İvesi koyunlarının besi gücü ve karkas özellikleri üzerinde bir araştırma

Abstract

105 7. Ö3ET Bu araştırma îvesi erkek materyalinin besi gücü ve karkas özelliklerini saptamak amacı ile gerçekleştirilmiştir, çalışmanın materyalini Ç.ü, Ziraat Fakültesi Araştırma Uygulama çiftliğinde değişik araştırma projelerine bağlı olarak yetiştirilen îvesi koyunlarından 3 üretim döneminde elde edilen saf îvesi erkek kuşu ve toklular oluşturmuştur, Diğer taraftan, îvesi koyunlarında döl verimi, erkek ve dişi kuzularda gelişme ve yaşama gücü de bu çalışmanın amaçları çerçevesinde yorumlanmıştır, Çalışmanın materyalini oluşturan kuzular sürü içinden tesadüfi olarak seçilmişlerdir, Sütten kesimden sonra kuzular amaçlar doğrultusunda yoğun besiye alınmışlar ve kesif yem besisinde sımrsız Cad-libitum) yemleme yöntemi uygulanmıştır, Denemenin, sütten kesim süresinin besi gücü ve karkas özellikleri üzerindeki etkisinin araştırıldığı bölümünde, 1, grup kuzular doğum itibari ile 45 günde, 2, grup kuzular 60 günde ve 3, grup kuzular 75 günde sütten kesilerek yoğun besiye alınmışlardır, Araştırmanın diğer kesitlerinin materyalini oluşturan kuzular 60 (±5) günde sütten kesilmişlerdir, çalışmada, sindirilebilir ham protein oranı 117,5 ve &11.6; enerji içerikleri 700 NB, olan dar oranlı (1/4) ve geniş oranlı (1/6) iki farklı kesif yem kullanılmıştır, Kastrasyon ve kuyruk köreltme uygulamaları doğumu müteakip ilk 24 saat. içerisinde elastratörle lastik halka takılarak yapılmış, kuyruk ve testisler uygulamadan sonraki 9-14 gün içerisinde düşmüştür, Karkas çalışmalarında değiştirilmiş Hammond yöntemi uygulanmıştır. Araştırma materyalini oluşturan kuzuların üretildiği îvesi koyun sürüsünde gebelik oranı %83.7, doğuran koyun oranı %79,7, bir anaya ve bir doğuma düşen kuzu oranı ise Sırasıyla 1,0 ve 1,2 olarak hesaplanmıştır, Doğum ağırlığı ve sütten kesim ağırlığı erkek106 kuzularda 4.8±0,68 kg ve 20,Ö±ö,45 kg; dişi kuzularda aynı saralamaya göre 4,6±0,06 kg ve 1S.3±0.40 kg olarak saptanmıştır, Araştırmada, îvesi erkek materyalinin besi gücü ve karkas özelliklerinin ortaya konulmasına ilişkin elde edilen bulgular aşağıdaki gibi özetlenebilir; 1. İki aylık kuzu, 6 aylık kuzu ve toklu gruplarında günlük canlı a§ırlık artışı sırasıyla 230±10,41S gr, 241 ±7, 359 gr ve 243±16,35 gr olarak bulunmuş ve anılan özellik bakımından 2 aylık grup lehine bulunan farklılığın istatistiki olarak önemli olduğu görülmüştür <P<0,05), Yemden yararlanma oranı < 1 kg canlı ağırlık artışı için tüketilen kesif yem miktarı) bakımından 2 aylık kuzu grubu 3,7 kg ile en yüksek değeri sağlamıştır. 2, Karkas çalışmaları sonucunda, besiye alma çağının gecikmesine paralel olarak karkas ve et kalitesinin gerilediği, karkas kompozisyonu bakımından 2 aylık kuzuların, diğer iki gruba göre daha üstün oldukları ortaya çıkmıştır.Soğuk karkas randımanı ve kuyruk ağırlığı sırasıyla 2 aylık kuzular için %43,9± 1.559 ve 2.3±0,211 kg; 6 aylık kuzular için %48±1.024 ve 3.0±0.354 kg; toklular için %52.3±0.251 ve 6,0±0.339 kg olarak hesaplanmıştır, Kuyruksuz karkasta, kasın oransal oram bakımından en yüksek değeri 2 aylık kuzular gösterirken, 6 aylık kuzu ve toklularda karkastaki yağ içeriğinin yüksek olduğu saptanmıştır, 3. Verilere göre, gerek günlük canlı ağırlık kazancı ve yemden yararlanma oranı, gerekse karkas kompozisyonu bakımından tvesi erkek nstteryali için en uygun besiye alma çağının 2, ay (sütten kesimden sonra) olduğu söylenebilir. 4, Sütten kesim süresinin besi gücüne etkisi 45. günde, 60. günde ve 75. günde sütten kesilen îvesi erkek kuzuların entansif besiye alındıkları deneme kesitinde ortaya konulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, sütten kesim yaşının günlük canlı ağırlık artışı özerine olan etkisi önemlidir (P<0,05/), Anılan özellik bakımından en yüksek performansı 289±1 1.809 gr ile 60, günde sütten kesilen kuzu107 grubu gösterirken, 45. günde sütten kesilen kuzu grubu aynı özellik bakımından her iki gruptan daha düşük ortalama değer göstermiştir, 5. îvesi erkek kuzularda sütten kesim süresinin, karkas özellikleri üzerine etkisinin