Bazı önemli şeftali ve nektarin çeşitlerinin derim öncesi ve derim sonrası fizyolojileri üzerinde araştırmalar

Abstract

öz 1987 ve 1988 yıllarında Adana'da 12 (Springtime, Weinberger, Early- arnber, Earlyred, Redcap, Blazingold, Cardinal, Flamecrest, Independence, Fairhaven, Redhaven ve J.H.Hale), Pozantı'da 7 (Earlyred, Blazingold, Cardinal, Independence, Fairhaven, Redhaven ve J.H.Hale) şeftali ve nektarin çeşidinin meyvelerinde derim öncesi ve derim fizyolojileri incelenmiştir. Ayrıca Adana' da Blazingold, Cardinal, Independence, Redhaven ve J.H.Hale çeşitlerinin derim sonrası fizyolojileri üzerinde çalışılmıştır. Pozantı'da denemeye alınan tüm çeşitler Adana'ya göre yaklaşık 1 ay daha geç çiçeklenmişler ve ağaç olumları da 20 ile 40 gün kadar gecik miştir. Her iki deneme yer ve yılında Adana'da Cardinal meyveleri dışındaki tüm çeşitlerin meyveleri çift sigmoid eğri oluşturacak şekilde büyümüşlerdir. Bunlarda uzunlukları yer ve çeşitlere göre değişen hızlı-yavaş-hızlı olmak üzere 3 farklı büyüme safhası saptanmıştır. Denemeye alman çeşitlerde meyve büyümesi sırasında bazı fiziksel değişimlerin incelenmesi sonucunda, meyve boyutlarının, meyve ağırlık ve hacimlerinin de çift sigmoid eğri oluş turacak şekilde büyüdükleri; meyve yoğunluklarının II. yavaş büyüme safhasının sonu ile III. hızlı büyüme safhasının başına kadar hızla arttıktan sonra büyüme periyodu sonuna kadar azaldığı saptanmıştır. Meyvelerin zemin ve etindeki yeşil rengin, III. hızlı büyüme safhasının başlamasıyla birlikte azalarak yerini giderek artan sarı renge (Springtime'da beyaz renge) bıraktığı, meyve kabu- ğundaki kırmızı rengin olgunluk periyoduna kadar arttığı sonra bir parça azaldığı, sarı rengin ise III. büyüme safhasının değişik dönemlerine kadar bir parça arttıktan sonra, azalarak yerini kırmızı renge bıraktığı saptanmıştır. Yapılan analizlerde meyvelerin SÇKM içeriklerinin büyüme periyodu boyunca sürekli olarak arttığı, asit (malik) içeriklerinin III. hızlı büyüme safhasının başı ile ortasına kadar artış gösterdiği, daha sonra azaldığı, büyüme periyodu boyunca toplam şeker ve sakkaroz içeriklerinin sürekli arttığı, büyüme dönemi başında meyvelerin toplam şeker içeriklerinin büyük bir kısmını oluşturan indirgen şekerlerin oldukça yavaş bir şekilde azaldığı ve yerini olgunluk döneminde hızla yükselen sakkaroza bıraktığı belirlenmiştir. Pozantı'da denemeye alınan bazı çeşitlerde olgunluk döneminde meyve boyut, ağırlık ve hacimlerinin Adana' dakilere göre daha küçük kaldığı, tüm çeşitlerde meyvelerin daha çabuk yumuşadığı, meyve renklerinin derim döneminde Adana'dakilere göre daha koyu, renk dönüşümlerinin daha erken başladığı, SÇKM, toplam şeker ve sakkaroz içeriklerinin daha yüksek, büyüme -XX--XXI- periyodu boyunca ortalama asit içeriklerinin daha düşük olduğu bulunmuştur. Bütün bunlar Pozantı'da kalitenin yüksek olduğunu fakat derim zamanına fazla özen göstermenin gerekli olduğunu ortaya koymaktadır. Denemeye alınan çeşitlerde derim zamanının saptanmasında başta meyve eti sertliği olmak üzere çeşitlere göre değişmekle birlikte meyve rengi dönüşümleri, SÇKM, asit (malik), SÇKM/asit, çeşitli şeker içerikleri değişimlerinden yararlanılabileceği ortaya çıkarılmış, meyve renkleri dönüşü mü, sertlik ve SÇKM'nin en pratik derim ölçütleri olabileceği belirlenmiştir. 4 şeftali ve 1 nektarin çeşidinin derim sonrası fizyolojilerini incele mek üzere derimden sonra su ile ön soğutma uygulanan ve ön soğutma uygulanmayan meyveler 0 C ve % 85-90 oransal nem koşullarına sahip soğuk depoya veya normal oda koşullarına alınmıştır. Denemeye alınan çeşitlerde soğukta muhafaza süresi uzadıkça manav koşullarında bekleme sırasında önemli ölçüde ağırlık kayıpları olmuş, yumuşama hızı ve SÇKM içerikleri artmış, asit içerikleri ise sürekli azalmıştır. Bu değişimler derimden sonra doğrudan manav koşullarına alınan meyvelerde çok daha hızlı olurken, soğukta muhafaza sırasında yavaşlamıştır. Şeftalilerde ön soğutma uygulaması kalite kayıpları açısından olumlu sonuçlar vermemiş, ancak nektarinlerde bir parça daha olumlu bulunmuştur.

