Şehir ve endüstri atmosferinde bulunan kükürt dioksitin çeşitli yapı malzemelerine korozif etkisi

Abstract

oz YÜKSEK LİSANS TEZİ ŞEHİR VE ENDÜSTRİ ATMOSFERİNDE BULUNAN KÜKÜRTDİOKSİDİN ÇEŞİTLİ YAPI MALZEMELERİNE KOROZİF ETKİSİ Nurşen TAZE ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ KİMYA ANABİLİM DALI Danışman: Prof. Dr. Birgül YAZICI Yılı: 2003, Sayfa: 98 Jüri: Prof. Dr. Birgül YAZICI Doç. Dr. Oktay BAYAT Yrd. Doç. Dr. Güray KILINÇÇEKER Endüstriyel yapı malzemeleri ve heykelcilikte yaygın olarak kullanılan demir, bakır ve pirinç metalleri, atmosferde kirletici olarak bulunan SO2 gazıyla etkileşmektedir. Bu durumda metaller korozyona uğramakta ve oldukça büyük ekonomik kayıplar ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada şehir ve endüstri atmosferinde bulunan kükürt dioksitin çeşitli yapı malzemelerine korozif etkisi laboratuar koşullarında araştırılmıştır. Demir, bakır ve pirinç türü metaller değişik bağıl nemliliklerde (%60-100) SO2 gazı etkisinde bırakılmıştır. Örneklerin belirlenen bağıl nemliliklerde, kütle kaybı yöntemiyle korozyon hızları (mdd) belirlenmiş, galvanik akım değerleri ölçülmüş, yüzey fotoğrafları çekilmiş, korozyon potansiyellerinin zamanla değişimi izlenmiş ve Nyquist diyagramları elde edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, tüm metallerde bağıl nem arttıkça korozyon hızının arttığını, fakat zamanla oluşan korozyon ürünlerinin yüzeyi kapatarak korozyonu yavaşlattığı saptanmıştır. Yüzeyde örtücülük oluşturan korozyon ürünlerinin, bütün metaller için sağlam bir yapıya sahip olmadığı ve zamanla yüzeyin tekrar açılarak metallerin korozyonunu hızlandırdığı belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: SO2, Atmosferik Korozyon, Demir, Bakır, Pirinç

ABSTRACT MSc THESIS CORROSIVE EFFECT OF SULPHUR DIOXIDE FOUND IN THE ATMOSPHERE OF TOWN AND INDUSTRIAL STRUCTURAL MATERIALS Nurşen TAZE DEPARTMENT OF CHEMISTRY INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor: Prof. Dr. Birgül YAZICI Year: 2003, Pages: 98 Jury: Prof. Dr. Birgül YAZICI Assoc. Prof. Dr. Oktay BAYAT Asst. Prof. Dr. Güray KILINÇÇEKER Iron, copper and brass metals which are widely used in statuary and industrial structural materials react with SO2 gas which is as a contaminant in the atmosphere. In this study, the corrosive effect of sulphur dioxide which is found in the atmosphere of town and industry was studied under the laboratory conditions. Iron, copper and brass metals were exposed to S02 gas in different (60-100 %) relative humidities. The corrosion rates (mdd) of the samples were determined by using weight loss method in the selected relative humidities. The galvanic current values were measured; the photos of the surfaces were taken; the change in corrosion potentials with time was observed and the Nyquist curves were obtained. From the results, it is found that for all of the studied metals, the corrosion rate becomes higher with increasing relative humidity but then becomes lower with time due to the forming corrosion products which cover the surface. It is also determined that the corrosion of all the studied metals becomes higher whenever the effects of corrosion products weaken with time. Key Words: SO2, Atmospheric Corrosion, Iron, Copper, Brass