Adapazarı-Karasu kıyı ovası kumullarının hidrojeolojik incelenmesi

Abstract

ADAPAZARI-KARASU KIYI OVASI KUMULLARININ HIDROJEOLOJÎK İNCELEMESİ Alanı, doğudan Sakarya nehri sınırlandırmakta ve yeraltı suyunu beslemektedir. Bu nedenle, inceleme alanı, her saman yeraltı suyuna doygun durumdadır. Ancak Sakarya nehri suları ağır kirlilik unsurları taşımaktadır. Alanın kuzey sınırı Karadenizdir. Karadeniz yeraltı suyunu tuzluluğu ile etkilemektedir. Doğal olarak, yağışlardan, sızma ve süzülmelerle beslenme vardır, inceleme alanında yeraltısuyu, doğal beslenme ile kirli su ve tuzlu su etkileri altında bir denge oluştur maktadır. Boşalım Karadenize ' dir. Bu denge kapsamında, inceleme alanında, Sakarya nehri sularının, kirlilik ve Karadeniz sularının, tuzluluk etkisinin, sınırları ve birbirleriyle ilişkileri araştırılmıştır. Yapılan araştırmaya, veri sağlayabilecek herhangi bir sondaj ve üretim kuyusu yoktur. Yeniden sondaj kuyusu açma olanakları bulunmadığından, jeofizik özdirenç yöntemi ile, yeraltı suyu durumu, kirlilik ve tuzluluk sınırları incelenmiştir. `Gyhben - Herzberg` bağıntısı bu yöntemle doğrulanmak istenmiştir. Bu amaçla, Karadenize dik olarak seçilen, 5 noktala bir hat üzerinde, gerçekleştirilen özdirenç ölçümleriyle, bu bağıntı araştırılmış ve tatlı su-tuzlu su arakesitinin bi çimi ile Z=38.h (Z=40.h) bağıntısı benzer olarak elde edilmiştir. Kesin permeabilite değerleri olmadığından, tuzlu suyun karaya uzanımı varsayılmış değerlerle hesaplanabilmiştir. Sakarya nehrinden beslenmesinden dolayı her zaman yeraltı su yuna doygun olan inceleme alanında, yaklaşık 40 metre derinlikte açılacak sondaj kuyularından, yeraltısuyu üretebilme olanağı vardır. Günümüzde Türkiyede, turistik yerleşimlerin çok yoğun olduğu kıyı kesimlerinde, su sağlanması en büyük sorundur. Bir çok birimlerde, tuzlanmış su kullanma zorunluluğu vardır. Bu nedenle tüm kıyı ovalarındaki ve kıyı yerleşimlerindeki yeraltısuyu konumunun, tatlısu - tuzlusu ilişkilerinin, benzer çalışmalar yapılarak, ortaya çıkarılması, birçok sorunu çözecek ve ekonomiye büyük katkılar sağlayacaktır.

II HYDROGEOLOGIC INVESTIGATION OF THE DUNES AT THE COASTAL PLAIN OF ADAPAZARI -KARASU ABSTRACT The investigation area, lies in the boundaries of Karasu district of Adapazarı. This area can be defined as `coastal plain` This coastal plain is 25 km. in length at west of Sa karya river and reaches to Bababurun near Kef ken. The width reaches to 5 km. occasionally and 20-50 m. away from shore line it is a natural beach. It is mainly thick sand layer with uniform structure. A hydrogeological investigation is carried out at this site. Sakarya river bounds the site at east and continuously feeds the groundwater, so the 3ite is always saturated. However, Sakarya river is highly contaminated. The north boundary of the site is Black Sea. Black Sea effects the groundwater sa linity. Naturally the groundwater is fed by storm water and seepage. Groundwater is in equilibrium under the effect of salinity, contamination and natural feeding. This equilibrium created the idea of investigating the extent of effect of contamination and salinity and interrelation between the Sa karya river and the Blacksea. There is neither a borehole nor a production well that gives data for the above mentioned investigation. Since it is not possible to drill boreholes at site, the salinity and conta mination of groundwater is investigated by resistivity met hod. The Ghyben-Herzberg equation is intended to be verified by this method. This equation is investigated by resistivity measurements at 5 points on a line perpendicular to the Black Sea Coast. The interface of saline and fresh water and the approximate equation is found. The intrusion of the saline water from shore line to inland is only relatively estimated since the permeability value is unknown. There is possibility of recovering groundwater from 40.0 m. depth water wells since the groundwater is saturated by con taminant feeding from Sakarya river.