Çukurova bölgesinde azot, fosfor ve potasyum uygulamasının nohut bitkisinde verim ve verimle ilgili bazı morfolojik ve fizyolojik karakterlere etkisi

Abstract

36 ÖZET Farklı gübre uygulamalarının nohut' da verin; ve verimle ilgili bazı tarımsal ve fizyolojik karakterlere etkilerinin incelendiği bu çalışma, ç.ü. Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma alanında, tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekrar 1 analı olarak kurulmuştur. Denemede ICARDA'dan sağlanan ve önceki yıllarda bölgeye uygun olduğu saptanmış olan FLIP 8/T-16C çeşidi materyal olarak kullanılmıştır. 24.11.1988 tarihinde ekimi, 19.4.1989 tarihinde vegetatif gelişme ile ilgili gözlemler, 24.5.1989 tarihinde tam olgunlaşma dönemindeki gözlemler yapılmıştır. Araştırmada uygulanan gübreler incelenen özelliklerden, ilk meyve yüksekliği, bitkide meyve sayısı, bitkide tohum sayısı, bitkide tohum ağırlığı, bitkide nodul sayısı, nodul yaş ağırlığı, nodul kuru ağırlığı ve tohum verimine istatistiki olarak önemli etkide bulunmuş, bitki boyu, ana dal sayısı, yan dal sayısı, bitki ağırlığı, 100 tohum ağırlığı, hasad indeksi ve % 50 çiçeklenme dönemindeki bitki kuru madde ağırlığına ise önemli etkide bulunmamıştır. Azot ve H?K uygulaması verim ve verimle ilgili karakterlere olumlu etkide, nodulasyona ise olumsuz etkide bulunmuştur. En yüksek verim B?K uygulamasında (287.26 kg/da) ve bunu takiben ÎT uygulamasında (278.96 kg/da) elde edilirken en düşük verim hiç gübre uygulanmayan bitkilerden (192.83 kg/da) elde edilmiştir. Fosfor ve potasyum uygulaması nodulasyona önemli ve olumlu etkide bulunmuştur. En yüksek nodul sayısı (19.45/bitki) ve nodul kuru ağırlığı (0.1935 gr/bitki) PK uygulamasından elde edilirken, en düşük nodul sayısı (9.60/bitki) ve nodul kuru madde ağırlığı (0.0760 gr/bitki) B uygulamasında elde edilmiştir. Dekara tohum verimi ile, bitkide meyve sayısı (r=0.774*#), bitkide tohum sayısı (r=0.750**), bitki ağırlığı (r=0. 866*4), bitkide tohum ağırlığı (r=0,868**) arasında istatistiki olarak önemli ve olumlu ilişkiler bulunmuştur.

37 SUSX&XY This work was made to investigate the effects of nitrogen, phosphorus and potash fertilizers on yield and related agronomic and physiological characters on chickpea. Cicer arietinum cultivar FLIP 8JF- 16C from the İCARDA, that sleeted before, from the yield trial was used as plant material. Field experiment was designed randomised block design with four replicates and caried on in the experimental field of Crop Science Department of Agricultural Faculty. Trial was planted at 24.11.1989, early sambling was made at 50% flowering at 19.4.1989 and other yield characters was evaluated at 24.5.1989. The effect of fertilizers were significant for the first pod height, number of pod/plant, number of seed/plant, grain yield/plant, nodul number/plant, nodul fresh weight, nodul dry weight and grain yield/da, differences on plant height, number of primary branches /pi ant, number of secondary branches/plant, plant weight, 100 seed weight, harwest index and plant dry weight at 50% flowering were not significant. Eitrogen application increased the grain yield while decreased the number of nodules/plant and nodul dry weight. Treatment effect on seed yield was related with yield component. The highest grain yield was obtained from FPK application with 287.26 kg/da. It was follewed by ff treatment with 278.96 kg/da and the lowest yield was obtained from control treatment with 192.83 kg/da. Application of PK increased the number of nodules/plant and nodule dry weight. The highest nodul number (19.45/plant) and nodul dry weight (0.1935 gr/plant) were found from PK applied plot while the lowest number of nodul/plant <9,60/plant) and nodul dry weight (0.0760 gr/plant) were obtained from 5 application. Grain yield was correlated with pod number/plant (r=0.774**), seed number/plant (r=0.750*#>, plant weight (r=0.866#*), seed yield/plant (r=0.868**>, positively.