Plazma elektron yoğunluğunun elektromagnetik dalgalar yöntemi ile ölçülmesi

Abstract

V - ÖZET PLAZMA ELEKTRON YO?UNLU?UNUN ELETROMAGNETÎK DALGALAR YÖNTEMİ İLE İNCELENMESİ Bu çalışmada gerek sıcak plazmada gerekse soğuk plazmada elektromagnetik dalgalar kullanılarak plazma elektron yoğunluğunun nasıl ölçülebileceği konusu incelendi. Sıcak plazma olarak laboratuarda havası boşaltılmış ve içersine %90 argon,%10 metan konulmuş iki tarafına elektrot kaynatılmış deşarj tüpü,soğuk plazma olarakta îyonosfer ahndı.Sıcak plazmadan? GHz lik elektromagnetik dalga dalga klavuzu ile yönlendirilerek plazma üzerine gönderildi. Buradan Dattner rezonansları gözlenerek hangi basınçta ne kadar akım geçerken plazma elektron yoğunluğunun 4 10 e/ m olduğu gözlendi. Soğuk plazma olarak alınan lyonesferde ise Appleton-Hartree Bağıntısı teorik olarak incelenip,kırılma indisinin gönderilen elektromagnetik dalga frekansı ile değişmesinden faydalanıldı. îyonosfer sondörü ile îyonosfer üzerine elektromagnetik dalga gönderildi. Yansıyan dalgaların iyonogramlarından belli yükseklikteki tabakalardaki elektron yoğunlukları tesbi t edildi N =0.0214 f e/ m _ <Q ı, 12- ^ bağıntısından a. 10 e/ m ile 1.10 e/ m arasıda değiştiği tesbil edildi. 50

V. SUMMARY MEASURING PLASMA ELECTRON DENSITY WITH ELECTROMAGNETIC WAVES In this study,it has been investigated how to measure the elektron density both in hot and cold plasma using the electromagnetic waves. The hot plasma was made up the ionizasyon tupe included %90 argon and %10 metan gas while the lonosfer is taken as a cold plasma. In the hot plasma^ GHz wave was sent to the plasma oriented by wave I* 3 guide. The presure and the current of plasma were measured at 4.10 e/m plasma elektron density by observing Dattner resonance. By using Appleton - Hartree formula, which is a relation between reflaction index and electromagnetic wave frequency,the electron density of lonosfer were measured in the different heights of lonosfer. The electromagnetic waves were sent by tonosfer sounder and,by observing frequency reflecting waves, the ionogram were obtained.The relation between frequency the electron density is N^= 0.0124 f e/ m. So the electron density versus heights were found,between &. 10 e/m and 1.10 e/m. 51