Çukurova bölgesinde birinci ve ikinci ürün soyada görülen önemli zararlıların populasyon gelişmelerinin belirlenmesi

Abstract

44 ÖZET Çukurova Bölgesinde Balcalı yöresinde birinci ürün ve ikinci ürün soyada görülen önemli zararlıların populasyon gelişmeleri karşılaştırmalı bu çalışmayla incelenmiştir. Bemisia tabaci Genn., Balcalı'da her üç yılda da soyanın çiçeklenme döneminde başlamış ve kapsül oluşumu döneminde en üst seviyesine ulaşmıştır. Beyaz sineğin birinci ve ikinci ürün soyada görülen populasyonları arasında önemli farklılıklar olmuştur. Her üç yılda da ikinci üründe oluşan populasyonlar birinci ürüne göre çok daha yüksek olmuştur. Thrips tabaci Lind., birinci ve ikinci ürün soyada fide döneminde ortaya çıkmıştır. Zararlı birinci ürün soyada ikinci ürün soyaya göre daha yüksek populasyon oluşturmuştur. Fakat birinci ve ikinci ürün soyanın tüm vegetasyonu süresince yapılan sayımlarda, trips her iki üründe de ekonomik zarar eşiğinin altında bir populasyon oluşturmuştur. Aphis gossypii Glov. Balcalı'da birinci ve ikinci ürün soyada bitkinin fide döneminde başlamış ve çiçeklenme döneminede en üst seviyesine ulaşmıştır, ikinci ürün soyada daha yüksek populasyon oluşturan zararlı, her iki üründe de ekonomik zarar eşiğinin altında kalmıştır. Heliothis armigera Hübner, her üç yılda da birinci ve ikinci ürün soyada ekonomik zarar eşiği altında populasyon oluşturmuştur. 1994 ve 1995 yıllarında hiç larvaya rastlanmazken, çok önemsiz seviyede yumurta populasyonlarına rastlanmıştır. Yumurta populasyonu en yüksek seviyeye, soyanın çiçeklenme döneminde ulaşmıştır. Mezara viridula L. populasyonu her üç yılda da birinci ve ikinci üründe en yüksek populasyona bitkinin kapsül oluşumu döneminde ulaşmıştır. Zararlı, ikinci ürün soyada birinci ürün soyaya göre daha uzun süreli bir populasyon oluşturmuştur. Çalışmada ikinci ürün soyda45 görülen uzun süreli zararlı populasyonu önemli seviyelere ulaşmamıştır. 1994 ve 1995 yıllarında birinci ve ikinci üründe görülen Spodoptera littoralis Boisd. populasyonu soyanın kapsül oluşumu döneminde ortaya çıkmıştır. Zararlı ikinci ürün soyada birinci ürüne göre daha yüksek populasyon oluşturmuş ve ekonomik zarar eşiğinin üzerine çıkmıştır. Tetranychus cinnabarinus Koch. Populasyonu çalışma süresince sadece 1993 yılında görülmüştür. Zararlı populasyonu en üst seviyesine her iki üründe de soyanın kapsül oluşumu döneminde ulaşmıştır. Birinci ve ikinci ürün soyada görülen populasyon büyüklükleri arasında fark önemli olmamıştır.

46 SUMMARY In this study the population dynamics of pests on as main and second crop soybean were determined in Balcali in Çukurova (Turkey). In Balcali, Bemisia tabaci Genn. occured at flowering stage of soybean and reached the highest level at pod stage of soybean in all three years. There was a great differences between the population of whitefly on as main crop compared to second crop. The population on as second crop was higher than on as main crop. Thrips tabaci Lind. occured at seedling stage on as main and second crop soybean. Thrips population on the main crop was. higher than on the second crop. Thrips population was lower than economic threshold on as main and as second crop soybean. In Balcali, Aphis gossypii Glov. occured at seedling stage of the main and the second crop soybean and reach the highest level at flowering stage. The population on the second crop soybean was higher but still lower than the economic threshold. The population of Heliothis armigera Hübner was lower than the economic threshold on the main and the second crop soybean in all three years. No larvae was found but a few eggs were determined in 1994 and 1995. Egg population reached the highest level at flowering stage of soybean. Nezara viridula L. population reached the highest level at pod stage of soybean. The population on the second crop soybean occured longer than on the main crop soybean. Spodoptera littoralis Boisd. population on the main and the second crop soybean at pod stage of soybean in 1994 and 1995. The population on the second crop was higher than on the main crop and exceeded the economic threshold.47 Tetranychus cinnabarinus Koch population occured only in 1993. The population reached the highest level at pod stages both on the main and the second crop soybean. There was only little differences between the population on the main and the second crop soybean.