Değişik turunçgil anaçlarının klemantin, satsuma ve fremont mandarin çeşitlerinin meyve verim ve kalitesi üzerine etkileri

Abstract

-125- 6. ÖZBT Araştırmada Vol kamer i ana (Citrus valkaneriana Fasq. ve Tan), Yerll turunç (Citrus aurantium L. var. `Yerli` ), Yuzu (Citrus junos Sieb. ex. Tan.), Brezilya turuncu (Citrus aurantium L. var. `Brezilya`), Carrizo ve Troyer sitranjları (Citrus sinensis Osb. x Poncirus trifoliata Raf.), Taiwanica (Citrus taiwanica Tan. ve Shim.), Kleopatra mandarini (Citrus reshni Hort. ex. Tan.), sitrumelo 1452 (Citrus paradisi Macf. x Poncirus trifoliata (L. ) Raf. var. `1452`) ve Benecke üç Yapraklı (Poncirus trifoliata Raf. var. `Benecke`) anaçları üzerine aşılanmış, 7x7 m aralıklarla 1982 yılında dikilmiş Klemantin (Sidi Aissa klonu), Satsuma (722 klonu) ve Fremont mandarini (7012-11HB 8076 R klonu) ağaçları materyal olarak kullanılmıştır. Denemede farklı anaçların sayılan mandarin çeşitlerinin meyve verim ve kalitelerine olan etkileri 1987 ve 1988 yıllarında araştırılmıştır. Ayrıca, anaç ve kalem çap ölçümleri yapılarak değişik anaç - kalem kombinasyonlarının büyüme ve uyuşma durumları belirlenmiştir. Bide edilen sonuçlar aşağıdaki gibi sıralanabilir; DAgaç basına verim miktarında; 2 yıllık ortalamalara göre Klemantin mandarininde en yüksek verim Volkameriana (103.05 kg), en düşük verim ise Yuzu (41.44 kg), Kleopatra mandarini (38,08 kg) ve Troyer sitranjı (40,05 kg) anaçlarından sağlanmıştır. Satsuma mandarininde yine Volkameriana (46.00 kg) en yüksek verim oluşturmuşken, Troyer sitranjında (12.40 kg) verim en düşük bulunmuştur. Fremont mandarini için verim en yüksek Carrizo sitranjı (42.59 kg), en düşük ise Yerli turunç (11.62 kg) anaçlarından elde edilmiştir. 2)Klemantin mandarininde meyve iriliği anaçlar tarafından etkilenmemiştir. Satsuma mandarininde yıllar ortalamasına göre Yerll turunca asılılarda en iri (116.75 g), Carrizo ve Troyer sitranjları ile Benecke Öç Yapraklı anaçları üzerindekilerde ise en küçük (sırasıyla 88,57 g, 83.31 g ve 86.85 g) meyveler belirlenmiştir. Fremont mandarininde Volkameriana en yüksek meyve ağırlığını oluşturmuşken (85.64 g), Troyer sitranjı ve Benecke Üç Yapraklı anaçlarında meyve ağırlığı en düşük (61.26 g ve 62.39 g) saptanmıştır. 3)Yıllar ortalamasına göre Klemantin mandarininde anaçlar kabuk kalınlığı yönünden etkisiz bulunmuşlardır. Satsuma mandarininde kabuk kalınlığı bakımından en yüksek değer Yerli turunca asılılarda (5.02 mm)-126- belirlenirken, sitranjlar, Kleopatra mandarini ve Benecke Üç Yapraklı anaçları üzerindekilerde kabuk kalınlığı en düşük (sırasıyla 3.8? mm, 4.04 mm, 3.66 mm ve 3,83 mm) bulunmuştur. Fremont mandarininde en kalın kabuklu meyveler Volkamerianaya aşılılardan elde edilirken (3.39 mm), Troyer eitranjı ve Benecke Üç Yapraklı anaçları en ince kabuklu meyveler (2.79 mm ve 2.80 mm) oluşturmuştur, 4)1987 ve 1988 yıllarının ortalamasına göre Kiemantin mandarininde usare en yüksek Benecke Uç Yapraklı (% 49.07), en düşük ise Volkameriana (% 40.09) anaçlarında saptanmıştır. Satsuma mandarininde Benecke Üç Yapraklı, Carrizo sitranjı, Volkameriana anaçlarında usare en yüksek bulunurken (sırasıyla % 44.64, % 43.30 ve % 43.24), Yerli turunç en düşük usare içeriğine (% 35.39) sahip olmuştur. 5)Suda çözünebilir kuru madde miktarı tüm mandarin çeşitlerinde benzerlik göstermiştir. Benecke Üç Yapraklı 3 mandarin çeşidi için en yüksek kuru madde miktarına (sırasıyla % 13.00, % 11.85 ve % 14.43) sahip olmuştur. Klemantin ve Fremont mandarinlerinde en düşük usare Volkamerianada (% 11.31 ve % 11.98), Satsuma mandarininde ise Yerli turunç (% 9.74) ve Yüzü (% 10.10) anaçlarında belirlenmiştir. 6)Klemantin ve Satsuma mandarinlerinde en parlak kabuklu meyveler Benecke Üç Yapraklı üzerinde, en pürüzlü meyveler ise Yerli turunç ve sitrumelo 1452 anaçlarına aşılanmış ağaçlardan elde edilmiştir. 7)Klemantin mandarininde Brezilya turuncu, Satsuma mandarininde sitrumelo 1452 ve Fremont mandarininde Volkameriana anaçlarında büyüme en yüksek saptanmıştır. En zayıf büyüme ise Klemantin mandarini için Yüzü, Satsuma mandarininde Benecke Üç Yapraklı ve Troyer sitranjı, Fremont mandarininde ise Troyer sitranjı anaçlarında belirlenmiştir. 8)Kalem/anaç oranı Klemantin mandarininde en iyi sitrumelo 1452 (0.90), en düşük ise Benecke Üç Yapraklıda (0.61) bulunmuştur. Satsuma mandarininin kalem/anaç oranı en yüksek Kleopatra mandarini (0.94), en düşük ise Troyer sitranjı, Benecke Üç Yapraklı ve sitrumelo 1452 (sırasıyla 0.76, 0.77 ve 0.79) anaçlarından elde edilmiştir. Fremont mandarininde kalem/anaç oranı en yüksek Kleopatra mandarini (0.93), en düşük ise Benecke Üç Yapraklı (0.71) anaçlarında belirlenmiştir.

