Kentsel alanlarda mekan organizasyonu ve Beyazıt çevresinin irdelenmesi

Abstract

V. ÖZET Günümüzde sürekli değişen, sosyal, ekonomik ve teknolojik koşullar ne deniyle, kentsel mekânların görünümü gittikçe bozulmaktadır. Ayrıca her geçen gün ortaya çıkan yeniliklerle, bir kültürden başkasına geçiş ve genel likle ilgisiz kalınması sonucu, yakın tarihimizin kültürünü yansıtan kent sel mekânların da yabancılaşması sorunu ile karşılaşılmaktadır. İstanbul Metropolünde, tarihi yarımada içerisinde yeralan Beyazıt çev resi de bu olumsuzlukları yaşayan kentsel mekânlardandır. Bu araştırmada, tarihi ve kültürel açıdan büyük önem taşıyan Beyazıt çevresinin, güncel me kân organizasyonu incelenmiş ve tarihi, doğal, kültürel değerleri korunarak, çağdaş fonksiyonlar kazandırılmasına ilişkin öneriler getirilmiştir. Beyazıt çevresi tarih içerisinde olduğu gibi günümüzde de aynı işlev sel önemi taşımaktadır. Ayrıca kültürel açıdan büyük önem taşıyan tarihi ve mimari karakterinin korunması da bir zorunluluktur. Yoğun güncel kul lanımın, merkezi iş alanı niteliğinde olduğu Beyazıt çevresinin kültür ve turizm ağırlıklı fonksiyonlara kavuşturulması gereklidir. Bu gerçekleştirilirken de, yapılacak düzenlemelerin çeşitli işlevleri yerine getirmenin yanısıra, kullanıcı tarafından nasıl algılanacağı konusu düşünülmeli, mekân boyutlarının insan ölçeği ile birlikte, mekânda yerala- cak eylem ve etkinliklerle de ilintili olduğu gözetilmeli, fonksiyonlar çö - zümlenirken, kullanıcıların nitelikleri de gözönünde tutulmalıdır. Ayrıca, malzeme, biçim, doku, renk, ışık ve gölge gibi tasar öğeleri, tarihsel çevreyle uyumlu bir şekilde tasarlanmalı ve tarihsel değerler ile fonksiyonların vurgulandığı düzenlemeler gerçekleştirilmelidir. Yapılacak düzenlemelerde, bu tarihi çevrenin eski doku ve fizyonomisi ni koruyarak, çağdaş toplumun, ticari, sosyal, kültürel, politik ve turis tik gereksinmelerine yönelik çağdaş fonksiyonlar getirilmelidir. - 72 -

SPACE ORGANIZATION IN THE URBAN AREAS AND THE EXAMINING OF BEYAZIT AND ITS ENVIRONMENT SUMMARY Nowadays, due to rapid and continous changing of the social, economi cal and technological conditions of the cities, urban settings and their environment are effected negatively. Especially, special parts of the ci ties where reflect the historical cultures of the nations are mainly ef fected areas by intermixing of different cultures, unsufficient interest of citizen and changing life style. Beyazıt and its environment is one of the examples of those which have these disadvantages in the historical peninsula of the metropolis, Istanbul. In this study, the actual space organization of Beyazıt and its environment of historical and culturel values have been studied and given suggestions on how to develop its modern functions. Beyazıt and its surroundings still continue their functional importan ce as they had in the history. By a conservative approach, developing its historical and architectural values which have great cultural importance is necessary. The study area actually being a business and trade center has to be subjected a realistic planning with cultural and touristic functions. While realizing the planning, relations between users and spaces must be taken into considerations such as user's perceptions and qualities. Additionally, design elements, like material, form, texture, colour and light should be used in harmony with historical environment. Histori cal values and functions have to be emphasize in improving of the tradi tional environment. The study area should be functioned by protection of the old structure of the historical environment and supporting commercial, social, cultural, political and touristic demands of modern society. - 73 -