Geçici elektromanyetik yöntem ile yeraltının 1-boyutlu modellenmesi

Abstract

IV oz Geçici elektromanyetik yöntem akımın ansızın t=0 anında kesilmesi sonuca yetin tepkisini inceleyen bir yöntemdir. Verici olarak manyetik bir dipol kullanılarak sığ araştırmalar, elektrik bir dipol kullanılarak ise derin araştırmalar yapılar. Bu yöntemde erken ve geç zaman görünür özdirenç eğrileri şeklinde iki ayrı çözüm elde edilir. Verilerin değerlendirmeye hazır hale gelmesi için yığma işlemi, dekonvolüsyon ve fîltreleme işlemleri uygulanır. Yapılan 1-B lu modelleme çalışmasında LOTEM ve PROTEM yönteminden elde edilen verilerin değerlendirilmesi için MODALL ve RECTAN programlan kullanılmıştır. MODALL. programının kullanılması sonucu tabakaların özdirençlerinin düşürülmesiyle veya tabakaların kalınlıklarının arttırılmasıyla o tabakaların daha iyi tanımlandığı, tabakaların özdirençlerinin arttırılmasıyla veya kalınlıklarının düşürülmesiyle daha sonraki katmanların nisbeten daha iyi belirlendiği görülür. RECTAN programında ise, iletken tabakaların, kalınlık değişiminin daha iyi bir ayırım gücü verdiği ve 10 x 10 m boyutlarındaki halkadan 3 A akımın ilgilenilen zaman diliminde yeterli ölçüde S/N sağladığı görülmektedir. Daha sonraki uygulamalar bize TEM yönteminin dirençli katman altındaki iletken yapılatın belirlenmesinde çok iyi neticeler vergini göstermiştir.

ABSTRACT 1- Dimensional Modelling of die Earth using Transient Electromagnetic Method The Transient electromagnetic method based on me calculation of earth's response for the current interruption at the time of t=0. Shallow explorations are made using a horizontal magnetic dipoi as a transmitter and deep explorations are made using an electric dipol. In this method two different solutions are obtained as early and late time apparent rezistivity curves. Stacking, deconvohmon and filtrering are made to make the data ready for processing. For 1-D model studies MODALL and RECTAN programs are used to investigate data obtained from LOTEM and PROTEM methods. The MODALL program describes the layers if their resistivities are lower and thicknesses are higher. But, in the case o higher resistivities and thinner layers the parameters of following layers achieved relatively better. The RECTAN program shows mat the thickness variations on the conductive layer gives a very good resolution and a 3 A current that flows inthelOxlOm tansmitter coil provides sufficient S/N over the time range of interest The additional studies shows us that the TEM method gives very good results for identifing the conductive bodies under the rezistive layers.