Türkiye`de İslami finans okuryazarlığı

Abstract

Bireylerin tasarruflarını etkili bir şekilde yönetebilmesi ve alternatifler arasından verimli olabilecek tercihler yapabilmesi, sahip olabileceği finansal okuryazarlık yeteneği ile mümkündür. Finansal okuryazarlık bireylerin finansal piyasalar hakkında en azından temel düzeyde bilgi sahibi olması ve çeşitli alternatifler arasından seçim yapabilmesi iken, İslami finansal okuryazarlık ise bireylerin faizsiz olan finans ürünleri hakkında bilgi sahibi olması ve seçimlerini yaparken bu faizsiz ürünler arasından hangisini/hangilerini seçeceğine karar verebilme yeteneğidir. Finansal okuryazarlığın geliştirilmesi, tasarruf ve yatırım bilincinin arttırılması, finansal istikrarın ve sermaye piyasalarının gelişimi açısından büyük önem taşımaktadır. İslami finans okuryazarlığının geliştirilmesi ise finansal okuryazarlığın faydalarının yanı sıra, ortaklık bilincinin gelişmesine ve ekonomik krizlerin oluşmasında ve büyümesinde büyük etkisi olan faiz probleminin de etkisinin azalmasını sağlayacaktır.Bu çalışmada; İstanbul Ticaret Odası'na kayıtlı küçük ve orta büyüklükteki 16 işletme sahibi ile mülakat yapılarak, bu işletmelerin İslami finans enstrümanı olan katılım bankacılığı sistemini ne derece bildikleri ve bankacılık işlemlerinde bu banka türünü kullanıp kullanmadıkları araştırılmıştır. Araştırma sonucunda katılım bankalarının müşteri nezdindeki algı problemleri ve çalışma prensiplerindeki bazı aksaklıklar tespit edilmiş ve bu durumun giderilmesi için öneriler getirilmiştir. Anahtar Kelimeler: İslami Finans, Finansal Okuryazarlık, İslami Finans Okuryazarlığı, Katılım Bankacılığı

The efficacy of individuals' management of their savings and ability to make sound judgments about alternative investment opportunities is dependent on the their level of what can be described as financial literacy. While conventional financial literacy refers to the level of individuals' understanding, at least at basic level, of the financial markets and their competence in making informed choices about the financial opportunities and alternatives, Islamic financial literacy, in contrast, refers to individuals' knowledge of interest-free Islamic financial instruments and their ability to make choices amongst these interest-free products. Improving the level of financial literacy and enhancing the consciousness of the savings and investments amongst the people are crucial for financial stability and well-functioning of the capital markets. On the top of benefits that are associated with conventional financial literacy, improvement in the levels of Islamic financial literacy will have added values in the form of giving further boost to the partnerships and joint ventures, while decreasing the impacts of interests, which plays central role in the emergence and deepening of the financial crises. This study is premised on 16 in-depth interviews with SME owners, who are registered with İstanbul Chambers of Commerce. One of the central aim of this study has been to investigate these SMEs' level of awareness and understanding of the system of participation banking, which is an instrument of Islamic finance. Related to this, this study has also examined the extent to which these SMEs utilize this form of banking in their overall banking activities. As a result of this field (interview) based study, the research has found out that participation banking suffers from a perception problem - in the views of the customers - and deficiencies in this form of banking's working principles. Lastly, the research has attempted to offer recommendations in order to remedy these deficiencies and perception problems of participation banking.Key Words: Islamic Finance, Financial Literacy, Islamic Finance Literacy, Participation Banking.