Batman (Yeniköy) ham petrolünün yapısının ve reaktivetisinin global yöntemle tespiti

Abstract

V.ÖZET BATMAN ( YENİKÖY) HAM PETROLÜNÜN YAPISININ VE REAKTİVESİNİN GLOBAL YÖNTEMLE TESBİTÎ Batman ham petrolünden elde edilen asfaltenin piroliz reaksiyonu kinetiği incelenmiştir. Ham petrol örneği Batman bölgesindeki Yeniköy kuyusundan TPAO tarafından sağlanmıştır. Ham petrol 350° C da destilasyona uğratılmıştır. Destilasyondan ele geçen bakiye çözücü ekstraksiyonu ile bileşenlerine aynştınlmıştır. Normal heptanda çözünen kısım maltin, heptanda çözünmeyip, toluende çözünen kısımda asfalten olarak tanımlanır. Asfalten örneğinin elementel analizleri tesbit edilmiştir. Ayrıca Proton NMR landa gerçekleştirilmiştir. Asfaltenin ortak fiziksel özellikte olan, ancak farklı tepkimeler veren karmaşık moleküller topluluğundan oluştuğu düşencesi yaygındır. Piroliz reaksiyonları sonucu meydana gelen asfalten değişimi, 375, 400 ve 425°C sabit sıcaklıklarda 20 -120 dakika zaman aralığında incelenmiştir. Zamana bağlı asfalten değişiminde reaksiyon hız sabitleri hesaplanmıştır. Ayrıca asfalten değişimi temel alınarak aktivasyon enerjisi hesaplanmıştır. Bu bilgiler Yeniköy asfalteninin literatürlerde verilen asfaltenlerinden daha yavaş tepkime verdiği görülmüştür.. -31-

SUMMARY Structure and Reactivity Determination Of Batman (Yeniköy) Crudes Via Global Approach The pyrolysis kinetics of asphaltene from Batman crude was investigated. Crude oil samples from Yeniköy well of Batman field was provided by TPAO Company. The crude oil was subject to the distillation at 350°C. Resid obtained from distillation column was fractionated into components by solvent extraction. The portion soluble in n-heptane is called maltene. The fraction insoluble in n- heptane but soluble in toluene is asphaltene. The asphaltene sample was characterised for elemental content. Proton MNR also was performed. It is generally accepted that asphaltene is a complex ensemble of molecules with common physical properties but different reactivates. Asphaltene pyrolysis reactions was carried out at reaction temperatures of 375, 400, 425°C and for holding times ranging from 20 to 120 minutes in an isothermal reactor system. The temporal variations in asphaltene allowed to calculate the reaction rate constants. Also apparent activation energy were calculated. This information revealed that isolated Yeniköy asphaltene reacts slower than asphaltenes in literature. -32-