Pamukla birlikte ekilen mısır ve soyanın pamuk tarlasında zararlı ve predator popülasyonuna ve şekerli su uygulamasının Chrysoperla carnea (Steph. )`nın popülasyon gelişmesine etkisinin araştırılması

Abstract

oz DOKTORA TEZİ PAMUKLA BİRLİKTE EKİLEN MISIR VE SOYANIN PAMUK TARLASINDA ZARARLI VE PREDATOR POPULASYONUNA VE ŞEKERLİ SU UYGULAMASININ Chrysoperla carnea (Steph.)'NTN POPULASYON GELİŞİMİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI Tülay AKTURA ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİTKİ KORUMA ANABİLİM DALI Danışman : Prof. Dr. AFaruk ÖZGÜR Yıl : 2003, Sayfa : 93 Jüri : Prof. Dr. AFaruk ÖZGÜR Prof. Dr. Nedim UYGUN Pror. Dr. Cafer MART Çalışma, 2002 yılında Ceyhan ve Hacıali'de olmak üzere iki yerde yürütülmüştür. Tuzak bitki denemelerinde mısır ve soya kullanılmış ve bu bitkilerin birlikte ekildiği pamuk bitkisinde zararlı populasyonu üzerine etkisi ve şekerli su uygulamasının Chrysoperla carnea'yz. çekici etkisi araştırılmıştır. Mısırın yaprakbiti, tütünthripsi, yaprakpiresi, kırmızıörümcek ve beyazsinek için tuzak bitki olmadığı belirlenmiş ve yanındaki pamuk parselinde tütünthripsi populasyonunu azaltıcı etki gösterirken, yaprakbiti, yaprakpireleri ve kırmızıörümcek populasyonunu ise etkilemediği veya bunları arttırıcı etki ettiği görülmüştür. Mısır bitkisi predator populasyonu açısından zengin olmamasına karşın, yanındaki pamuk parselinde predator populasyonunu arttırıcı bir etki göstermiştir. Soyanın ise, tütünthripsi ve beyazsinek için iyi bir tuzak bitki olduğu, yaprakbiti ve yaprakpiresi için tuzak bitki olmadığı, kırmızıörümcek için konukçu bitki olduğu ancak tuzak bitki olmadığı belirlenmiştir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre soya, yanındaki pamuk parselinde yaprakbiti, yaprakpiresi ve kırmızıörümcek populasyonunu belirgin bir şekilde etkilememiştir. Buna karşın soya, yanındaki pamuk parselinde thrips ve beyazsinek populasyonunu belirgin bir şekilde etkilemiş, bu zararlıların populasyonlannın belirgin şekilde düşük olmasına sebep olmuştur. Soya bitkisinin predatörler için pamuğa göre daha tercih edilen bir bitki olmadığı, ancak her zaman belirli bir predator populasyonunu barındırdığı görülmüştür. Şekerli su uygulaması Chrysoperla carnea ergin ve yumurta populasyonu üzerinde etkili olmuş ve predatörün ergin populasyonunu Ceyhan'da 12 günde 5 misli, Hacıali'de 9 misli, yumurta populasyonunu ise Ceyhan'da 3,8 misli, Hacıali'de 5,6 misli arttırmıştır. Anahtar Kelimeler:_pamuk, mısır, soya, tuzak bitki, şekerli su

ABSTRACT PhD THESIS INVESTIGATING THE EFFECT OF MAIZE AND SOYBEAN SOWN IN ? ADJACENT FIELD ON HARMFUL INSECTS AND PREDATOR POPULATIONS AND THE EFFECT OF SUGAR SOLUTION SPRAY ON THE POPULATION DEVELOPMENT OFChrysoperla cornea (Steph.) IN COTTON FIELDTülay AKTURA DEPARTMENT OF PLANT PROTECTION INSTITUTE OF NATUREL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Prof. Dr. A. Faruk ÖZGÜR Year : 2002, Pages : 93 Jury : Prof. Dr. A. Faruk ÖZGÜR : Prof. Dr. Nedim UYGUN : Prof. Dr. Cafer MART This study was carried out in Ceyhan and Haciali, In the trap plant trials, corn and soybean plants were tested as a trap plant, also, their effect on harmful and beneficial insects in adjacent cotton plots and attractant effect of sugar solution on adult of C. cornea were researched. It was determined that corn wasn't a trap plant for cotton aphid, tobacco thrips, cotton jasside and spidermite, and while it had decreasing effect on tobacco thrips, didn't effect cotton aphid, cotton jasside and spider populations or showed increasing effect on them. Although corn wasn't a rich plant in terms of natural enemies, it showed an increasing effect on the predator population in adjacent cotton plots. Soybean was determined to be a good trap plant for tobacco thrips and white fly, not to be a trap plant for cotton jasside and to be an host plant but not a trap plant for spider mite. According to the result obtained from this study, sobean plant didn't effect cosiderably cotton aphid, cotton jasside and spider mite, but it effected and decreased significantly these harmful insects in next cotton plots. It was understood that soybean wasn't more preferable host plant than cotton plant, but always hosted a number of predator population. Sugar solution effected adult and egg populations of C..cornea and increased adult population 5 times in Ceyhan and 9 times İn Haciali, and also increased egg population 3,8 times in Ceyhan, 5,6 times in Haciali. Key words: Cotton, corn, soybean, trap crops, sugar solution II