Çukurova koşullarında, farklı yaprak tipine sahip bazı ekmeklik buğday çeşitlerinde, ekim sıklığının verim ve verim unsurlarına etkisi

Abstract

oz YÜKSEK LİSANS TEZİ ÇUKUROVA KOŞULLARINDA, FARKLI YAPRAK TTPINE SAHİP BAZI EKMEKLİK BUĞDAY ÇEŞİTLERİNDE, EKİM SIKLIĞININ VERİM VE VERİM UNSURLARINA ETKİSİ İbrahim MANCAK ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TARLA BİTKİLERİ ANABİLİM DALI Danışman : Prof. Dr. İbrahim GENÇ Yıl : 2001 Sayfa : 67 Jüri : Prof. Dr. İbrahim GENÇ Prof. Dr. Müjde KOÇ Prof. Dr. M. Rıfat DERİCİ Çukurova koşullarında, beş farklı ekim sıklığında farklı yaprak tipine sahip üç farklı ekmeklik buğday genotipinin (dik yapraklı Chil2/Star, yan yatık yapraklı Genç 99 ve yatık yapraklı Pastör çeşitleri) farklı ekim sıklıklarına (350, 450, 550, 650 ve 750 tohum/m2)olan tepkilerini incelemek amacı ile 2000-2001 yetiştirme sezonunda Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü taban deneme alanında yürütülmüştür. Araştırma, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamak olarak düzenlenmiştir. Araştırma neticesinde, en yüksek tane verimi yatık yapraklı Pastör çeşidinde olmuş ve tane verimi ile m2'de başak sayısı, bitkide başak sayısı, bayrak yaprak alanı indeksi ve hasat indeksi değerleri arasında olumlu bir ilişki saptanmıştır. Tane verimi ve hasat indeksi ekim sıklıkları yönünden önemli olmamasına rağmen, en yüksek tane verimi (464,3 kg) ve hasat indeksi (%29) 550 tohum/m2 ekim sıklığında olmuş ve daha sonra artan ekim sıklıkları ile azalmıştır. Bu durum bölgede önerilen 450- 550 tohum/m2 ekim sıklıklarını destekler niteliktedir. Bunun yanında bitki topluluğunda ışık geçirgenliğinin artan ekim sıklığı ile azaldığı, dik yapraklı çeşitlerin yatık yapraklı çeşitlere göre bitki topluluğunda ışık geçirgenliğinin daha fazla olduğu saptanmıştır. Yetiştirme sezonunda olumsuz iklim koşullarının özellikle hasat öncesi şiddetli yağışların neden olduğu yatmaların verim ve bir çok verim unsurlarına olumsuz etkileri saptanmış ve araştırmanın daha uygun yetişme sezonlarında ki sonuçlarının incelenmesi amacı ile sürdürülmesinde yarar görülmüştür. Anahtar Kelimeler : buğday, ekim sıklığı, yaprak açısı, ışık geçirgenliği

ABSTRACT Msc THESIS AN INVESTIGATION ON THE EFFECT OF DIFFERENT SOWING RATES ON YIELD AND YIELD COMPONENTS OF THREE WHEAT LINES WHICH HAVE DIFFERENT LEAF ANGLES Ibrahim MANCAK DEPARTMENT OF FIELD CROPS INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisior : Prof. Dr. Ibrahim GENÇ Year: 2001, Pages: 67 Jury : Prof. Dr. Ibrahim GENÇ Prof. Dr. Müjde KOÇ Prof. Dr. M. Rıfat DERİCİ This research was carried out during the 2000-2001 season under Çukurova conditions to determine the effect of different sowing rates on the yield and yield components of three bread wheat genotyps which have different leaf inclimatious (erect, semi-horizontal and horizontal leaf). The experiments were arranged in randomized complete block design with three replication. In this study, Chill2 / Star (erect leaf), Genç 99 (sub horizental leaf) and Pastor (horizental leaf) weath genotyps and five sowing rates (350, 450, 550, 650, 750 grains/m2) were used as the material. Although there is no significant relationship between grain yield and sowing rate, highest grain yield and sowing rate, highset grain yield and harvest index were optained from the sowing rates of 550 grain/m2. This result support suggested 450 and 550 grain/m2 sowing rate for the Çukurova Region. İt was also observed that light penetration was decreased whit increased sowing density, and the horizantal orientation of leaves were more effective in prevention of light penetration. Lodging caused by preharvest rains was determined to the highly deleterious on the yield and yield components. Thus it is advisable to continioue the investigation under more favorable conditions. Key Words: Wheat, sowing rates, light penetration, leaf angle.