Çukurova bölgesi buğday ekim alanlarındaki kangal türlerinin saptanması, Silybum marianum (L.) Geartner (Meryem dikeni, Kangal)` un biyolojisi ve kimyasal mücadelesi üzerine araştırmalar

Abstract

ÖZ YÜKSEK LİSANS TEZİ ÇUKUROVA BÖLGESİ BUĞDAY EKİM ALANLARINDAKİ KANGAL TÜRLERİNİN SAPTANMASI, Sitybum madamım (L.) Gaertner (MERYEM DİKENİ, KANGAL)' UN BİYOLOJİSİ VE KİMYASAL MÜCADELESİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Zübeyde Filiz BÜLBÜL ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİTKİ KORUMA ANABİLİM DALI Danışman : Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Yıl:2004, Sayfa; 157 Jüri : Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Yrd. Doç. Dr. Hüsrev MENNAN Yrd. Doç. Dr. İlhan ÜREMİŞ Bu çalışmada Çukurova Bölgesi buğday ekim alanlarında yapılan sürveyler sonucunda bu alanlardaki kangal türleri olarak sadece Silybum marianum (L.) Gaertner (Meryem dikeni, Kangal) ve Carduus pycnocephalus L.(Saka dikeni, Kangal) saptanmıştır. Bu alanlarda S. marianum' un rastlama sıklığı % 35.39, C. pycnocephalus' un rastlama sıklığı ise % 11.37 olarak belirlenmiştir. Bu türlerden bölgemizde daha yoğun olduğu saptanan S. marianum' un biyolojisi ve kimyasal mücadelesi ile ilgili araştırmalar yapılmıştır. Silybum marianum (L.) Gaertner (Meryem dikeni, Kangal)' un çimlenme biyolojisi ile ilgili olarak bu türün minimum 5 °C, optimum 15-20 °C ve maksimum 35 °C de çimlendiği; yaşlı tohumlarda çimlenme oranının daha yüksek olduğu; tohumların aydınlık koşullarda karanlık koşullara göre daha fazla çimlendiği; GA3 (750 ve 500 ppm), zımpara ile aşındırma ve KNO3 (% 0.2'lik) uygulamalarının kontrole göre çimlenme oranını artırdığı saptanmıştır. Gelişme biyolojisi ile ilgili olarak bitkinin gelişme dönemleri ve zamanlan belirlenmiş, ortalama bitki boyu 198.05 cm, dal sayısı 29.13, başçık sayısı 29.37, tohum sayısı 2613.29 ve 1000 dane ağırlığı 15.70 g olarak saptanmıştır. Ayrıca farklı ışık yoğunluklarının gelişmeye etkisi araştırılmış ve sonuçta % 25, % 50 ve % 75 gölge koşullarında bitkilerin gelişme miktarının arttığı, % 100 gölgelemede ise bitki gelişmediği saptanmıştır. Çalışmada ayrıca altı farklı herbisitin Silybum marianum (L.) Gaertner (Meryem dikeni, Kangal)' un kimyasal mücadelesindeki etkinliği araştırılmış, sonuç olarak bunlardan Dicamba+ Triasulfuron, 2-4 D Amin ve Mesosulfuron methyl +Iodosulfuron methyl sodium etki maddeli herbisitler yüksek etkili; Tribenuron methyl, Thifensulfuron methyl+Tribenuron methyl ve Flumetsulam+Florasulam etki maddeli herbisitler ise düşük etkili bulunmuştur. Anahtar Kelimeler : Buğday, Silybum marianum (L.) Gaertner, Biyoloji, Kimyasal Mücadele.

ABSTRACT MASTER THESIS STUDIES ON DETERMINATION OF SILYBUM AND CARDUUS SPECIES IN WHEAT FIELDS IN ÇUKUROVA REGION, BIOLOGY AND CHEMICAL CONTROL OF MILK THISTLE(Silybum marianum (L.) Gaertner)Zübeyde Filiz BÜLBÜL DEPARTMENT OF PLANT PROTECTION INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Year:2003, Pages; 157 Jury : Prof. Dr. F. Nezihi UYGUR Assist.Prof.Dr. Hüsrev MENNAN Assist.Prof.Dr. ÜhanÜREMİŞ In this study according to results of surveys performed in wheat fields in Çukurova region Silybum marianum (L.) Gaertner (Milk thistle) and Carduus pynocephalus L. (Italian thistle) were identified, frequency of S. marianum and C pynocephalus were found 35.39 % and 11.37 %. Biology and chemical control of S. marianum, determined more common species were studied. Related to germination biology of Silybum marianum (L.) Gaertner (Milk thistle), it was found that this species germinated minimum 5 °C, optimum 15-20 °C and maximum 35 °C; germination rates of older seeds was more higher than younger seeds; seeds were more germinated at light condition than dark condition; GA3 (750 and 500 ppm), scarification with sandpaper and KNO3 (% 0.2) were increased germination rates than control. Related to growth biology of S. marianum growth stages and times Were determined, it was found that avarage plant heights' s 198.05 cm, amount of stem' s 29.13, amount of head' s 29.37, amount of seed' s 2613.29 and weight of 1000 grain' s 15.70 g. In addition effect of different shading materials on growth was researched and found that quantity of plant growth was increased in % 25, % 50 and % 75 shading condition^ than control (% 0) and no plant was growth in % 100 shading material. Besides the effect of different six herbicides on chemical control of Silybum marianum (L.) Gaertner (Milk thistle) was investigated. Results of the study show that effect of Dicamba+ Triasulfuron, 2-4 D Amin and Mesosulfuron methyl +Iodosulfuron methyl sodium were high and Tribenuron methyl, Thifensulfuron methyl+Tribenuron methyl and Flumetsularn+Florasulam were low. Key Words : Wheat, Silybum marianum (L.) Gaertner, Biology, Chemical Control. II