Entelektüel sermaye ve büyük ölçekli işletmelerin katma değerine etkisi: Türkiye`de bir araştırma

Abstract

Sanayi ötesi toplumda bilgi ve teknolojinin önemi tartışılmaz bir gerçektir.Bilgiye bağlı unsurlar işletmelerde mal ve hizmet üretimini önemli derecedeetkilemektedir. İşletmelerin geçmişten gelen tüm bilgi ve becerilerinin toplamı olaraktanımlanan entelektüel sermaye, günümüzde tüm organizasyonlar için belirleyiciüretim faktörü konumundadır. Dünyada son otuz yıllık süreçte önemi ve etkisitartışılan entelektüel sermaye, Türkiye'deki işletmeler için de son derece önemlidir.Bu kapsamda, özellikle katma değer oluşturma anlamında entelektüel sermayeninönemi incelenmeli ve bu konuda her sektörde araştırmalar yapılmalıdır. Entelektüelsermayenin işletmelerdeki katma değere ve performansa olan etkilerini inceleyen buçalışmada Türkiye'deki büyük ölçekli kimya sektörü işletmeleri ele alınmıştır.Çalışma kapsamında kimya sektörü işletmelerinin 2006 – 2016 yılları arasındaki onyıllık dönemlerine ait mali ve finansal verileri incelenmiştir. Söz konusu işletmelerinentelektüel sermaye hesaplamasında `Entelektüel Katma Değer Katsayısı`yönteminden yararlanılmıştır. İşletmelerin ekonomik katma değer, verimlilik,büyüme, karlılık ve aktif devir hızı gibi performans göstergeleri ile entelektüelsermaye katsayıları arasındaki istatistiksel ilişkiler test edilmiştir. Gerçekleştirilenanaliz sonucunda; katma değer, karlılık ve verimlilik parametreleri ile entelektüelsermaye katsayısı arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir.

The importance of knowledge and technology in knowledge society is anindisputable truth. The factors related to the information affect the production ofgoods and services significantly in business. The intellectual capital, described as thesum of all the knowledge and skills of businesses coming from the past, is thedeterminant factor of production for all organizations nowadays. The intellectualcapital, which has been discussed its influence and importance in the last thirty yearsin the world, is also highly important for businesses in Turkey. In this context, theimportance of intellectual capital should be examined and researchs should be carriedout in every sector on this subject, especially in the sense of forming value added.Large-scale chemical industry businesses in Turkey were discussed in this study thatexamines the effects of intellectual capital on the value-added and performance ofbusinesses. The financial data of the chemical sector businesses were examinedwhich belongs to the ten years between 2006-2016, in the scope the study.`Intellectual Value Added Coefficient` method was used in the calculation ofintellectual capital of mentioned businesses. The statistical relationships betweenperformance indicators such as economic value added productivity, growth,profitability and asset turnover of the businesses with the intellectual capitalcoefficients have been tested. As a result of the analysis, significant relationshipsbetween value added, profitability and productivity parameters and intellectualcapital coefficient were determined.