ise istatistiki olarak önemli olmadığı gör ü 1 müştür < P>0, 05 3, 6. Kesim ağırlığının karkas özelliklerine etkisinin araştırıldığı deneme kesitinde, oluşturulan kesim ağırlığı gruplarında artan kesim ağırlığına paralel olarak randıman, soğuk karkas,bÖbrek+leğen yağı, kuyruk yağı, içyağ ve iç organların ağırlıkları gibi karkas özelliklerine ait. ortalama değerler artmıştır. Karkas komponent ler inden kas oram, soğuk karkasta en yüksek %53,7 olarak 40 kg kesim grubunda en düşük ise %4S,1 olarak 60 kg kesim grubunda hesaplanmıştır, üst yağ oram ise 40 kg kesim grubunda 5H6.4, 65 kg kesim grubunda ise %26.0 olarak saptanmıştır. Optimum karkas kompozisyonuna en yakm değer 40 kg kesim grubunca sağlanırken, karkastaki kemik, kas ve üst yağ içeriği bakımından ağırlık grupları arasında görülen farklılık önemli bulunmuştur t:p<0.05), 7. ivesi erkek kuzularda doğum itibariyle uygulanan kastrasyonun besi gücü ve karkas özellikleri üzerine etkisinin önemli olmadığı görülmüştür, Kastre edilen kuzularda günlük canlı ağırlık kazancı ve yemden yararlanma oram kontrol grubuna göre daha az bulunurken, bu grupta soğuk karkastaki, karkas niteliğine olumsuz etki eden toplam yağ içeriğinin arttığa saptanmıştır, 8. Kuyruk köreltme uygulamasının kontrol grubuna göre besi gücü performansı üzerindeki etkisi istatistiki olarak önemli bulunmamakla birlikte, kuyruğu köreltilen kuzu grubu günlük canlı ağırlık kazancı ve yemden yararlanma oram bakımından kontrol grubuna göre daha yüksek değerler göstermiştir, 9. Kuyruk ağırlığı bakımından gruplar arasındaki farkın istatistiki olarak önemli olduğu görülmüştür CP<0;01>, Et kalitesine olumlu yönde etki eden faktörlerden birisi olan kas arası yağ oranı kuyruk köreltilen grupta %9,7±0,726, kontrol grubunda ise %7,7±0,386 olarak saptanmıştır. Gruplar arasındaki bu farklılığın istatistiki108 olarak önemli olduğu görülmüştür (P<0,05). Karkas kalitesini artıran ve karkasta değerli et veren parçalardan birisi olan butların oransal payı kuyruk köreltilen grupta %22,9±0,316, kontrol grubunda ise %20,1±0,165 olarak hesaplanmış ve bu farklılık istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P<0,05), 10. îvesi erkek kuzularının sütten kesimden sonra, dar ve geniş oranlı farklı iki kesif yem karması ile yürütülen yoğun besilerde, kesif yemlerin %17,5 veya %11,6 sindirilebilir hamprotein içermelerine karşın, günlük canlı ağırlık artışı ve yemden yararlanma oranı bakımından gruplar arasında istatistiki olarak önemli farklılık saptanmamıştır <P>0,05),Aym deneme kesitinde kullanılan kesif yemlerin karkas özellikleri üzerine önemli etki etmediği ortaya konulmuştur, Sonuç olarak, îvesi erkek materyalinde besi gücü ve karkas özelliklerinin saptanması amacıyla yapılan bu araştırmanın değişik kesitlerinde elde edilen bulgulardan; tvesi erkek kuzularda en uygun besiye alma çağı ve sütten kesim süresinin 2 aylık devrede, kesim ağırlığının ise ±40 kg olması gerektiği, kastrasyonun besi gücü ve karkas özellikleri üzerine olumlu etki etmediği, ancak kuyruk köreltme uygulamasının kuzularda besi gücü ve et kalitesini arttırdığı ortaya konulmuştur,

109 SUJWftRY This study was conducted to determine the fattening performances and carcass characteristics of Awasssi male sheep, In this study pure Awassi male lambs and hogget which were obtained from the Çukurova University Experimental Farm, were used. Moreover litter size, growth and viability of lambs were also studied, The lambs were randomly selected from the flock, After weaning they were intensively fed and concentrated food was available at all times, In order to study the effect of weaning on fattening and carcasss characters the first, second, and third grups were weaned at the 45*J`>, 60*H and 75*-H days of age, respectively. The rest of the experiment was done with the lambs weaned at 60 days of age. In this study two concentrates with narrow ratio (1/4) and wide ratio (1/6) consisting of 17.5 % and 11,6 % digestible crude protein and 700 NB energy ratio were used, Castration and docking were done by using elastrator during the first 24 