4ݱ0.26 g. respectively. Sean egg weights for the two-way cross aybrids Oısîı a.nd Oa2T^> and the four-way cross hybrids (OısQs:>s(TısTs:) were 58.34±0.16, 58,52±0.21 and 58.94±0.24 g. Tha diffarences asanng the hybrids were not statisticaliy significant. HatcMng egg production of parantal strains showed statistically significant differences and two-way cross parents aiıowed Mgher parforaıances. Hean hatching egg praductions for the pareatai strains Cı, Qa, Qı:cQi:, Ti, Ta and T^sTa were found to be 114.32±2.30, 104.34±2.42, 113.31±2.38. 107.Q7±2.25, 112.41±2,53 and 121.60±2.61 respectively, and hatching egg rates for the sana genotype- 98 - sequence were 79.63, 74.03, 79.37, 75.98,. 78.45 and 50.97% respectively. Hatching egg productions cf the genotypes Oa and Ti were low due to deformed eggs and low egg- weight. It was determined that parents were not different in their viability during the growing and laying periods but high mortality rates were observed in the sire and dam strains. Mortality rates of parental strains in the growing period (0-22 th weeks) ranged between 5.59% and 10.68% where as in the hybrids they ranged between d.5% and 9.19%. Mortality rates in the laying period however were between 5.25% and 3.27 and between 8.06% to 11.59% respectively. The mortality rates of the cross parental strains Ois02 and TsxTa were higher than those of the four- way cross hybrids (0ıx02>x(TıxTa). Ifean live weights at the and of laying period for parental strains were 1321. 45±16.52, 1809. 57±15. 68, 1722.48+15.59, 1627.97+10.98, 1679.74+11.97 and 1679.29+10.90 g. in the above mentioned order. lean live weights at the end of laying period for two-way cross hybrids OıiîTı and O^xT^ and four-way cross hybrid (01xOs)x(T>xTi) were 1713. 17±11. 97 and 1725.35+16.94 and 1694.96±15.39 g. respectively. The two-way cross hybrids deaonsrated higher live weights at the end of laying period than the four-way cross hybrids, but- differences between the crosses were found to be statistically insignificant. These results indicate that obtaining parental strains through two-way crossing from 0:, Oa, Ti and T~ white laying parent strains and using them is two-way crossbred hybrid production provided advantages in relation to parents sgg production and egg weights. ¥ith respect to the regaining characteristics studied tha genotypes either deaonsratad similar performances or pure strains better than cross parents and two-way hybrids and four-way cross hybrids. The observed iaproveiasnts in certain production traits of the four-way cross hybrids, indicate that this breeding systaa may be put into practice under favorable conditions.- 99- Hen.ce, it seems possible ta use the parental strains tested in. this study as grand parents. However it is recQESBeaded to decide after the trial of all the two-way and the four-way crossbred coıab i nations.