Muğla yöresindeki sığla (liquidambar orientalis mill.) ormanlarının gördüğü fonksiyonlar ve işletme amaçlarının saptanması

Abstract

V.ÖZET Anadolu'ya has relikt ve endemik bir tür olan Anadolu Sığla Ağacı (Liquidambar orientalis Mili.) en büyük yayılışını Muğla ve civarında yapmaktadır. 1950'ye kadar sığla orman varlığı 6313 ha. olarak belirlenmiştir. Bu miktar kaçak kesimler, mantar ve böcek zararları, plansız ve düzensiz faydalanmalar sonucu bugün 1425.5 ha.'a gerilemiştir. İklim olarak sıcak ve rutubetli koşullarda iyi gelişmektedir. Dere içlerini ve taban araziyi tercih eder. Yapılan incelemeler türün 900 m. rakıma kadar çıktığını göstermektedir. Sığla ormanlarının önemi birinci olarak türün relikt ve endemik olmasından dolayı genetik çeşitlilik bakımından, ikinci olarak bu ağaçtan üretilen balzam (storax)'dan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle çok yönlü faydalanmaya açık olan türün varlığını devam ettirebilmesi için iyi bir planlamaya ihtiyaç varadır. Bu düşüncelerden yola çıkarak düzensiz ve plansız faydalanmanın yarattığı olumsuz sonuçlan ortadan kaldırmak amacıyla öncelikle idare ve işletme amaçlarının saptanması gerekmektedir. Bu saptamanın nasıl yapılacağı fonksiyonel planlama anlayışıyla birleştirilmiş ve Gökova Orman İşletme Şefliği Örnek Plan Ünitesi üzerinde gösterilmiştir. Toplanan bilgiler ışığında sığla ormanları için gerçekleştirilebilmesi mümkün olan idare ve işletme amaçlarının aşağıdaki şekilde olabileceği ortaya çıkmaktadır : A-Üretim fonksiyonuna dayalı amaçlar 1- Yalnız odun üretimi. 2- Yalnız balzam üretimi. 3- Ana amaç balzam üretimi, yan amaç odun üretimi. 4- Ana amaç balzam üretimi,yan amaç odun üretimi. B-Diğer fonsiyonlara dayalı amaçlar 1 -Bilimsel kullanım amaçlı ormanlar. 412-Sağlık ve Estetik kullanım amaçlı ormanlar. Meşcere kuruluşlarına önceden tespit edilen bu amaçlar doğrultusunda silvikültürel müdahalenin yapılması halinde sığla ormanları daha verimli olarak işletilebilecektir.Ancak amaç saptamalarındaki sonuçların örnek bir plan ünitesinde denenerek sonuçlarının görülmesinin faydalı olacağı açıktır. 42

SUMMARY DETERMINING OF FUNCTIONS AND MANAGEMENT AIMS OF SWEETGUM {Liquidambar orientalis Mill.) FORESTS EST MUGLA REGION The largest distribution of Anatolian Sweetgum (Liquidambar orientalis Mill.) that is relict and endemic species of Turkey, is in Muğla and neighbouring provinces. Anatolian Sweetgum forests were 63 13 ha. until 1950. This area was decreased to 1425.5 ha. as a result of illegal cutting, fungi and insect damage and unplanned - irregular - utilisation. Anatolian Sweetgum trees grow better in warm and humid climatic conditions. It prefers valleys and coastal areas. According to the some investigations, it is found at 900 m. altitude in some places. The importance of Anatolian Sweetgum forests, first this species has genetic diversity because it has relict and endemic characteristics; second the storax that extracted from this tree. For this reason, planning is necessary to survive this species that is suitable for multiple use. Management and Planning aims should be determined for removal of negative impact of results of irregular and unplanned utilisation. This determination is unified with functional planning approach and it is shown in Gökova Forest District model plan unit. Planning and Management aims of Anatolian Sweetgum forests are listed below; A) Aims based on Production Functions 1-Only Wood Production Aim 2-Only storax production Aim 3 -Main aim is storax production, minor aim is Wood Production 4-Main aim is Wood Production, minor aim is storax production 43B) Aims based on Other function 1 -Scientific Use 2-Health and Aesthetic (Amenity) Use Anatolian Sweetgum forests will be used more efficient if above listed aims would be considered in stand establishment. But, it is clear that testing and observing results of this determination of these aims on a model plan unit are useful. 44