Cam serada yetiştirilen cavendish ve basrai muz klonlarının beslenmesi, muhafazası ve olgunlaştırılması üzerinde araştırmalar

Abstract

-128- 5. ÖZET Bu araştırma. 1988-1990 yılları arasında, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümünün Hollanda tipi cam serasında yürütülmüştür. Bu araştırmada, değişik N ve çiftlik gübresi düzeylerinin, cam serada yetiştirilen Cavendish ve Basrai muz klonlarının, verimleri, bazı kalite kriterleri, bitki büyümeleri, muhafaza süreleri, olgunlaştırma ve bitki besin maddeleri alımları üzerine etkileri incelenmiştir. Bu incelemelerden elde edilen sonuçlar aşağıda verilmiştir. 1- Birinci araştırmada, ocak ve bitki başına ve gövde kesit alanının cm3' sine düşen verimler bakımından. Cavendish ki onunda, 80 g N /ocak uygulaması en iyi sonucu vermiştir. Basrai klonunda, ocak ve bitki başına verimler bakımından, 320 g N /ocak uygulaması, gövde kesit alanının cm2' sine düşen verimler bakımından ise tanık uygulaması en iyi sonucu vermiştir. 2- Klonların parmak uzunluğu ve SÇKM içerikleri üzerine, değişik N düzeyleri çok büyük farklılık meydana getirmeyecek biçimde etkimişlerdir. Parmak ağırlığı ve parmak çevresi değerleri bakımından. Cavendish ki onunun 160 g N /ocak, Basrai ki onunun ise 320 g N /ocak uygulamasından en olumlu sonuç alınmıştır. 3- Cavendish klonunda, gövde ve meyve büyüme s indeki % artışlar, 80 g N /ocak uygulamasıyla, Basrai klonunda ise 320 g N /ocak uygulamasıyla en iyi düzeyde bulunmuştur. 4- Her iki klonda da yaprak sayısı ile hevenk ağırlığı arasında pozitif bir ilişki saptanırken, gövde-129- bulunmuştur. Hevenk sapı çevresi ile hevenk ağırlığı arasında, Cavendish klonunda pozitif bir ilişki bulunmuş, bu bakımdan Bas rai klonunda herhangi bir ilişki kaydedilememiştir. 5- Klonların meyve gelişme sürelerini, değişik N düzeylerinden çok, hevenk oluşum zamanları etkilemiştir. 6- Kİ onlar da, tanık uygulamalar en uzun muhafaza süresine sahip olurlarken, N düzeyi arttıkça muhafaza süresinde kısalmalar saptanmıştır. 7- Her iki ki onda, yapraklarda ölçülen N ve K içeriklerinde, N düzeyi arttıkça genellikle düşüşler saptanırken, P ve hg içerikleri N uygulamalarından önemli derecede etkilenmemişlerdir. 8- Asetilen uygulamaları, meyvelerin olgunlaştırılmalarında, meyve renk ve görünüşleri üzerine hemen hemen eşit düzeyde etki yaparken, etilen uygulamasıyla meyvelerin olgunlaşması daha kısa sürede olmuştur. 9- İkinci araştırmada, ki onlarda en yüksek ocak başına verim değeri, 225 kg Ç.G. /ocak uygulamasıyla elde edilmiştir. Basrai klonunda, 1. araştırmanın tersine, ocak başına verim, ikinci araştırmada Cavendish' den daha yüksek bulunmuştur. Bitki başına verimler bakımından. Cavendish klonunda 225 kg Ç.G. /ocak uygulamasıyla, Basrai klonunda ise 75 kg Ç. G/ocak uygulamasıyla en olumlu sonuçlar alınmıştır. Gövde kesit alanının cm2'sine düşen en yüksek verim Cavendish klonunda, 75 kg Ç.G. /ocak, Basrai klonunda ise tanık uygulamasından elde edilmiştir. Ayrıca, gövde kesit alanının cm2' sine düşen verim bakımından. Cavendish klonu Basrai' den daha iyi sonuç vermiştir.-130- verim bakımından. Cavendish ki onu Bas rai 'den daha iyi sonuç vermiştir. 10- Değişik çiftlik gübresi düzeyleri, klonların parmak uzunlukları ve SÇKM içerikleri üzerine önemli derecede etkide bulunmamıştır. Parmak ağırlığı bakımından. Cavendish ki onunda, 150 kg ç.G./ocak, Basrai ki onunda ise 225 kg Ç.G./ocak uygulamalarından en iyi sonuç alınmıştır. 11- Klonların meyve gelişme süresi, tanık uygulamalarda daha uzun sürmüştür. 12- Artan çiftlik gübresi düzeyleri, yapraklarda ölçülen N ve K içeriklerini arttırırken, P ve Mg içerikleri üzerine etkide bulunmamıştır. 13- Çiftlik gübresi uygulamaları, klonların muhafaza sürelerini uzatmıştır. Tanık uygulamalarda, her iki klon için saptanan muhafaza süreleri en kısa olarak bulunmuştur. 14- N' lu gübre uygulamalarında olduğu gibi, çiftlik gübresi uygulamalarında da meyvelerin olgunlaşma süresi, etilen uygulamasında, asetilenden daha kısa sürmüştür.

