14N + 235U füzyon reaksiyonunda simetrik ve asimetrik fisyon ürünleri dağılımlarının incelenmesi

Abstract

ÖZET uN + 235u FÜZYON REAKSİYONUNDA SİMETRİK VE ASİMETRİK FİSYON ÜRÜNLERİ DAĞILIMLARININ İNCELENMESİ Deneysel kısmı Güney Afrika Cumhuriyeti (Cape Town) Ulusal Hızlandırıcı Merkezi, NAC ( National Accelerator Centre ) siklotron kompleksinde gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı,enerjileri nükleon başına 10 MeV'e kadar hızlandırılan 14N iyonlarının 500 /ıgr:j cm2'lik ince bir 235U hedefle bombardmanıyla oluşan 14N + 235U reaksiyonuyla meydana gelen reaksiyon kanallarının incelenmesi, simetrik ve asimetrik fisyon olaylarına ait kütle dağılımlarının belirlenmesidir. Uyarılmış seviyelerden reaksiyon ürünü olarak oluşan fisyon ürünlerinin ayrıntılı gama spektroskopisi, çok dedektörlü gama ışını spektroskopisi AFRODITE (African Omnipurpose Detector for Innova tive Techniques and Experiments) veri toplama sistemi (data acqusi- tion system) ile elde edilmiştir. Yayınladıkları fisyon ürünlerini be lirleyebilmek amacıyla karakteristik X-ışmlarının dedekte edilmesi için LEP (Lower Energy Photon) dedektörleri,fisyon ürünlerinin uyarılmış seviyelerinin bozunması ile yayınlanan gama ışınlarının dedekte edilmesi için CLOVER dedektörleri ve yüklü fisyon parçalarının dedeksiyonu için yüklü tanecik dedektörleri kullanılmıştır. Deney süresince mag- netik teyplere kaydedilen ve bilgisayar ortamına aktarılan veriler üzerine Linux işletim sisteminde çalışan `RADWARE` ve `xmgrace` Analiz Programlarıyla analiz yapılarak derlenme düzenlenme ve çözümlenme leri sağlanmıştır. XI

SUMMARY INVESTIGATION ON SYMMETRIC AND ASYMMETRIC MASS DISTRIBUTION OF FISSION FRAGMENTS FROM i4N + 235n REACTION The purpose of this work is to determine fission fragments and mass distribution of symmetric and asymmetric fission. The data were obtained in the 14N + 235U reaction with 14N ions accelerated 10 MeV/nucleon as a projectile on a thin uranyum target.The experimen tal part of this work was performed at National Accelerator Center Cyclotron complex in South Africa. For X and gamma-rays detection AFRODITE (African Omni- purpose Detector for Innovative Techniques) Spectrometer was used. LEP (Lower Energy Photon) and Solar Cell detectors were used to detect characterictics X-rays in order to determine fission fragments and Clover detectors were used to detect gamma-rays which occur decay of fission fragments excited states. The analyse of this work were done by using RAD WARE and xmgrace analyse programs that work in Linux Operating System. XII