Gözlükule (Tarsus) kazısı etüdlük Erken Tunç Çağı seramiklerinin mikromorfolojisi

Abstract

öz YÜKSEK LİSANS TEZİ GÖZLÜKÜLE (TARSUS) KAZISI ETUDLUK ERKEN TUNÇ ÇAĞI SERAMİKLERİNİN MİKROMORFOLOJİSİ H.ASENA KIZILARSLANOGLU ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ARKEOMETRİ AN ABİLİM DALI Danışman: Prof. Dr. Selim KAPUR Yıl : 2002, Sayfa: 161 Jüri : Prof. Dr. Selim KAPUR : Yrd.Doç. Dr. K. Serdar GİRGİNER : Prof. Dr. Cengiz YETİŞ Bu tez çalışmasında, Adana Etnografya Müzesinin Tarsus Gözlükule Höyüğü etüdlük Erken Tunç Çağı kasalarından seçilen seramiklerin mineralojik, mikromorfolojik ve kimyasal yönden tanımlamaları yapılarak, hammadde kaynaklarının ve teknolojilerinin saptanması amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen tüm analiz sonuçları değerlendirilerek Tarsus Gözlükule Erken Tunç Çağı seramiklerinin yapımında Tarsus ve yakınlarında yer alan metamorfik, çökel ve volkanik hammadde kaynaklan ile birlikte lagünel kil hammaddelerinin kullanıldığı saptanmıştır. Buna karşın IX no'lu örneğin camlaşma düzeyi ile mineralojisi söz konusu örneğin ithal olma olasılığını arttırmıştır. Ayrıca seramikler üzerinde yapılan çalışmalar ile seçilen örneklerin, hamur hammadde ve teknolojik özellikleri ile Goldman'ın (1956) hazırladığı katalogla yapılan karşılaştırmalar değerlendirildiğinde, Erken Tunç Çağı kasalarından seçilen örneklerin hepsinin bu döneme ait olmadığı, bir kısmının daha geç evreler olan Orta ve Geç Tunç çağlarına tarihlendirilebileceği saptanmıştır. Araştırma sonuçlan daha önce bir çok kez olduğu üzere arkeolojik çalışmaların arkeometrik yaklaşımlarla desteklenmesi gerekliliğini ortaya koymuştur. Anahtar Kelimeler: Gözlükule (Tarsus), Arkeometri, Erken Tunç Çağı, Mikromorfoloji, Mineraloji.

ABSTRACT MSc THESIS THE MICROMORPHOLOGY OF GOZLUKULE (TARSUS) EXCAVATION OF THE EARLY BRONZE AGE SURVEY CERAMICS H.ASENA KIZHARSLANOGLU UNIVERSITY OF ÇUKUROVA INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES DEPARTMENT OF ARCHAEOMETRY Supervisor: Prof. Dr. Selim KAPUR Year Jury 2002, Sayfa: 161 Yrd.Doç. Dr. K. Serdar GİRGİNER Prof. Dr. Cengiz YETİŞ The raw material sources and technological properties of the Tarsus (Gözlükule) Hoyuk's selected survey ceramics stored in the Early Bronze Age boxes in the Adana Ethnography Museum, were studied by detailed mineralogical, micromorphological and chemical analyses. Results revealed that volcanic, metamorphic and sedimentary minerals along with lagoonal clayey raw materials of Tarsus and adjacent sites were used for the ceramic production in the Early Bronze Age. However, the significant difference in the vitrification level and the mineralogical properties of the sample no 9 would strengthen the view of being an imported ceramic ware. Moreover, when compared with the data of Goldsmith's catalogue, the ceramics stored in the boxes do not only represent the Early Bronze Age but also the Middle and Late Bronze Ages is later periods than the previously assigned Early Bronze Age of Tarsus. Thus, the results of this study reveal that, as it is on many occasions, archaeological studies should be supported by archaeometric approaches. Keywords: Gözlükule (Tarsus), Archaeometry, Early Bronze Age, Micromorphology, Mineralogy II