Batı Karadeniz bölgesinde yetişen adi ceviz (juglans regia L.) odununun bazı anatomik ve fiziksel özellikleri

Abstract

ÖZET Batı Karadeniz Bölgesinde Yetişen Adi Ceviz (Juglans regia L.) Odununun Bazı Anatomik Ve Fiziksel Özellikleri Bugüne kadar, ülkemiz ekonomisinde oldukça önemli olan ceviz odununa ait kapsamlı bir araştırma yapılmamış olduğundan böyle bir araştırma plânlanmış, ceviz odununun anatomik ve fiziksel özellikleri incelenerek, endüstriyel alanda kullanımına yönelik öneriler geliştirmek, ayrıca bundan sonra yapılacak çalışmalara ışık tutmak amaçlanmıştır. Araştırma, Batı Karadeniz Bölgesinde üç farklı seriden alman ve yaşlan 26-51 (ort. 38) arasında değişen 10 örnek ağaç üzerinde gerçekleştirilmiştir. Makroskopik özellikler bakımından yapılan tespitlerde, ortalama yıllık halka genişliği 6.300 mm olarak belirlenmiştir. Mikroskopik incelemelerde, ana dokunun lif traheidlerinden oluştuğu gözlenmiştir. mm2'de ortalama trahe sayısı 9.178 adet olarak belirlenirken, ortalama trahe teğet çapı 135.371 um, teğet çift çeper kalınlığı ise 10.786 um olarak tespit edilmiştir. Lif traheidlerinin ortalama teğet çapının 24.862 um, teğet çift çeper kalınlığının ise 6.216 um olduğu belirlenmiştir. Ortalama lif uzunluğu 1373.346 um olarak tespit edilmiştir. Odun dokusu içerisinde, boyuna paraşimler apotraheal dağınık, teğet şuralı, paratraheal kümeli ve inisiyal sınır paranşimleri düzeninde bulunmaktadır. Öz ışınlan homoselüler ve heteroselüler yapıda olup, homoselüler öz ışınlan tamamen ve yatık hücrelerden oluşmuştur. Heteroselüler öz ışınlan ise ortada yatık, kenarlarda çoğunlukla 1, nadiren 3 sıra kare şekilli hücrelerden oluşmaktadır. Genişlikleri 1-5 (çoğunlukla 3-4) hücre arasında değişmekte olup, mm'deki sayılan ortalama 5.829 adet olarak tespit edilmiştir. Fiziksel özelliklerin incelenmesi sonucunda; ortalama hava kurusu yoğunluk değeri 0.581 g/cm3, tam kuru yoğunluk değeri 0.548 g/cm3, hacim ağırlık değeri ise 0.470 g/cm3 olarak belirlenmiştir. Yapılan denemeler sonunda, hacmen daralma miktan ortalama % 10.401, hacmen genişleme miktan ortalama % 14.074, lif doygunluğu rutubet derecesi ise, ortalama % 22.129 olarak tespit edilmiştir. XIX

SUMMARY Some Anatomical and Physical Properties of European Walnut Wood {Juglans regia L.) Grown in The Western Black Sea Region in Turkey Wood properties of European Walnut (Juglans regia L.) has not been widely studied although it is an economically valuable tree species in Turkey. This study was conducted to determine its anatomical and physical properties, and to make some proposals related to its industrial usage. Ten trees, 26-51 years old with the average age of 38, were collected from three different locations of the Western Black Sea Region in Turkey for the research. The following results of the macroscopic and microscopic observations of the wood were obtained. Main growth ring width is 6.3 mm. The wood tissue is mainly composed of fiber-tracheids. Mean fiber-tracheid diameter (tangential) and mean fiber- tracheid double wall thickness (tangential) are 24.862 and 6.216 micrometer, respectively. Mean number of vessel per mm2 is 9.178. Vessels have a mean diameter (tangential) of 135.371 micrometer while their mean double wall thickness (tangential) is 10.786 micrometer. Fibers have a mean length of 1373.346 micrometer. Axial paranchyma apotracheal diffuse, diffuse in aggregates to 1- seriate tangential band, scanty paratracheal and initial paranchyma. Rays homocellular, composed of procumbent cells only, or heterocellular with procumbent central cells and one row (rarely 3) of square marginal cells. Ray width is 1-5 (mainly, 3-4) seriate. Mean number of ray per mm2 is 5.829. As physical properties of the wood, main air-dry and oven-dry densities of the wood are 0.581 and 0.548 g/cm3, respectively while basic density 0.470 g/cm3. Main volumetric shrinkage and volumetric swelling values are 10.401 % and 14.074 % respectively. Main fiber saturation point is 22.129 %. XX