Duygu temelli eğitim programının hemşirelik öğrencilerinin duyguları fark etme, ifade etme ve empati becerilerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, duygu temelli eğitim programının hemşirelik öğrencilerinin duyguları fark etme, ifade etme ve empati becerilerine etkisini incelemek amacıyla, randomize plasebo kontrol gruplu, tekrarlayan ölçümlü deneysel bir çalışma olarak gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini bir üniversitenin 2.sınıf hemşirelik öğrencileri (N: 320), örneklemini ise, power analize göre her grupta 40 kişi olacak şekilde belirlenen 120 öğrenci oluşturdu. Çalışmanın verileri 18 soruluk anket formu; Duygusal Farkındalık Düzeyi Ölçeği, Duyguları İfade Etme Ölçeği ve Empatik Beceri Ölçeği kullanılarak toplandı. Gruplara uygulanan ön test sonrasında deney grubuna haftada 1 gün 1,5-2 saatlik Duygu Temelli Eğitim Programı; plasebo grubuna hemşirelik eğitim sürecinde öğrencilerin yaşadığı zorlukların tartışıldığı etkileşim grubu 10 oturum şeklinde uygulandı. Kontrol grubuna ise herhangi bir uygulama yapılmadı. Uygulamaların etkinliğini değerlendirmek için 10. oturumun sonunda (son test) ve 6 ay sonra (izlem testi) veri toplama araçları tekrar uygulandı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı (sayı, yüzde) ve karşılaştırmalı istatistiksel yöntemler (kikare testi, tekrarlı ölçümlerde iki yönlü varyans analizi), ileri analizlerde Bonferroni düzeltmesi kullanıldı. Öğrencilerin duygusal farkındalık ve duyguları ifade etme düzeylerinin orta; empati becerilerinin ise düşük düzeyde olduğu belirlendi. Duygu temelli eğitim programına katılanların, bu programa katılmayanlara göre duygusal farkındalık, duyguları ifade etme ve empati becerilerinin anlamlı düzeyde arttığı; izlem ölçümünde de artarak devam ettiği belirlendi (p<0,05). Etkileşim grubundaki öğrencilerin duygusal farkındalık ve duyguları ifade etme becerilerinde son testte anlamlı düzeyde bir artış sağlandı (p<0,05), izlem döneminde puan düzeyi değişmedi. Empati becerileri düzeylerinde ön test, son test ve izlem test arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı (p>0,05). Kontrol grubunda ise herhangi bir anlamlı değişme gözlenmedi. Sonuçlar; duygu temelli eğitim programının hemşirelik öğrencilerinde duyguları fark etme, ifade etme ve empati becerilerinin geliştirilmesinde uygulanabilir ve etkili bir program olduğunu; etkileşim grubu uygulamasının duyguları fark etme ve ifade etmede uzun süreli etkili olmadığını, empati becerilerini geliştirmede ise yetersiz kaldığını göstermektedir.Lisans düzeyinde hemşirelik eğitimi verilen okullarda duygu temelli eğitim programının müfredat kapsamına alınması, böylece hemşirelik eğitimi süresince öğrencilerin duyguları fark etme, ifade etme ve empati becerilerinin geliştirilmesi önerilmektedir.

This study was conducted as an experimental study with randomized placebo control group and repeated measures in order to investigate the effect of emotion-based training program on emotional awareness, emotional expression, and emphatic skills of nursing students. The population of the study consisted of the second-year nursing students of a university (N: 320), the sample consisted of 120 students determined in such a way that there would be 40 people in each group according to power analysis. The data of the study were collected by using an 18-question questionnaire, Levels of Emotional Awareness Scale (LEAS), Emotional Expression Scale (EES), and Empathic Skill Scale (ESS). After the pretest applied to the groups, the Emotion-Based Training Program was applied to experimental group for 1.5-2 hours 1 day a week; interaction group activity was applied to placebo group as 10 sessions. Any application was not performed to control group. The data collection tools were applied again at the end of 10th session (posttest) and after 6 months (follow-up test) in order to evaluate the efficiency of applications. For assessment of the data, descriptive (numeric, percentage) and comparative statistical methods (chi-square test, two-way analysis of variance with repeated measures), Bonferroni correction for advanced analysis was used. It was determined that while the students' emotional awareness and emotional expression levels were moderate, their empathic skills were at low level. Emotional awareness, emotional expression, and empathic skills of those participating into emotional-based training program increased significantly compared to those not participating into this program and continued increasingly in follow-up measure (p<0.05). In the posttest, a significant increase was obtained in emotional awareness and emotional expression skills of the students in interaction group (p<0.05), score level did not change in follow-up period. A statistically significant difference was not found between pretest, posttest, and follow-up test in levels of empathic skills of the students in interaction group (p>0.05). Any significant change was not observed in the control group. Results indicated that emotion-based training program is a practicable and effective program for nursing students to develop emotional awareness, emotional expression, and empathic skills; application of interaction group was not effective on emotional awareness and emotional expression for a long time and was insufficient to develop empathic skills. It is suggested that emotion-based training program should be included into curriculum at schools providing nursing education at bachelor level and thus emotional awareness, emotional expression, and empathic skills of students should develop during nursing education.