Sermaye piyasalarında sürü davranışının hisse senedi alım satım kararları ve fiyat hareketliliğine etkisi

Abstract

Bu çalışmada sürü davranışının hisse senedi piyasasında, hisse senedi fiyatlarında gösterdiği etki üzerinde durulmuştur. Yatırımcıların, yatırım kararlarını etkileyen ve rasyonel olamamalarına neden olan sürü davranışı, davranışsal finans içerisinde yer alan bir kavram olup, son yıllarda finans literatüründe önemli bir yer teşkil etmektedir. Yatırımcıların vermiş oldukları yatırım kararlarında rasyonel olamamalarının nedeni, davranışsal finans çerçevesinde ortaya konan anomalilerden ve sürü davranışından kaynaklanmaktadır. Fiyatlar rasyonel şekilde yatırım yapılmadığından ani düşüş ve yükselişlerle piyasanın optimizasyonunu bozmaktadır.Etkin piyasa hipotezinin tanımlamış olduğu rasyonel yatırımcı algısı, davranışsal finans ve sürü davranışı ile dönüşüme uğramıştır. Bu çalışmada hem davranışsal finansta mevcut anomaliler gösterilmiş hem de sürü davranışından kaynaklanan fiyat hareketliliği ve rasyonel yatırım yapılamaması gösterilerek yatırımda rasyonel olamamanın iki boyutu da incelenmiştir. Literatürde hisse senedi fiyatlarında sürü davranışı olduğunu gösteren modeller mevcuttur. Her model farklı bir yolla sürü davranışını ölçmüş ve kimi modeller başarılıyken kimi modeller sürü davranışı olmayan finansal varlıklarda bu hareketi hatalı şekilde tespit etmiştir. Bu çalışmada sürü davranışı modelleri arasında seçim yapılırken tespit ve temsil gücü en yüksek model tercih edilerek, Borsa İstanbul'da varlığı gözlemlenen sürü davranışı doğru şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır. Hata payı en az kabul edilen ve literatürde önemli yer tutan Hwang ve Salmon modeli ile ölçüm gerçekleşmiştir. Çalışmada Borsa İstanbul'da 2009 – 2018 yılları arasında dönemsel olarak sürü davranışının varlığına ilişkin belirgin bulgular elde edilmiştir.

In this study, the effect of herd behavior on the stock market and stock prices is emphasized. The herd behavior, which affects the investment decisions of investors and causes them not to be rational, is a concept included in behavioral finance and has an important place in the finance literature in recent years. The reason why investors cannot be rational in their investment decisions is due to the anomalies and the behavior of herd in the context of behavioral finance. As the prices are not invested rationally, the market is undermined by sudden decreases and increases.The rational investor perception defined by the effective market hypothesis has been transformed by behavioral finance and herd behavior. In this study, both anomalies were shown in behavioral finance and two dimensions of non-rationality in investment have been examined by showing the lack of price mobility and rational investment due to herd behavior. In the literature, there are models showing the herd behavior in stock prices. Each model measured herd behavior in a different way, and while some models were successful, some models incorrectly identified this movement in financial assets with no herd behavior.In this study, it is tried to reveal the herd behavior which is observed in BIST by choosing the model with the highest determination and representation power when choosing between the herd behavior models. The Hwang and Salmon model, which has the least margin of error and has an important place in the literature, has been measured. In the study, significant findings regarding the existence of herd behaviors were obtained periodically between 2009 - 2018 in BIST.