Adana ili Seyhan ve Yüreğir ilçelerindeki tarım işletmelerinde işgücü varlığı ve kullanım durumu üzerine bir araştırma

Abstract

60 ÖZET Bu araştırmada, Adana lli-Seyhan ve YUregir İlçelerinde sulu ve kuru koşullarda tarım yapan işletmeler, işgUcli varlığı ve kullanım durumu yönünden karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu amaçla, 1989 üretim yılında, sulu koşullarda tarım yapan işletmelerden 51* i, kuru koşullarda tarım yapan işletmelerden 40' ı ile anket yapılmıştır. İncelenen işletmeler, arazi genişliklerine göre; 1-50, 51-100, 101-200, 201 ve daha büyük dekar olarak gruplara ayrılmış, sonuçlar bu gruplara ve işletmeler ortalamasına göre analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; ortalama aile işgücü varlığı, sulu koşullarda tarım yapan işletmelerde 3.88 E.I.B., kuru koşullarda tarım yapan işletmelerde ise 3.77 E. Î.B. olarak bulunmuştur. Mevcut aile işgücü varlığından, çalışamayan işgücü değerleri düşüldükten sonra geriye kalan kullanılabilir aile işgücü miktarı, sulu koşullarda tarım yapan işletmelerde 1074.76 E.I.G., kuru koşullarda tarım yapan işletmelerde 1048. 15 E. î. G. dür. Bitkisel üretimde kullanılan toplam işgücünün, sulu koşullarda tarım yapan işletmelerde ortalama %27.24*ü, kuru koşullarda tarım yapan işletmelerde ise %48.71'i aile işgücünden karşılanmaktadır. İşletmelerde, bitkisel üretimde kullanılan aile ve yabancı işgücü oranları, üı ünlere göre farklılıklar göstermektedir. Bitkisel üretimde kullanılan fazla işgücü miktarı, gerekli işgücünün, sulu koşullarda tarım yapan işletmelerde ortalama %4. 16' sini, kuru koşullarda tarım yapan işletmelerde ise %5.61'ini o 1 uşturmaktad ı r. Sulu koşullarda tarım yapan işletmelerde, İşletme içinde kullanılan toplam işgücünün %44.26*sı aile işgücü, 55.74'U yabancı işgücüden karşılanmaktadır, kuru koşullarda tarım yapan işletmelerde ise, bu oranlar sırasıyla %77.38 ve %22.62 d ir.61 İncelenen işletmelerin tamamı yabancı işgUcti çalıştır makta, buna karşılık kendi işgüçlerinin bir kısmımda işletme dışında çeşitli alanlarda kullanmaktadırlar. İşletme dışında kullanılan aile işgücü, kullanılabilir aile işglîcUnUn, sulu koşullarda tarım yapan işletmelerde, %9.59'unu, kuru koşullarda tarım yapan işletmeler de ise %10.40'mı oluşturmaktadır. İncelenen işletmelerde, tüm işletme büyüklük gruplarında atıl işgücünün bulunduğu tesbit edilmiştir. işletme ortalamasına göre atıl işgUcU oranı, sulu koşullarda tarım yapan işletmelerde %46.48, kuru koşullarda tarım yapan işletmelerde ise %56.37 dir. Buna göre, atıl işgücü oranını dUşürmek için, işletmelerin Üretim faaliyetlerini, aile işgUcU kaynaklarını daha etkin kullanabilecekleri bir Üretim planına yürütmeleri gerekmektedir.

62 SUMMARY In this study, the dry and irrrigated farms have been investigated comparatively in terms of their labour amounts and uses in Seyhan and YUregir districts, Adana province. For this purpose, in the production year of 1989, surveys have been conducted on 51 of the irrigated farms and 40 of the dry farms in the region. Investigated farms were devided into some certain groups according to their land amount as decars such as 1-50, 51-100, 101-200, 201 and more and the results were analized considering these groups and the averages of farms. According to the results obtained, family labour amount is 3.88 M.W.U. on irrigated farms and 3.77 M.W.U. on dry farms in averages.. After the amount of labour which is unable to work was substracted from the existing family labour amount, the remaining usable family labour amount is 1074.76 M.W.D. on irrigated farms and 1048.15 M.W.D. on dry farms according to the averages of farms. In the farms studied, while the amount of family labour- used for crop production on irrigated farms is 27.24 percent of the total and this rate is 48.71 on dry farms. The rates of family and hired labour used for crop production differ from crop to crop. The extra labour used for crop production is 4.16 percent of the total reguired labour amount on irrigated farms and 5.61 percent on dry farms. On irrigated farms, 44.26 percent of the total used labour amount is met by family labour and 55.74 percent by hired labour. On dry farms, these rates are 77.38 percent and 22.62 percent in order. All of the farms investigated employ hired labour and use a part of their family labour outside farm in contrast. In irrigated farms, the amount of family labour used outside farms is 9.59 percent of the usable labour amount,63 whereas it is 10.40 percent on dry farms. It was observed that idle labour was present in all farm groups studied. The rate of idle labour amount is 46.48 percent on irrigated farms 56.37 percent in dry farms according to the avareges of farms. Thus, investigated farms should make a production plan so that they can make better use of their family labour.