-131- 6. SDHHARY This work was conducted in the heated greenhouse of University of Çukurova, Faculty of Agriculture, Department of Horticulture between 1988 and 1990. In the experiments the effect of different level of nitrogen and farmyard manures on the yield, some quality characteristics, plant growths, storage periods and ripening of fruits and nutrient uptake of Dwarf Cavendish and Basrai hananas were investigated. In the first experiment 0, 80, 160, and 320 g N per mat were administered. In the second experiment 0, 75, 150 and 225 kg farmyard manure were applied to each mat. The results of these experiments are summarized below: 1- In the first experiment the best result were obtained from the application of 80 g N /mat. For yield per plant and per cm2 of the stem cross sectional area and per mat in Cavendish, this dose was also most effective whereas in Basrai the highest yield per plant was obtained from 320 g N /mat. However, the yield per cm2 of stem cross sectional area was the highest in the control treatment of Basrai. 2- Finger lenghts and TSS were not affected by different N levels. 160 g N /mat in Cavendish 320 g N / mat in Basrai increased the finger weight and its circumference. 3- Stem and fruit growth rates were positively affected by 80 g N /mat in Cavendish and 320 g N /mat in Basrai. 4- Although a positive correlation was found between the number of leaves and bunch weight in both-132- clones, a negative correlation was obtained between the stem circumference and bunch weight. On the other hand a positive correlation was found between the bunch stalk circumference and bunch weight in Cavendish. Such correlation was not noted in Basrai. 5- The fruit growth periods of clones were affected by the bunch formation period rather than the different levels of N. 6- Control bunches could be stored for longer periods than the treatments. In this case higher the nitrogen level shorter the storage period. 7- In both clones, N and K contents were lowered as the N level increased. Whereas P and Mg content were not markedly affected by applications. 8- In the ripening of fruits the acethylen treatment almost equally influenced the fruit color and appearence. However, the ripening of the fruits took place in shorter time with ethyl en than the acethylen treatment. 9-In the second experiment the highest yield per mat was obtained from the 225 kg F.M.Y. /mat. In Basrai, in contrast to the first experiment, the yield per mat in Basrai was found higher than Cavendish. From the stand point of yield per plant, the best results were obtained with 75 kg F.Y.M. /mat application in Basrai and 225 kg F.Y.M. /mat application in Cavendish. The highest yield per cm^ of stem cross sectional area was obtained from 75 kg F.Y.M. /mat in Cavendish and from control application in Basrai. Moreover, the yield per cm2 of stem cross sectional area found to be higher in Cavendish than in Basrai.-133- 10- Different level of F.M.Y. /mat did not effect the finger lenghts and TSS contents of both clones. The heawiest finger weights was obtained from 150 kg F.Y.M. /mat applications in Basrai. 11- The fruit growing period was found longest in the controls. 12- Increasing level of F.Y.M. /mat increased the N and K contents, whereas P and Mg content were not affected. 13- The F.Y.M. applications extended the storage periods of the fruits in both clones. This period was found shortest in the controls. 14- As in the control case of nitrogen applications the ripening periods with ethylen was found shorter than with the acethylen.