İzmit yöresindeki bazı karaçam ormanlarında toprakların kimyasal özellikleri

Abstract

VI.ÖZET VI.TÜRKÇE ÖZET tzMtT yöresindeki bazi karaçam ormanlarinda topraklarin KİMYASAL ÖZELLİKLERİ Bu araştırma, dikim yoluyla meydana getirilmiş karaçam or manlarının bulunduğu İzmit Orman isletme Müdürlüğü bölgesinde ki Işıktepe Mevkiinde yapılmıştır. Araştırmanın amacı, bu ye tişme bölgesindeki karaçam meşcerelerinin boy artımı ile topra ğın kimyasal özellikleri arasındaki ilişkileri ortaya koyabil mektir. Araştırma bölgesi 40° 46` kuzey enlemi ile 29° 54` doğu boylamları üzerinde kalmaktadır. iklim, Kocaeli Meteoroloji istasyonu'nda 1929-1970 yılları arasında yapılan ölçme sonuçlarına göre WALTER Yöntemi kulla nılarak değerlendirilmiştir (Tablo 1, Sekil 2). İzmit- Işıktepe arazisinin jeolojik temeli birinci zaman (paleozoik) ordovisyen ve silur formasyonlarına ait yeşilimsi boz ve morumsu kalkersiz şist (kumtası ve kil şisti) kayaçların- dan oluşmuştur. Topraklar Solgun Esmer Orman Toprağı tipindedir. Araştırma materyali, dikim yoluyla getirilmiş bu orman lardan seçilen örnekleme alanından elde edilmiştir. Belirli yöntemlere göre seçimi yapılan örnekleme alanla rında meşcere gelişim durumlarını saptamak üzere, üst boy ve çap ölçümleri yapılmış ve denizden yükseklik, bakı, eğim, yamaç üst -47-kenarından uzaklık gibi önemli fizyografik özellikler belirlen miş, daha sonra da toprak profilleri açılmıştır. Toprak profil lerinin belirli derinliklerinden toprak örneği alınmıştır. Her toprak örneğinde; kum, to2, kil, iskelet hacmi, total azot, organik madde, değiştirilebilir katyonlar (K+, Na+, Ca++, Mg-f-+), katyon değişim kapasitesi, toprak reaksiyonu laboratuvar yöntem leriyle belirlenmiştir. Toprak özellikleri `yüzde değerler` ve `rezerve değerler` olarak hesaplanmıştır. Rezerve değerler, hektarda ve derinlik kademesindeki hacim için hesaplanan değerlerdir. Bulgular, 0-10 cm, 10-50 cm ve 50-90 cm derinlik basamak larına göre değerlendirilmiştir. Yüzde değerler ve rezerve değerlerin (her derinlik basamağı için ve toplam olarak) incelenmesi sonucunda; örnekleme alanla rındaki karaçamların boy artımı üzerinde organik madde ve total azotun önemli bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, değiştirilebilir katyonlardan potasyum, kalsiyum ve magnezyum ile katyon değişim kapasitesinin de boy artımında etkili oldu ğu görülmüştür. Bunların yanısıra, elde edilen bulgulara göre karaçamın boy artımında, nem koşullarını etkileyen yamaç üst ke narlarından uzaklığın ve bakının da önemli bir rolü vardır. Bu sonuçlar çerçevesinde, karaçamın ekolojik istekleri şu şekilde özetlenebilir: Karaçam meşcereleri alt yamaçta ve gölgeli bakılarda dola yısıyla toprağın nem ve drenaj koşullarının iyi olduğu, yeterli toprak derinliğine sahip alanlarda iyi boy artımı yapabilmekte- -48-dir. Buradan da anlaşılacağı gibi, karaçam optimum yayılış alanı dışında da uygun ortamlar bulduğunda I. bonitetteki gelişimi ya pabilmektedir. Işıktepe mevkii karaçam için uygun yetişme or tamına sahip denebilir. 49-

VI. 2. SUMMARY THE CHEMICAL FEATURES OF THE SOIL AT SOME PINUS NIGRA FORESTS IN IZMIT This research has been done at Isiktepe Location in Forest Directory oftzmit where there are the Pinus Nigra forests formed through planting. It's goal is to able to reveal the relationships between the height i ncrement of Pinus Nigra stands and the chemical features of the soil. The study district extends on 40° 46 `north line of latitude and 29° 54* east longitude. The climate was evaluated according to the measurement results which were measured between 1929 and 1970 years being used WALTER Method. tzmit- Isiktepe area's geological foundation is formed of greenish grey and like purple uncalcareaus schist (sandstone and clay schist) rocks that belongs ordovision and silure formations which come into being in the first time (palaeozoic). It's form is `faded brown forest soil`. The study material was obtained from the sampling areas that those forest were formed through planting. So as to fix the situation of stand development, dominant height and diameter were measured on the sampling areas that they were chosen according to certain specific methods, the -50-principal features as the height above sea level, exposure, inclination, the distance from the confines of slope were deter mined and than soil profiles were dug. The soil samples were taken from specific dept of soil profiles. In each soil sample; the skeleton volume of sand, dust, clay, total nitrogen, organic material, changeable cations (K++, Na++, Mg++, Ca++), the capa city of cation changing and the soil reaction were determined by means of laboratory methods. The soil features were calculated `per cent values` `reser ve values`. Reserve values were calculated per hectare and for the volume of the sample's depth. Findings have been evaluated according to the levels of 0- 10 cm, 10-50 cm and 50-90 cm in the result section. According to the result of examining ` per cent values ` and `reserve values` (for each depth stage and in all), it is fixed that total nitrogen and organic material have considerable impact on height increment of Pinus Nigra trees in the sampling areas. Morover it is observed that, of changeable cations, potas sium, calcium, magnesium and the changing capacity of cations also are effective on the height increment. Apart from that according to the findings have been obtained, distance from the confines of slope which has influence on humidity conditions and also exposure has important roles on height development. Having regard to these results ecological wishes of Pinus Nigra are; Pinus Nigra can make a good height increment on the -51-bottom slope and in the shady aspects. That on these areas humidity and drainage conditions are well depended on its soil depth. What it all conies to, Pinus Nigra can also show the development out of its range as it makes the development at first quality class. Isiktepe location can be regarded suitable for Pinus Nigra` s environment. -52-