hours after birth and testes and tailwere droped within 3-14 days after application. The modified Hammond system was used to in carcass studies. It was found that the reproductive ratio, lambing ratio, litter size per sheep and litter sise per birth were 83,7 %, 79.7 %, 1,0 and 1.2 respectively in the Awassi sheep. The birth weight and weaning weight were 4,8±0.68 kg and 20,0±0.45 kg in males and 4,6±0,06 kg and 18.9±0,40 kg in famales. In the study, the fattening performence and carcass characteristics of the male Awassies were summarised as follows: 1, The daily weight gains in 2 months,6 months old lambs and hoggets were 290±1 0,416 gr, 241 ±7. 359 gr, and 243±16.55 gr respectively and it was found that the first group has shown higher performance than the other two groups, (P<0. 05 ). The feed efficiency rate (amount of concentrate consumption for 1 kg of live weigth increase) was found to be 3.7 kg for 2 months old lambs group and it was the highest ratio among the groups.no 2. In the carcass studies it was observed that the meat quality decreased as the fattening period delayed, and 2 months lambs were better than the other groups. Dressing percent-age (in cold carcass >and tail weight were 43,9±1,559% and 2.3±0,21 kg for 2 months old lambs; 48±1,024% and 3.0±0,354 kg for 6 months old lambs and 52,3±0,251% and 6,0±0,339 kg for hoggets respectively. The muscle ratio of untailed carcasses was better in 2 months lambs and it was determined that the fat content was higher in 6 months lambs. 3. According to the results it can be said that optimum age to start fattening is two months after birth in male lambs in terms of daily weight gain, feed efficiency rate ratio and carcass composition, 4. The effect of weaning at 45 days, 60 days and 75 days, on the fattening performance in male lambs were also determined, According to the results the weaning age significantly affects the daily weigth gain <P<0,05). For this character, 60 days old lambs showed the best performance with 289±11,809 gr, and 45 days old lambs showed the least performance, 5. It was seen that the weaning period was not statistically effective on the carcass characteristics in male Awassies, 6. The muscle ratio of 40 kg slaughtering groups was found to be highest as 53,7 % and lowest 45,1 % in the 60 kg group, the subcutaneous fat ratio in 40 kg and 65 kg slaughtering groups were IS. 4 % and 26 % respectively. The closest, slaughter weight to the optimum carcass composition was obtained in 40 kg slaughtering group, and there were stastically significant, differences on bone ratio, muscle and subcutaneous fat contents among the groups (P<0.05), 7. The castration at birth was not stastically effective on the fattening performance and carcass characteristics. In castrated lambs the daily weight gain and feed efficiency rate were found to be lower than the control groups, and it increased the total fat in cold carcasses, 8. Docking was effective on the fattening performance and docked lambs had better daily weigth gain and feed efficiency rate than the controls.in S, It was seen that there was a statistical difference among the groups on tail weigfrUP<0,01 ), The intermuscular fat effect meat quality positively and it was found to be 9,7±0,26 % in the docked lambs and 7.7±0,385 % in the controls, It was found that the difference was significant stastically <P>0.05), 10. There was no statistical difference in different groups fed narrow and wide ratio concentrates containing 17,5 and 11,6 digestible crude protein after weaning in terras of daily weight gain and feed efficiency rates (P>0,05>, It was shown that the concentrates did not affect the carcass chracters. This study was conducted in order to find out the fattening performance and carcass characteristics of male Awassi sheep and as a result, the best fattening and weaning time is found to be 2 months; slaughtering weight is ± 40 kg; castration did not effect, the fattening performance and carcass characters, but docking increased the meat, quality and fattening performance.