Orman kaynaklarında doğa turizmi ve av turizmi etkinliklerinin ekonomik çözümlemeleri

Abstract

ÖZET ORMAN KAYNAKLARINDA DOĞA TURİZMİ VE AV TURİZMİ ETKİNLİKLERİNİN EKONOMİK ÇÖZÜMLEMELERİ Bu çalışmada, uygulama alam orman kaynaklan olan doğa turizmi ve av turizmi etkinliklerinin ekonomisi incelenmiştir. Çalışma içerisinde doğa turizmi ve av turizmi birbirinden ayrı olarak ele alınmıştır. Bunun nedeni doğa turizmi ve av turizminin, uygulama alam, ortaya çıkışı ve gelişimi bakımından farklı özelliklere sahip olmasından kaynaklanmaktadır. 1980'li yıllarda sözü edilmeye başlanan ve 1990'lı yıllarla birlikte turizm ekonomisinde giderek önem kazanan doğa turizmi, deniz, kum, güneş üçgenini kapsayan kitle turizminin bir alternatifi olarak gelişmiştir. Rafting, kano, dağcılık, manzara seyri, uzun doğa yürüyüşleri gibi birçok etkinlik doğa turizmi içerisinde yer almaktadır. Bu etkinliklerin uygulandığı orman kaynaklarından (korunan alanlar) olan Kızıldağ Milli Parkı'na ilişkin fayda / masraf kriterinin sonucuna göre (1.46) bu alana doğa turizmi etkinlikleri için yapılan yatırımın ekonomik anlamda uygun olduğu görülmektedir. Korunan alanlarda doğa turizmi etkinliklerinin dengeli olarak geliştirilmesi için master planların tamamlanması, ulaşım olanaklarının arttırılması, doğa turizmi etkinlikleri için uygun ücretlendirmenin yapılması, reklam ve tamtımm gerçekleştirilmesi gereklidir. Gerek iç gerekse dış kaynaklı doğa turizmi taleplerinin karşılanması ve ülke ekonomisi, yerel ekonomi, doğal kaynak yönetimi ve özel yatırımcılar arasında paylaşılan gelirlerin artışı bu önlemlerin alınmasına bağlıdır. Av turizmi etkinliklerinde de doğa turizmi etkinliklerinde olduğu gibi elde edilen gelirler çok yönlüdür. Bu gelirlerin bölüşümü; Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Milli Parklar ve Av- Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü, Kamu kuruluşları, köy tüzel kişilikleri, seyahat acentalan ve diğer sektörler arasında olmaktadır. Elde edilen gelirlerin kaynaklan, av tezkereleri, alan avlanma kartlan ve avlanma bedelleri ile av turizmi il ilgili diğer gelirlerden oluşmaktadır. Ancak Merkez Av Komisyonu (MAK) tarafından belirlenen avlanma bedellerinin düşük olması gibi nedenlerle av turizminden elde edilen gelirler düşük seviyelerde kalmaktadır. Bunun yanında Türkiye avlaklan içerisinde yaşayan av hayvanlanna ilişkin envanter çalışmalarının tamamlanmamış olması, yaban hayvanlanm hem tür hem sayı olarak azalması, usulsüz avcılığın yüksek düzeyde olması, eğitim eksikliği gibi sorunlar av turizminin gelişmesi için darboğaz oluşturmaktadır. Av turizminden elde edilecek gelirlerin artışı, belirtilen sorunların giderilmesi için yapılacak çalışmalann sonuçlandınlmasma bağlıdır. Çünkü Türkiye, avlanılabilecek av hayvanı çeşitliliği bakımından zengin bir ülkedir. Bu nedenle bu kaynaklann av turizmi kapsamında kullanması halinde elde edilecek gelir yüksek düzeyde olacaktır. Sonuç olarak, Orman kaynaklannda doğa turizmi ve av turizmi etkinlMerinin geliştirilmesi ile değişen turizm talepleri karşılanabilecek, bunun yanında ekonomik, sosyal, biyolojik, kültürel ve yasal yönden faydalar ortaya çıkacaktır. Doğaya dayalı olan bu etkinlikler çevre bilincinin oluşumuna katkı sağlayacak ve doğal kaynaklann korunması da sağlanmış olacaktır. Anahtar Kelimeler: Doğa Turizmi, Av Turizmi, Korunan Alanlar XIII

SUMMARY ECONOMIC ANALYSIS OF ECOTOURISM AND HUNTING TOURISM ACTIVITIES IN FOREST RESOURCES In this thesis, economic activities of ecotourism and hunting tourism were studied in forest resources. Ecotourism and hunting tourism were examined apart from each other in the study. This is because ecotourism and hunting tourism differ from each other in terms of their application sites, appearance and development. Ecotourism, as an alternative to mass tourism which includes sea, sand and sun triangle has mentioned in 1980s for the first time and in 1990s it gradually gained a great importance in tourism economics. Rafting, canoeing, mountain climbing, sight seeing and hiking activities etc. are included in ecotourism. According to result of the cost benefit analysis of Kızıldağ National Park (Protected Area) where these activities take place it has been found that the investment which was made for this area was appropriate. In order to improve ecotourism activities in protected areas, completion of master plans and transportation roads with a resonable entry fee pricing, also introduction and promotion are required. Meeting internal and external ecotourism, national and local economy demands, natural resource management requirements and increasing the income shared by private investors are closely related to these precuations. Incomes which are gained in hunting tourism activities are also various as is in ecotourism. Income is shared among by various public institutions (e.g: Ministry of Finance), General Directorate of National Parks and Game-Wildlife, village organizations, travel agencies and other sectors. Source of incomes comes from hunting licenses, hunting fees and other hunting-based benefits. Benefits gained from hunting is not satisfactory enough due to low hunting fees determined by Central Hunting Commission (MAK). In addition, problems such as incompleted wildlife animal inventory in Turkey, decrease in the number of wildlife species and lack of educational information cause barriers from the point of view of hunting improvement. Income increase that would be gained from game hunting depends on solving problems which were mentioned above and completing researches that would be carried out on this subject. Because Turkey is a rich country in terms of number of wildlife animal species, using these resources in wildlife tourism would increase the benefit. As a result, by improving ecotourism and hunting tourism activities various changing demands would be met. In addition, economic, social, biological, cultural and legal benefits would be obtained. These activities based on nature would also contribute in creating an environmental consciousness and therefore protection of natural resources would be achieved. Keywords: Ecotourism, Hunting Tourism, Protected Areas XIV