Davutoğlu-Eğricek-Elkondu (Kangal-Sivas) köyleri arasının jeolojisi

Abstract

ÖZ Toros orojenik kuşağının Doğu Toroslar bölümünde yer alan inceleme alanı, Sivas ile güneydoğusundaki Kangal ilçesi Çetinkaya bucağının Davutoğlu - Eğricek - Kalkım köyleri ve çevresindeki alanı kapsar. İnceleme alanını, güneyde Keban platformu, batıda Kırşehir bloğu, doğuda Manzur platformu çevrelemektedir. Litostratigrafi birimlerine göre çalışılan bölgede alloktan ve otokton nitelikli iki farklı kaya grubu ayırt edilmiştir. Otokton bir birim olan Karbonifer yaşlı Eğricek metamorfiti inceleme alanının temelini teşkil etmektedir. Şelf tipi bir ortamda çökelen kırıntılardan oluşan birim daha sonraki dönemlerde yeşil şist fasiyesinde metamorf izmaya uğramıştır. Neo-Tetis'in kuzey kolunun açılmaya başlamasıyla denizel havzada Üst Jura - Alt Kretase yaşlı platform tipi kireçtaşlarmdan oluşan Kıratgediği formasyonu çökelmiş- tir. Yine Mesozoyik'te alloktan bir birim olan okyanusal kabuk ürünü ofiyolitik bir birim olan Pınargözü ofiyoliti gelişmiştir. Pınargözü ofiyolitinin Üst Kampaniyen'de bölgeye yerleşmesini izleyen dönemde havzanın alçak kesimlerinde sığ denizel bir ortamda çökelen birbirleriyle yanal ve düşey geçiş sunan Üst Kampaniyen - Maestrihtiyen yaşlı bazaltporfir, Kumtaşı - Çakıltaşı - Çamurtaşı ve resifal kireçtaşı ile temsil edilen Davutoğlu formasyonu çökelmiştir. İnceleme alanında Davutoğlu formasyonunda yer alan denizaltı erüpsiyonu ürünü olan bazalt porfirleri, Belik- taş bazalt üyesi: Çakıltaşı - kumtaşı - Çamurtaşından oluşan istif, Saya üyesi ve resifal karakterdeki kireçtaşlarından oluşan istife de Tayrangediği kireçtaşı üyesinden oluşmaktadır.İnceleme alanında Maestrihtiyen'den Miyosen' e kadar herhangi bir çökel birime rastlanamamıştır. İnceleme alanı dışında, bu dönemler arasında magmatik ve çökel birimler gözlenmektedir. Olasılıkla bölge bu dönemde aşınma alanıdır. Miyosen'de istifin çökelimi transgresyonla gelen Çatalağıl üyesi ile başlamıştır. Orta Miyosen'de sığ denizel ortamda Çatalağıl üyesinin taban kongromeralarıyla geçişi olarak konglomera-kumtaşı-killi kireçtaşı ardalanmasından oluşan Sekiliyurt formasyonu çökelmiştir. Pliyosen'de Doğu Anadolu'da Neo-Tektonik dönemin ürünü olan yamadağ volkanitleri bazalt, tüf-Aglomera ve Andezit bileşimlidir. Birim alttan üste doğru Fındıklı bazalt üyesi, Tüllüce aglomera üyesi ve Beşoyuk andezit üyesinden oluşmaktadır. Birim kendinden yaşlı tüm birimle ri uyumsuz olarak örtmüştür. II

ÖZ Toros orojenik kuşağının Doğu Toroslar bölümünde yer alan inceleme alanı, Sivas ile güneydoğusundaki Kangal ilçesi Çetinkaya bucağının Davutoğlu - Eğricek - Kalkım köyleri ve çevresindeki alanı kapsar. İnceleme alanını, güneyde Keban platformu, batıda Kırşehir bloğu, doğuda Manzur platformu çevrelemektedir. Litostratigrafi birimlerine göre çalışılan bölgede alloktan ve otokton nitelikli iki farklı kaya grubu ayırt edilmiştir. Otokton bir birim olan Karbonifer yaşlı Eğricek metamorfiti inceleme alanının temelini teşkil etmektedir. Şelf tipi bir ortamda çökelen kırıntılardan oluşan birim daha sonraki dönemlerde yeşil şist fasiyesinde metamorf izmaya uğramıştır. Neo-Tetis'in kuzey kolunun açılmaya başlamasıyla denizel havzada Üst Jura - Alt Kretase yaşlı platform tipi kireçtaşlarmdan oluşan Kıratgediği formasyonu çökelmiş- tir. Yine Mesozoyik'te alloktan bir birim olan okyanusal kabuk ürünü ofiyolitik bir birim olan Pınargözü ofiyoliti gelişmiştir. Pınargözü ofiyolitinin Üst Kampaniyen'de bölgeye yerleşmesini izleyen dönemde havzanın alçak kesimlerinde sığ denizel bir ortamda çökelen birbirleriyle yanal ve düşey geçiş sunan Üst Kampaniyen - Maestrihtiyen yaşlı bazaltporfir, Kumtaşı - Çakıltaşı - Çamurtaşı ve resifal kireçtaşı ile temsil edilen Davutoğlu formasyonu çökelmiştir. İnceleme alanında Davutoğlu formasyonunda yer alan denizaltı erüpsiyonu ürünü olan bazalt porfirleri, Belik- taş bazalt üyesi: Çakıltaşı - kumtaşı - Çamurtaşından oluşan istif, Saya üyesi ve resifal karakterdeki kireçtaşlarından oluşan istife de Tayrangediği kireçtaşı üyesinden oluşmaktadır.İnceleme alanında Maestrihtiyen'den Miyosen' e kadar herhangi bir çökel birime rastlanamamıştır. İnceleme alanı dışında, bu dönemler arasında magmatik ve çökel birimler gözlenmektedir. Olasılıkla bölge bu dönemde aşınma alanıdır. Miyosen'de istifin çökelimi transgresyonla gelen Çatalağıl üyesi ile başlamıştır. Orta Miyosen'de sığ denizel ortamda Çatalağıl üyesinin taban kongromeralarıyla geçişi olarak konglomera-kumtaşı-killi kireçtaşı ardalanmasından oluşan Sekiliyurt formasyonu çökelmiştir. Pliyosen'de Doğu Anadolu'da Neo-Tektonik dönemin ürünü olan yamadağ volkanitleri bazalt, tüf-Aglomera ve Andezit bileşimlidir. Birim alttan üste doğru Fındıklı bazalt üyesi, Tüllüce aglomera üyesi ve Beşoyuk andezit üyesinden oluşmaktadır. Birim kendinden yaşlı tüm birimle ri uyumsuz olarak örtmüştür. II