A -127- 7. SUMMARY In this study, elementine, Satsuma and Fremont mandarins that were budded on Vol kamer i ana (Citrus volkameriana Pasq. and Tan.), local sour orange (Citrus aurantium L. var. `Yerli`), Yuzu (Citrus junos Sieb. ex. Tan.), Brazilian sour orange (Citrus aurantium L. var. `Brezilya`), Carrizo and Troyer citranges (Citrus sinensis Osb. x Poncirus tri fol lata Raf. var. `Troyer` and `Carrizo`), Taiwanica (Citrus taiwanica Tan. and Shim.), Cleopatra mandarin (Citrus reshni Hort. ex. Tan.), citrumelo 1452 (Citrus paradisi Kacf. x Poncirus trifoliate (L. ) Raf. var. `1452`) and Benecke trifoliate (Poncirus trifoliata Raf. var. `Benecke`) rootstocks and planted at 7x7 m in 1982 were used as experimental material. Effects of these rootstocks on the fruit yield and quality of mandarin varieties have been investigated in 1987 and 1988. In addition, growth and compatibility of different rootstock - scion combinations have been determined by measuring rootstock and scion diameters. Results can be summarized as: 1) Yield per tree in two years average was the highest in Clementine mandarin on Volkameriana (103.05 kg), the lowest an Yuzu (41.44 kg), on Cleopatra mandarin (38.08 kg) and on Troyer citrange (40.05 kg). In Satsuma mandarin the highest yield was obtained with Volkameriana (46.00 kg) and the lowest with Troyer citrange (12.40 kg). In Fremont mandarin the highest yield was with Carrizo citrange (42.59 kg) and the lowest with local sour orange (11.62 kg). 2) In Clementine mandarin the fruit size was not effected with rootstocks. The largest fruits in Satsuma mandarin were obtain on local sour orange (116.75 kg), the smallest were on Carrizo and Troyer citranges, and Benecke trifoliate (88.57 g, 83.31 g and 86.85 g, respectively). In Fremont mandarin, Volkameriana has produced the largest fruit (85.64 g), Troyer citrange and Benecke trifoliate rootstocks have produced the smallest fruits (61.26 g and 62.39 g). 3) According to the results, in Clementine mandarin rootstocks were not effective on rind thickness. In Satsuma mandarin rind thickness was greatest on local sour orange (5,02 mm) and least on citranges, Cleopatra mandarin and Benecke trifoliate rootstocks (3.87 mm, 4.04 mm, 3.86 mm and 3.83 mm, respectively). In Fremont mandarin fruits had the thickness rind on-128- Volkameriana <3.39 mm) and the thinnest on Troyer citrange and Benecke trifoliate rootstocks (2.79 mm and 2.80 mm). 4) According to averages of 1987 and 1988, in Clementine mandarin juice content was the highest on Benecke trifoliate (49.07 %) and the least was on Vol kamer i ana (40.09 %). In Satsuma mandarin the juice content was highest on Benecke trifoliate, Carrizo citrange and Volkameriana rootstocks (44.64 %, 43.30 % and 43.24 %, respectively), and the least on local sour orange (35.39 %). 5) Soluble solid contents were similar in all mandarin varieties. Benecke trifoliate has given the highest soluble solid contents with all 3 mandarin varieties (13.00 %, 11.85 % and 14.43 %, respectively). In Clementine and Fremont mandarins the lowest was on Volkameriana (11.31 % and 11.98 %), In Satsuma the lowest was with local sour orange (9.74 %) and Yuzu (10. 10 %) rootstocks. 6) In Clementine and Satsuma mandarins the smoothest rind was on Benecke trifoliate, and the roughest on local sour orange and citrumelo 1452 rootstocks. 7) The growth was most vigorous on Brazilian sour orange in Clementine, on citrumelo 1452 in Satsuma and on Volkameriana in Fremont mandarin. The least growth was on Yuzu in Clementine, on Benecke trifoliate and Troyer citrange in Satsuma, and on Troyer citrange in Fremont mandarin. 8) The best scion/rootstock ratio was on citrumelo 1452 in Clementine mandarin (0,90), the lowest was on Benecke trifoliate (0.61). In Satsuma mandarin, scion/rootstock ratio was highest on Cleopatra mandarin (0,94), the lowest on Troyer citrange, Benecke trifoliate and citrumelo 1452 (0.76, 0.77 and 0.79, respectively) rootstocks. In Fremont mandarin, the highest was on Cleopatra mandarin (0,93) and the lowest on Benecke trifoliate (0.71) rootstocks.