Demirhisar (Mersin kuzeydoğusu) civarının jeolojisi ve sedimantolojik özellikleri

Abstract

oz YÜKSEK LİSANS TEZİ DEMIRHISAR ( MERSİN KD'SU) CİVARININ JEOLOJİSİ VE SEDİMANTOLOJİK ÖZELLİKLERİ Ulaş inan SEVİMLİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI Danışman : Doç. Dr. Kemal GÜRBÜZ Yıl : 2003, Sayfa :49 Jüri : Doç. Dr. Kemal GÜRBÜZ Doç. Dr. Ulvi Can ÜNLÜGENÇ Doç. Dr. Erol ÖZER Bu çalışma Mersin ve Tarsus arasında bulunan Demirlüsar beldesi ve kuzeyinde yüzcylcncn birimlerin stratigrafik ve scdimanlolojik özelliklerinin incelenmesini kapsamakladır. Bu çalışma kapsamında detaylı incelenen Tersiyer yaşlı birimlerin tabanında, özellikle inceleme alanının kuzeybatısında yüzlek veren, Pcnno-Karbonifcr yaşlı Karahamzauşağı Formasyonu ile Üst Krclasc yaşlı ofiyolilik melanj (Mersin Ofiyolili) bulunmakladır. Bu birimler üzerine transgrcsif ve uyumsuz olarak gelen Tersiyer yaşlı birimler ise sırasıyla; Alt-Orta Miyosen yaşlı Karaisalı Formasyonu, Orta Miyosen yaşlı Güvenç Formasyonu. Üst Miyosen yaşlı Kuzgun Formasyonu, Erken Pliyoscn-Mcssiniycn yaşlı Handcrc formasyonu ve Kuvalcrncr yaşlı alüvyonlardır. Karaisalı formasyonu içinde yersel küçük ölçekli deniz seviyesi değişikliklerinde bağlı olarak bağtaşı-istiftaşı ardalanmalan tespit edilmiştir. Ortamın dalga tabanına yaklaştığı yüksek enerjili kısımlarda tanetaşı çökclimi gözlenmiştir. Ortamın tamamen derinleşmesiyle resif gelişimi vaketası çökelimlcri ile son bulmuştur. Resifa! özellikli kireçtaşlan ile yanal ve düşey geçişli olarak ise Güvcç Formasyonu'na ait ince taneli (killaşı-silttaşı ve kısmen ince taneli kumlası) kırıntılı kayaçlar gelmektedir. Bu birim; resif ilerisi ve kısmen derin denizel bir ortamda çökcldiği tespit edilmiştir. Kiltaşı, silltaşı, ince-orta taneli karbonat çimentolu kumlaşlanyla başlayan Kuzgun formasyonu ise masif, büyük ölçekli çapraz tabakalı kaba taneli çakıllı kumtaşları ile devam etmektedir. Formasyonun bu kesimleri sığ deniz-plaj ortamında çökclmişlir. Üste doğru ise kalınlığı on metreyi geçmeyen resifal kireçtaşı merceklerinin varlığı tespil edilmiştir. Daha üst kesimlerde ise sığ deniz ortamında çökelen Handcre Formasyonu çökelmiştir. Anahtar Kelimeler: Adana Baseni, Stratigrafi, Sedimantoloji, Dcmirhisar

ABSTRACT MSc THESIS GEOLOGICAL AND SEDIMENTOLOGICAL PROPERTIES OF DEMİRHİSAR AREA(NE MERSİN) Ulaş inan SEVİMLİ DEPARTMENT OF GEOLOGICAL ENGINEERING INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Assoc. Dr. Kemal GÜRBÜZ Year: 2003, Pages: 49 Jury : Assoc. Dr. Kemal GÜRBÜZ Assoc. Dr. Ulvi Can ÜNLÜGENÇ Assoc. Dr. Erol ÖZER This particular research study comprises the investigation of stratigraphic and sedimantologic properties of the unit located in Demirhisar region, which is located between Tarsus arid Mersin, and its northern part. Among the Tertiary aged units floor investigated in detail within the scope of this study, there are, especially emerging on the surface of the northeast part of the research area. Permo- Carbonifcrous aged Karahamzauşağı formation and Upper Cretaceous aged ophiolitic melange. As for the Tertiary aged units covering tlüs units in a transgression and disconformity's manner: Lower - Middle Miocene aged Karaisalı formation, Middle Miocene aged Güvenç Formation, Upper Miocene aged Kuzgun Formation, Early Pliocene - Messinian aged Handcre formation and Quaternary aged alluvial. Within the Karaisalı Formation, it has been observed that there are local small scale see level bound Boundslonc-Packstone repetitions. Grainstonc sedimentation has been observed in the part where the platform approaches sea wave base. Along with the complete deeping of the platform, reef development ended upon Vackestone sedimentation. In relation with Güvenç formation, fine-grained and grained rocks arc available in vertical and horizontal positions to reef featured limestones. Tlüs units sedimantcd in partially deep and above reef see level. As for Kuzgun formation starting with millstone, fine/middle carbonated concrete sandstone continues with massive, large scale cross-bedding large grained pebble sandstones. Towards upper bed, reef limestones in lens formation not thicker than 1 0 m. have been observed. Key words: Adana Basin, Stratigraphy, Sedimantology, Demirhisar