Yahudi hukukunda boşanma ve aguna problemi

Abstract

Aile kurma ve evlilik Yahudilikte çok önemli bir konudur. Evliliklerin çoğu başarılı olmakla beraber bazıları belli problemlerle karşılaşmakta ve evlililiğin sonlandırılmasına yani boşanmaya gelip dayanmaktadır. Yahudiliğin ana dini metni Tanah hem evlilik hem de boşanma için ana kuralları koymuştur. Yahudi hukukuna göre boşama yetkisine sahip yegane kişi kocadır. Geleneksel Yahudi boşanma sürecinde kadının rolü kocanın iradesine bağlıdır. Bazı durumlarda koca eşini terk edip ona karşı sorumluluklarını yerine getirmezken öte yandan onu boşamaya da yanaşmaz. Bu durumlarda kadın evlilik içerisinde hapsolmuş gibidir. Bir yandan kocası onu terk ettiği için aile hayatını devam ettiremeyen kadın, öte yandan kocası onu boşamayı reddettiği için mevcut evliliğini sonlandıramaz. Bu durumdaki kadın aguna olarak isimlendirilir. Yahudi aile hukukunda aguna çok hassas ve karmaşık bir konudur. Bu tez Yahudi geleneğinde evlilik ve boşanma hakkında giriş mahiyetinde kısa bilgiler verdikten sonra aguna problemi üzerine yoğunlaşmaktadır. Aguna durumunun olumsuz etkilerinden kadını korumak için Yahudi bilim insanları tarafından ortaya konan çalışmalar vardır. Bu tezin temel amacı Yahudilik çerçevesinde aguna probleminin çözümü için öne sürülen görüşler arasında karşılaştırmalı bir araştırma yapmaktır.

Marriage and construction of family is fundamentally important in Judaism. Most marriages can survive but some marriages face certain problems and come to a mutual need to resolve the marriage, i.e. divorce. The Tanakh, the basic Jewish religious text provides main rules for both marriage and divorce. According to Jewish law the sole initiator of divorce procedure is husband. The role of wife in traditional Jewish divorce is mainly dependent on husband's will. In some cases husband ignores his wife and his duties towards her and does not divorce her. In the cases like this, the wife is trapped in the marriage. On the one hand she cannot continue her family life because her husband abandoned her, on the other hand she cannot end the marriage because her husband refuses to divorce her. The woman in this situation is called as agunah. The agunah is a very delicate and complex topic in Jewish family law. This dissertation gives a short information about marriage and divorce in Jewish tradition and then focuses on the problem of agunah. There are some contemporary efforts by Jewish scholars to protect Jewish women from negative effects of agunah. Main aim of current study is to provide a comparative investigation of outstanding solution proposals for the problem of agunah in Jewish context.