1 Ekim 1995 Dinar depremi artsarsıntılarının kaynak parametreleri

Abstract

ÖZ 1 EKİM 1995 DINAR DEPREMİ ARTSARSINHLARINTN KAYNAK PARAMETRELERİ Dinar ilçesi ve civarını etkileyen 1 Ekim 1995 Dinar depremi (Ml= 6.0) sonrasında B.Ü. Kandilli Rasathanesi Deprem Mühendisliği Bölümü tarafından bölgeye geçici olarak 5 adet ivme-ölçer yerleştirilmiş ve artsarsıntılar kaydedilmiştir. Bu çalışma, 7-12 Ekim 1995 tarihleri arasında ivme-ölçerler tarafından kaydedilen 53 artsarsıntının spektral yöntemlerle kaynak parametrelerinin saptanmasını içermektedir. Depremlerin büyüklükleri 2.5< Mı< 4.1, odak derinlikleri 5-15 km, odak-istasyon arasındaki uzaklıklar ise 6-30 km arasında değişmektedir. Kaynak parametrelerinin hesaplanmasında Brune (1970)'un dairesel kaynak modeli esas alınıp S-dalgalannın spektrumlan kullanılarak kaynak parametreleri hesaplanmıştır. Bunun için öncelikle ivme sismogramlanmn transvers bileşenlerinden SH fazlan seçilmiş, integrali alınarak önce hıza daha sonra yerdeğiştirmeye geçilmiş ve Hızlı Fourier Dönüşümü (FFT) kullanılarak spektrumlan elde edilmiştir. Spektrumlardan okunan spektral parametreler, düşük frekans seviyesi (Q0) ve köşe frekansı (fo)'dan yararlanarak depremlerin dinamik kaynak parametrelerinden sismik moment (Mo), dairesel kaynak yançapı (r), gerilme düşümü (Act) ve sismik dalga enerjisi (Es) hesaplanmıştır. Hesaplamalar sonucunda; Mo'm 7.35E+19 ile 3.35E+22 dyne.cm arasında, r'nin 0.15 ile 0.57 km arasında, Acı'nın 5.13 ile 100.9 bar arasında, Es'in ise 3.90E+14 ile 1.80E+18 erg arasında değiştiği bulunmuştur. Kaynak parametreleri arasındaki ilişkilerden; Mo-MLarasmda, logMo = 1.19ML+17.08 2.5< ML< 4.1ES-ML arasında, logEs = 1.66ML+10.88 2.5< ML< 4.1 bağıntılan bulunmuştur. Ayrıca Mo-r-Ao ilişkilerinden Mo< 1021 dyne, cm olan depremlerin gerilme düşümlerinin momentle azaldığı, bunun sonucu olarak araştırdığımız Ml- r ve ML- f0 ilişkilerinden ML< 3.6 olan depremlerin kaynak yarıçaplarının ve köşe frekanslarının yaklaşık sabit olduğu görülmüştür. Daha sonra kabuktaki soğurmanın spektral parametreler üzerindeki etkisi araştırılmış ve spektal parametreler üzerinde çok fazla etkili olmadığı, sabit köşe frekansının nedeninin kabuktaki soğurma olmadığı bulunmuştur. Ayrıca, alıcıların yerleştirildikleri yerlerin, spektrumlar üzerindeki etkileri araştırılmış ve kayıtların bu yerlerden oldukça etkilendikleri bulunmuştur.

ABSTRACT SOURCE PARAMETERS OF THE AFTERSHOCKS OF 1 OCTOBER 1995 DİNAR EARTHQUAKE After the Dinar earthquake (Ml=6.0) of 1 October 1995 5 accelerograph were temporarily located in the region by Kandilli Observatory and Earthquake Research Institute Earthquake Engineering Department and aftershocks were recorded. This study aims to determine source parameters of the 53 aftershocks of the Dinar earthquake from the S-wave spectra. The focal depths and hypocentral distances of these aftershocks, range from 5 to 15 km and from 6 to 30 km respectively. The S-wave spectra were analyzed with respect to the Brune (1970)' s circular source model. First the portion of the strong motion record encompassing the SH-wave phase was windowed, then the integration was taken to obtain the velocity and the displacement seismogram according to trapezoid rule. The final step of the analysis is the Fast Fourier Transform (FFT) of the displacement seismogram of the SH- wave phase. Following Archuleta et al. (1982), when two or more stations recorded the same event, an average low frequency spectral level (<Oo>) was estimated and used to obtain the corresponding average seismic moment (<Mo>). For the corner frequency at each station, a source radius was computed using Brune (1970)' s relation for a circular fault. An average source radius (<r>) was computed taking arithmetic average for each aftershocks. Finally, using these parameters average stress drop (<Aa>) and seismic energy (Es) were estimated.The seismic moment range from 2.35E+19 to 3.35E+22 dyne.cm. The stress drop range from 5.15 to 100.9 bars. The source radius range from 0.15 to 0.57 km. The seismic energy range from 3.90E+14 to 1.80E+18 erg. Following relations are determined; Seismic Moment (Mo) - Magnitude (Ml); logMo= 1.19ML+ 17.08 2.5^ML^4.1 Seismic Energy (Es) - Magnitude (Ml); logEs= 1.66ML+ 10.88 2.5^ML^4.1 Additionally, from the relationships among Mo-r-Ao we have found that the stress drop is increasing with moment and the corner frequency and source radius for earthquakes of Ml<3.6 (MoslO21 dyne.cm) are nearly constants. Finally, the effects of attenuation on the source parameters were investigated and no significant effect were found. Reason of constant corner frequency was thought not to be the attenuation within the crust. It has been observed that the spectrum has been significantly effected from the site conditions of receivers.