ABSTRACT The experiments were conducted on the growth, development and harvesting period of peaches and nectarines during 1987 and 1988 with 12 varieties in Adana (Springtime, Weinberger, Earlyamber, Earlyred, Redcap, Blazingold, Cardinal, Flamecrest, Independence, Fairhaven, Redhaven and J.H.Hale) and 7 varieties in Pozantı (Earlyred, Blazingold, Cardinal, Indepen dence, Fairhaven, Redhaven and J.H.Hale). In addition to these works, post harvest physiology of the varieties of Blazingold, Cardinal, Independence, Redhaven and J.H.Hale was also studied. The varieties under experiments bloomed one month later Pozantı than in Adana. Accordingly their maturation times were also delayed by 20 to 40 days. In both locations and years the growth of the fruits of all varieties showed double sigmoid curves with the exception of Cardinal in Adana. The growth curves were divided into three stages. The durations of the stages changed dependent on the locations and varieties. Stage I and III were determined as the fast and stage II as the slow growing stages. Studies of some of the physical changes during the growth and development of the fruits it was found that the weight and volume increases of the fruits also showed sigmoid curves. Fruit flesh densities increased rapidly from the end of stage II to the beginning of stage III and decreased until the end of the growing period. The green ground and flesh color of the fruit gradually decreased with the start of stage III and it was replaced by yellow color (in Springtime this color was white at flesh). The intensity of the red color of the skin increased until the maturation and then somewhat decreased towards to ripening. The intensity of the yellow color of the skin increased towards to the middle of stage HI and then it was replaced by red color. The TSS contents of the fruit flesh increased continuously along the growing period. The acid (malic) contents of the fruits increased until the middle of stage III and then decreased towards to harvest. Total sugar and sucrose contents increased continuously as the growth progressed. The reducing sugar content gradually decreased and at maturation it was replaced by sucrose. At this stage the rate of increase was very clear. In Pozantı the varieties tested were smaller in size, weight and volume at maturation time than the ones in Adana. The fruits of the vari- -XXII--XXIII- eties in Pozantı softened rapidly but the color changes started much earlier than their parallels in Adana. At harvest the red color intensities of Pozantı fruits were higher than that of Adana. Likewise their TSS, total sugar and sucrose contents were also higher and acid contents were lower. All these findings showed that altough the quality of the fruits was better in Pozantı than in Adana, much more care should be taken to harvest. In other words harvest must be done at the proper time. In determining the harvest time, flesh firmness was found to be the most reliable method. Depending on the varieties the TSS, acid contents, TSS/acid ratio, total sugars, sucrose and reduced sugar contents can also be used as criteria of maturation. It was seen that measurements of the changes of color of the skin, flesh firmness and TSS contents were the most practical means of determination of harvest time. Post harvest physiology of the fruits of four peaches and one necta rine varieties was also studied. For this purpose one lot of fruit was precooled with cold water and the other lot remained as control. Both precooling treated and non-treated fruits were divided into four groups. First groups were placed at room temperature which corresponds to the fruit seller's shelf conditions. The other three groups of precooled and control fruits were cold stored for one or three weeks at 0 C and 85 to 90 % RH. It was demonstrated that as the storage period in the cold store was extended the weight loss, rate of softening, TSS contents increased when they were transferred to room conditions. However in the same condi tions the acid contents decreased continuously. These changes occurred much more rapidly in the fruits shelf ed just after the harvest. They were slowed down when the fruits were cold stored. Precooling of peaches did not give satisfactory results from the stand point of quality. However in this respect somewhat positive results were obtained from nectarines.